Uithuisgeplaatst

Benito groeide op in een gezinshuis, maar het was er onveilig. Hij spande een zaak aan voor het Tuchtcollege van de Jeugdzorg, om te voorkomen dat meer kinderen hetzelfde zou overkomen. Maar wat er toen gebeurde, had niemand voor mogelijk gehouden.

Het is een woensdagavond in februari, een vrouw loopt net naar buiten om haar zoon naar de voetbal te brengen, als ze ziet dat de politie bij haar buren het huis binnen probeert te komen met een stormram. Voor ze het weet, wordt ze getuige van een uithuisplaatsing. ‘Ik dacht, zouden ze enig idee hebben hoe het overkomt op kinderen als je zo blijft staan in opperste staat van paraatheid?’

Er zijn veel problemen in de jeugdbescherming, maar soms is er ook reden tot optimisme. Recent kwam er een nieuwe richtlijn uit voor jeugdhulpprofessionals. Die laat zien dat het bewustzijn rond de risico’s van uithuisplaatsen eindelijk lijkt toe te nemen binnen de jeugdbescherming.

De kinderbeschermingswet is niet goed uitvoerbaar en de rechtsbescherming van de kwetsbaarste kinderen en ouders is onvoldoende. Noodgrepen en urgente actie zijn noodzakelijk. Dat zijn de conclusies van een dik rapport dat deze week verscheen. Wat betekent dat voor gezinnen, ouders en kinderen? 

Vijf uithuisgeplaatste kinderen, tussen de twaalf en zestien jaar oud, wonen al jaren samen. Ze zijn als broertjes en zusjes. Ze voelen zich fijn op de plek waar ze wonen: een woonboerderij aan de rand van een Noord-Limburgs dorp. Maar hun voogden, dat zijn hun wettelijke vertegenwoordigers, zijn minder blij met deze woonplek. Ze moeten er weg. Wat nu?

Als Cheyenne acht jaar oud is, gaat ze wat nachtjes uit logeren. Althans, dat is wat haar verteld wordt. In werkelijkheid wordt ze die dag uithuisgeplaatst. Ze komt terecht in een jeugdzorginstelling, en dat zal zeker niet het laatste adres zijn waar Cheyenne gedurende haar kindertijd zal komen te wonen.

Als jeugdbeschermer Esmay de opdracht krijgt om het gezag van moeder Helena over haar uithuisgeplaatste kinderen te beëindigen, krijgt ze twijfels. Is er wel voldoende gewerkt aan terugplaatsing? Tegen het plan in van haar werkgever, de jeugdbeschermingsorganisatie, probeert ze er alles aan te doen om de kinderen in de buurt van hun moeder te houden.

De drie kinderen van Chantal zijn twee jaar geleden met spoed uithuisgeplaatst door jeugdzorg. Haar zoons wonen sindsdien in een gezinshuis, haar dochter in een instelling. Argos maakte vorig jaar een uitzending over de impact op het gezin. Nu bezoeken we Chantal opnieuw. Hoe meer tijd verstrijkt, hoe verder zij en haar kinderen verstrikt raken in het web van de jeugdbescherming. De kans dat haar kinderen terug naar huis kunnen wordt alleen maar kleiner.

Jeugdhulpinstanties luisteren slecht naar ouders en kinderen bij het zoeken van hulp voor gezinnen. Dit stellen deskundigen in Argos. Dat vergroot het risico dat de hulp die aangeboden wordt, niet werkt. Daardoor escaleren situaties eerder en worden kinderen sneller onder toezicht gesteld van jeugdzorg of uithuisgeplaatst.
Luister de reportage →

Met de Jeugdwet van 2015 werd besloten dat minder kinderen uithuisgeplaatst moesten worden. Toch is het aantal kinderen dat jaarlijks uithuisgeplaatst wordt, sinds die tijd toegenomen. Argos over uithuisgeplaatste kinderen, ouders, de rol van vooroordelen en over de vraag of en hoe kan worden voorkomen dat kinderen ergens anders dan bij hun ouders moeten opgroeien.
Luister de reportage →