Argos

Uithuisplaatsingen: komen de kinderen ooit weer thuis?

Als jeugdbeschermer Esmay de opdracht krijgt om het gezag van moeder Helena over haar uithuisgeplaatste kinderen te beëindigen, krijgt ze twijfels. Is er wel voldoende gewerkt aan terugplaatsing? Tegen het plan in van haar werkgever, de jeugdbeschermingsorganisatie, probeert ze er alles aan te doen om de kinderen in de buurt van hun moeder te houden.

een productie van judith konijn en jakob koolschijn

Volgens de richtlijnen moet er na een uithuisplaatsing snel worden toegewerkt naar terugplaatsing. Hoe gaat dit in de praktijk? En weten we eigenlijk wel hoe het er voorstaat in Nederland? We vroegen cijfers op, we hoorden verhalen van ouders en kinderen, en spraken met vele deskundigen. Krijgen kinderen die uit huis zijn geplaatst wel voldoende kans om weer bij hun eigen ouders te wonen? 

Zaterdag 15 januari, 14 uur, NPO Radio 1

Al twee jaar doet Argos onderzoek naar uithuisplaatsingen. In lijn met vele rapporten en onderzoeken constateerden we dat er rondom uithuisplaatsingen veel misgaat. Een tekort aan personeel, lange wachtlijsten en een gebrek aan rechtsbescherming frustreren eerlijke kansen voor ouders en kinderen.

De reactie van de William Schrikker Stichting

U brengt twee individuele gevallen onder onze aandacht: een cliënt en een oud medewerkster. Wij reageren niet op individuele zaken: huidige en toekomstige cliënten en medewerkers – en ook cliënten en medewerkers uit het verleden - moeten er van uit kunnen gaan dat hun recht op privacy op geen enkele manier door ons zal worden geschonden. Dat geldt ook voor ‘geanonimiseerde’ individuele gevallen omdat het risico op herleidbaarheid naar individuen altijd te groot is. Hoewel het door u aangeleverde relaas onjuistheden bevat kunnen wij vanwege het recht op privacy van de betrokkenen niet nader ingaan op de specifieke onjuistheden. Overigens: het komt zéér zelden voor dat medewerkers op non-actief gesteld worden.

In algemene zin nog het volgende: 

Wat is de werkwijze/procedure als een jeugdzorgwerker het niet eens is met een besluit van zijn/haar team?

Een belangrijke beslissing maak je als jeugdzorgwerker nooit alleen. Allereerst maakt de jeugdzorgwerker deze beslissing met het gezin, het netwerk en de betrokken hulpverlening rondom het gezin. Vervolgens consulteert de jeugdzorgwerker een collega jeugdzorgwerker, gebiedsmanager of bespreekt de beslissing in de casuïstiekbespreking. Kernbeslissingen - beslissingen die ingrijpende gevolgen hebben voor de jeugdigen en/of hun ouders zoals een verzoek tot onderzoek naar een gezag beëindigende maatregel (GBM) worden door de jeugdzorgwerker altijd in multidisciplinair verband genomen. In onze organisatie is dat na advies van de gedragswetenschapper. Dit kan in de casuïstiekbespreking of in een apart consult met de gedragswetenschapper. Is er verdeeldheid binnen het team en komt men niet gezamenlijk tot een gedeelde beslissing? Dan kan men altijd advies inwinnen bij het consultatieteam binnen onze organisatie. Het consultatieteam is multidisciplinair en bestaat meestal uit een gedragswetenschapper, de kinder- en jeugdpsychiater en indien nodig een jurist. Het team kan desgewenst op maat worden samengesteld en aangevuld worden met andere disciplines. 

De jeugdzorgwerker kan onderbouwd afwijken van het advies als zij/hij in de overtuiging is dat dit de juiste weg is voor de jeugdige/het gezin, als hij of zij meent dat het gegeven advies niet kan leiden tot verantwoorde zorg. Het is van belang dat de jeugdzorgwerker hierover (opnieuw) in gesprek gaat met de gedragswetenschapper en dat hij het van het advies afwijkend handelen navolgbaar vastlegt in het dossier. Echter is het streven om te komen tot een gezamenlijke, gedragen beslissing.

Werkwijze/protocollen/maatregelen om te werken naar terugplaatsing en band tussen ouders-kinderen te bevorderen.

De opdracht van de jeugdzorgwerker is om een veilige opvoedingssituatie te creëren en risico’s voor de ontwikkeling weg te nemen. Onze visie vanuit onze methodiek ‘Er zijn als het moet’ is dat dit binnen het gezin is als het kan, en als het moet elders. Dan zoeken we in eerste instantie naar een geschikte plek binnen het netwerk van het gezin. Een uithuisplaatsing is een tijdelijke maatregel waarin onze eerste en belangrijkste opdracht is, het werken aan herstel en terugkeer naar huis. Er worden door ons voorwaarden gesteld wat er nodig is voor terugkeer naar huis. We stellen alles in het werk om de kracht van het gezin in stand te houden en te versterken en handelen vanuit de overtuiging dat ouders het beste willen voor hun kind en dat verandering mogelijk is. We hanteren oplossingsgerichte gesprekstechnieken om het gezin te ondersteunen bij hun proces in het aanpakken van de problemen.  

Ook als besloten wordt dat het voor de veiligheid en ontwikkeling van het kind beter is dat het elders opgroeit, doen wij er alles aan om een band met het gezin van herkomst te behouden, tenzij dit echt niet in het belang van het kind is.

 

Abonneer je op Argos-podcast

De wekelijkse radio-uitzending van Argos is ook te beluisteren als podcast via ►Spotify ►ApplePodcasts ►Stitcher ►RSS-feed. Meer weten? Klik hier.

sprekers

Mariëlle Bruning

hoogleraar jeugdrecht en plaatsvervangend rechter

John Goessens

Adjunct bestuurder bij pleegzorgorganisatie Entrea Lindenhout

Eva Huls

Advocaat bij kinderrechtenorganisatie Defence for Children en plaatsvervangend rechter

Bianca Poldervaart

Adviseur beleid bij de Raad voor de Kinderbescherming

Esmay

Voormalig jeugdbeschermer

Helena

Moeder van twee uithuisgeplaatste kinderen

achtergrondverhalen

Uithuisplaatsingen: voor de rechter

De drie kinderen van Chantal zijn twee jaar geleden met spoed uithuisgeplaatst door jeugdzorg. Haar zoons wonen sindsdien in een gezinshuis, haar dochter in een instelling. Argos maakte vorig jaar een uitzending over de impact op het gezin. Nu bezoeken we Chantal opnieuw. Hoe meer tijd verstrijkt, hoe verder zij en haar kinderen verstrikt raken in het web van de jeugdbescherming. De kans dat haar kinderen terug naar huis kunnen wordt alleen maar kleiner.

Uithuisplaatsingen: is de schade niet groter dan de winst?

Met de Jeugdwet van 2015 werd besloten dat minder kinderen uithuisgeplaatst moesten worden. Toch is het aantal uithuisplaatsingen in de jeugdzorg sinds die tijd toegenomen.