Door een veiligheidsverdrag mag China politieagenten naar de Solomoneilanden sturen, met als gevolg een gewelddadige opstand onder de bevolking. Van de lokale Chinese middenstanders werden winkels in brand gestoken. Ruben ontmoet hen in het afgebrande Chinatown. En op Malaita, het eiland waar de meeste relschoppers vandaan komen, ontmoet hij de man die de schuld kreeg van de rellen. Waarom willen de Solomoneilanders China niet?
Ruben Terlou bezoekt de Solomoneilanden, een onbekende eilandstaat die symbool staat voor de toenemende rivaliteit tussen China en het Westen. China zorgde er voor een nieuw stadion, vele leningen en medische hulp, in ruil voor het verbreken van de diplomatieke banden met Taiwan.
anti-Chinese sentimenten
In het kort: Solomoneilanden
De Solomoneilanden, ook wel Salomonseilanden genoemd, zijn een eilandengroep ten oosten van Nieuw-Guinea. In 1978 werd deze archipel een onafhankelijk land. Daarvoor was het 85 jaar lang een Brits protectoraat. De eilanden zijn waarschijnlijk al zo'n 30 duizend jaar bewoond.
Er zijn zes grote eilanden in twee rijen en bijna duizend kleine eilandjes, met een totale oppervlakte van bijna 30 duizend vierkante kilometer - dat is meer dan tweederde van Nederland. Er wonen ongeveer 700 duizend mensen, die niet altijd vreedzaam samenleven. Het jonge land kent een woelige geschiedenis met veel etnisch geweld.
In 2001 ging het land failliet. Sindsdien is het sterk afhankelijk van ontwikkelingshulp. Tot 2019 was Taiwan een belangrijke donor, maar nu is dat China. De diplomatieke ommezwaai leidde tot grote onrust onder een deel van de bevolking. In de hoofdstad Honiara ging de Chinese wijk in vlammen op. Niet voor het eerst trouwens: zoiets gebeurde ook al in 2006.
Rubens ontmoetingen op de Solomon eilanden
operaties om sympathie op te wekken
‘Hier zie je dokter Wu, bij een patiënt die net een prostaatoperatie heeft ondergaan. Zijn prostaat was bijzonder groot en de dokter was er trots op dat hij die verwijderd had. Als je goed naar deze foto kijkt, zie je op zijn mondkapje en zijn jas het rode logo van "China aid for shared future", en dat is een term die je veel ziet in ontwikkelingslanden in de hele wereld waar China zich opwerpt als weldoener.’
'Dokter Wu en zijn collega's zijn naar de Solomoneilanden gekomen om prostaatoperaties te verrichten en om lokale artsen op te leiden, zodat die het daarna zelf kunnen. Allemaal gratis, om sympathie voor China te wekken. Ik heb ze toevallig in het hotel leren kennen, en ze wilden ons graag laten zien wat ze deden.'
'China heeft per provincie een land toegewezen in de wereld waar ze medische hulp moeten verlenen, als een soort diplomatie. De ene provincie stuurt mensen naar Madagaskar, de andere naar Sierra Leone, en zo is dat al decennialang. Deze mannen kregen de Pacific, dus die gingen naar Fiji, Kiribati en de Solomoneilanden.'
moeilijk telen zonder Taiwan
‘Ik kwam vrouwen tegen met een groentestalletje, vlakbij het nieuwe stadion voor de Pacific Games, dat nog afgebouwd werd. Ze hadden veel minder groente dan vroeger, zeiden ze, want het land dat ze eerder bewerkten was van een boerderij geweest die door Taiwanezen werd bestuurd, als ontwikkelingshulp. De band met Taiwan was nu verbroken, dus die Taiwanezen waren weg. En op de landbouwgrond verrees het stadion.'
'Die vrouwen waren erg verdrietig. Ze hadden een gat in het hek gevonden en toch nog een deel van het land in gebruik genomen als moestuin, maar ze waren nu een stuk slechter af.'
©
Ruben Terlou / VPRO