©

bijlagen

In het land van de vijand

24 oktober 2003

Al ruim honderd jaar beschikken de Amerikanen over een stuk grond van ruim 70 vierkante kilometer rondom de baai van Guantanamo, in het Zuidoosten van Cuba. Op de basis wonen ruim 3500 Amerikanen permanent in een oer-Amerikaans stadje. Met een highschool, drive-in bioscoop, golfbaan en natuurlijk een McDonalds. Aan de andere kant van het hek ligt het communistische Cuba van Castro. Die noemt de basis een ‘dolk in het hart van de Cubaanse bodem’ en weigert al jaren de huur te innen. Hoe kon deze Amerikaanse basis in vijandig gebied ontstaan?
Oude grondstoffen in een nieuw tijdperk

17 oktober 2003

Hoe lang we nog vooruit kunnen met de huidige voorraad olie weet niemand precies. Het is wel zeker dat overschakelen naar een alternatief voor olie, als het zover is, een behoorlijke omslag zal zijn. Wat voor toekomst gaan de olieproducerende landen tegemoet in het aanstaande waterstof-tijdperk?
Gaat het meer regenen in Nederland?

13 oktober 2003

Over waterstof bestaan nog veel onduidelijkheden, is het nu eigenlijk echt een schone energiebron? Worden de snelwegen niet spekglad doordat auto's waterdamp uitstoten? En hoe zit het met de veiligheid van waterstof? Een lijstje veelgestelde vragen over waterstof.
De waterstofeconomie van Rifkin

10 oktober 2003

"Een samenleving die zijn energiesysteem uitput is gedoemd om ten onder te gaan……en dat is precies wat we met de fossiele brandstoffen aan het doen zijn." Met die gedachte in het achterhoofd schreef de Amerikaanse milieuactivist en politiek adviseur Jeremy Rifkin zijn boek "De waterstofeconomie". Een politiek pamflet bedoeld om de wereld bewust te maken van de kwetsbaarheid van het huidige olieregime (zie ook link 1 en 2). Niet omdat morgen de olie op is, maar omdat de productie van olie de vraag niet meer bij kan houden. Massale omschakeling naar waterstof als belangrijkste energiedrager is volgens de auteur de enige oplossing, maar dan moet er wel op tijd worden begonnen.
Interview met maker Karen de Bok

2 oktober 2003

Karen de Bok verbleef in de zomer enkele weken in Zuid-Afrika voor de opnamen van deze Tegenlicht uitzending. Een gesprek over de totstandkoming van ‘Real men don’t rape’.
Bronnen bij de uitzending

2 oktober 2003

Op deze pagina een overzicht van een aantal bronnen die we gebruikten bij het maken van deze uitzending, en die de moeite waard zijn voor degenen die meer over Zuid-Afrika of de verkrachtingsproblematiek willen weten. Links naar een aantal artikelen en websites staan hiernaast, korte besprekingen van een aantal aanbevolen boeken vindt u hieronder.
Concentratiekamp of opvangkamp

19 september 2003

Toen in 1992 de wereld beelden kreeg voorgeschoteld van een moslimkamp in Trnopolje, was de verontwaardiging groot. De uitgemergelde mannen achter prikkeldraad werden al snel vergeleken met beelden van concentratiekampen in de Tweede Wereldoorlog. De uitzending van de beelden bracht wereldwijd een golf van verontwaardiging teweeg, en Amerikaanse congresleden begonnen te spreken over een internationale troepenmacht. Overal werd het argument genoemd dat de wereld niet een tweede keer mocht toekijken hoe een volk stelselmatig en georganiseerd werd uitgeroeid.
Wie-is-wie op de Balkan

19 september 2003

De oorlog in Joegoslavië was geen overzichtelijk conflict. Al die volken en verschillende republieken waren voor de gemiddelde krantenlezer vaak niet meer uit elkaar te houden. Een kort overzicht van het conflict zorgt voor meer duidelijkheid.
Kenniseconomie is een verbleekte kampioen

11 september 2003

Nederland dreigt hopeloos achter te lopen als er niet gauw meer wordt geïnvesteerd in de kenniseconomie. Die waarschuwing staat in de ‘Kenniseconomie monitor 2003’ die maandag door Stichting Nederland Kennisland aan premier Balkenende werd overhandigd. “Kennis moet meer naar de samenleving gaan stromen.”
Dit beeld is in geen enkel detail overdreven

3 september 2003

Toen Max Kohnstamm eind jaren dertig door de Verenigde Staten trok, onderhield hij een intense briefwisseling met zijn ouders. Een van de brieven, waaruit hij ook citeert in de uitzending, is hieronder te lezen.
Nederland werkt gewillig mee aan War on Drugs

26 juni 2003

Amerikaanse agenten die in Nederland drugsdealers opsporen, grootschalige uitlevering van verdachten aan de Verenigde Staten en Amerikaanse vliegtuigen die vanaf Nederlandse bases cocavelden bombarderen met chemicaliën. Het lijken indianenverhalen, maar in de praktijk verleent Nederland al jaren alle medewerking aan de Amerikaanse drugsoorlog. En aan die bereidwilligheid komt voorlopig nog geen einde.
Meer over de War on Drugs

19 juni 2003

Op internet is veel achtergrondinformatie te vinden over de voors en tegens van de Amerikaanse War on Drugs. Een overzicht.
Vechten tegen de bierkaai

19 juni 2003

De War on Drugs lijkt zich steeds verder uit te breiden. Waar Ronald Reagan oorspronkelijk vooral in Amerika zelf de handel en het gebruik wilde aanpakken, wordt nu met Amerikaans geld de teelt van cocaïne en papaver bestreden. Maar zonder veel resultaat.
Tsjetsjenië onder vuur

4 juni 2003

De hoofdstad van Tsjetsjenië, Grozny, is grotendeels platgebombardeerd. Dat is niet iets van de laatste jaren, de bevolking van de voormalige deelrepubliek van de Sovjet-Unie ligt al eeuwen onder vuur.
De zin en onzin van de inburgering

1 mei 2003

Al snel nadat vorig jaar in Rotterdam CDA, VVD en Leefbaar Rotterdam een coalitie aangingen werd er op een ‘Fortuynse’ manier aangepakt. CDA-wethouder Sjaak van der Tak zette zijn schouders onder het zogeheten Deltaplan Inburgering. Marije Meerman volgde voor het Tegenlicht-vierluik ‘Maakbaar Nederland’ wekenlang diverse inburgeringsklasjes. Door Kees Sluys, VPRO gids
De geschiedenis van de Bijlmer

24 april 2003

Toen in de jaren zestig de woningnood in Amsterdam schreeuwend groot werd, stortten planologen en stedenbouwkundigen zich met kinderlijk enthousiasme op het stuk polder ten zuidoosten van de hoofdstad. Maar alle toekomstdromen sloegen stuk op het keiharde beton van de Bijlmer en afbraak leek de enige oplossing om het tij van criminaliteit, leegstand en verliezen te keren.
Sociologisch onderzoek met de camera

22 april 2003

Voor de derde uitzending van de reeks Maakbaar Nederland ging Alexander Oey naar de Bijlmermeer. Daar volgde hij gedurende een etmaal een zestal (illegale, semi-legale, legale) migranten die zich proberen staande te houden in de Bijlmer. Door Kees Sluys, VPRO gids
Experiment campus Vught

10 april 2003

November 2002 ging in Vught een geruchtmakend experiment van start. Alleenstaande minderjarige asielzoekers (Ama’s) zouden voortaan in een besloten inrichting worden ondergebracht. Doel: terugkeer naar het moederland. door Kees Sluys, VPRO gids
Achtergronden

6 maart 2003

Met een lening van 137 miljoen dollar van de kroonprins van Katar startte 7 jaar geleden het Arabische televisiestation Al-Jazeera. Een aantal werkloze Arabische journalisten, waaronder enkele voormalige BBC medewerkers die door sluiting van de Arabische afdeling hun baan waren kwijtgeraakt, greep hun kans. Vanuit de hoofdstad Doha van Katar begonnen zij te bouwen aan een nieuwszender die inmiddels een kijkerspubliek heeft van zo'n 250 miljoen mensen in de Arabische wereld, en een naamsbekendheid geniet die menig mediamagnaat doet watertanden. Maar met de groei van het station nemen ook de discussies toe over de journalistieke onafhankelijkheid van haar berichtgeving.
Bronnen

4 maart 2003

Sinds de aanslagen van 11 september 2001 mag Al-Jazeera zich verheugen op groeiende belangstelling buiten haar uitzendgebied. Het feit dat de zender steeds primeurs had met boodschappen van de Al Qaida-leider Osama Bin Laden en berichten van het front van de oorlog in Afghanistan, zorgden ervoor dat er wereldwijd steeds meer aandacht werd besteed aan de zender, en vooral aan diens motieven. Een overzicht van een aantal interessante artikelen en boeken.