Iedereen zal zich 2022 vooral herinneren als het jaar waarin Rusland Oekraïne binnenviel. Na tien maanden oorlog lijkt het einde van de tunnel nog niet in zicht. De spanningen tussen Rusland en de NAVO hebben meerdere keren een hoogtepunt bereikt en ook 2023 zal een jaar worden waarin we onszelf bovenstaande vraag zullen blijven stellen.

VPRO Tegenlicht sprak dit jaar met Daria Kaleniuk, de directeur van het Anti-Corruption Action Center in Kiev. De video waarin ze voormalig premier Boris Johnson confronteert over zijn afwachtende houding ging de hele wereld rond. Kaleniuk vluchtte naar Polen toen de oorlog uitbrak. Ze vertelt over haar werk voor de oorlog, haar vlucht uit Oekraïne en het activisme tegen de Russische macht.

Olie en gas waren lange tijd de belangrijkste grondstoffen voor onze economie. Maar de energietransitie vraagt om andere grondstoffen, zoals lithium en andere metalen. En laat Oekraïne nou net een grote hoeveelheid reserves van die cruciale grondstoffen hebben. Zeven maanden voor de oorlog ging de EU een strategisch partnerschap aan met Oekraïne. Wat betekent de oorlog voor de import van die kritieke grondstoffen voor de energietransitie?

Dit onzekere jaar was er over één ding in ieder geval geen twijfel mogelijk: de zon komt elke dag weer op. Die lichtstralen geven ons dag op dag gratis energie. Daar kunnen we veel meer mee dan we nu doen. 

Om de zonne-energie optimaal te benutten moet het oogsten van zonne-energie democratischer. VPRO Tegenlicht ging daarom op zoek naar veelbelovende methodes om zonnepanelen te verwerken in de objecten om ons heen. Want ook volgend jaar schijnt de zon nog, voor zover wij weten.

We vergrijzen, we verduurzamen, we innoveren, we worden rijker en armer tegelijk. Nederland is in transitie en dat is soms best ingewikkeld. We zullen onszelf opnieuw moeten uitvinden om bij de tijd te blijven. VPRO Tegenlicht ging in gesprek met Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde, over de tien veranderingen die we als land momenteel doormaken. Wat hebben we nodig om het oude en vertrouwde los te laten? We wensen je in ieder geval een 2023 vol mooie transities toe!

We sluiten 2022 af met een persoonlijkheidstest. Want hoe meta ben jij? Elk jaar komt de Metaverse een stapje dichter bij. We leven steeds meer in een digitale werkelijkheid. Of het nu gaat om eten, liefde, of wonen. Blijf je in de fysieke wereld met al haar ongemakken? Of ben je helemaal klaar om volgend jaar naar de Metaverse te verhuizen? Doe de test!