De digitale diensten uit Silicon Valley hebben onze maatschappij compleet geïnfiltreerd. Wat is onze eigen verantwoordelijkheid voor het vergiftigde leefklimaat van de online samenleving? Filosoof Hans Schnitzler was al kritisch op Big Tech toen iedereen nog geloofde in de heilzame wonderen van Google en Facebook. Volgens hem staan we op een tweesprong: worden we definitief batterijen voor de machines, of behouden we onze autonomie en handelingsvrijheid? Het is tijd voor een digitale detox.
VPRO Tegenlicht
Digitale Detox
Hoe gaan we de macht van Big Tech inperken? Met alleen strengere regels gaan we het niet redden. Onze eigen digitale mentaliteit moet broodnodig veranderen.
Tegenwoordig moeten zelfs de grootste techno-optimisten toegeven dat de macht van Big Tech gigantische maatschappelijke risico’s met zich meedraagt. Ons werk, leven, en bestuur dreigt compleet op te gaan in het surveillance kapitalisme waarin enkele tech-tycoons onze levens meer beïnvloeden dan democratische instituties. Het is daarom tijd voor een volgende stap: de macht van tech-bedrijven moet worden ingeperkt. Maar hoe?
Hans Schnitzler vertelt over de serieuze dreiging van Big Tech, maar biedt tegelijkertijd voorbeelden van kansrijke initiatieven om het digitale domein uit de grip van de Big Tech-monopolisten te krijgen. Met alleen strengere regels gaan we het niet redden: onze eigen digitale mentaliteit moet broodnodig veranderen. Aan de basis ligt het besef dat menselijke behoeften, niet technologie, leidend zouden moeten zijn.
Regie: Roland Duong
Research: Arnout Arens
Montage: Roland Duong & Rinze Schuurman
Productie: Jeroen Beumer
Camera: Hans Bouma
Geluid: Tom de Groot
Eindredactie: Doke Romeijn & Geert Rozinga
over de sprekers ↓
Hans Schnitzler
filosoof
Hans Schnitzler is filosoof, publicist, spreker en voormalig columnist van de Volkskrant. Ook publiceert hij regelmatig op Follow the Money.
De invloed van digitalisering op de alledaagse leefwereld is een centraal thema in zijn werk, evenals ethiek, onderwijs en burgerschapsvorming. Voor zijn boek Kleine filosofie van de digitale onthouding liet hij millennials een ‘digitale detox’ doen. Want hoe is het om offline te zijn in een online wereld? Zelf weet hij dit het maar al te goed: hij heeft nog nooit een smartphone gehad.
In Wij Nihilisten - een zoektocht naar de geest van digitalisering zoekt hij naar de culturele wortels van het succesverhaal van Big Tech. Hij stelt dat we van oudsher argwanend zijn over het menselijk handelen. Door middel van technologie moet dit handelen voorspelbaar of zelfs overbodig worden gemaakt. We zijn nog vaak bang dat robots op mensen gaan lijken, maar het grote gevaar is volgens Hans Schnitzler dat mensen op robots gaan lijken. Hij wijst er dan ook op dat we met de introductie van elke nieuwe technologie moeten bedenken wat het zal doen met de waarden die we van belang vinden als mensen.