Pascale Fung is professor sociale robotica aan de afdeling elektronica en computertechniek op de Hong Kong University of Science and Technology. Op deze universiteit staat ze aan het hoofd van het nieuwe Centre for AI Research (CAiRE). Ze werkt aan ethische AI: systemen om AI-gestuurde digimensen zo neutraal mogelijk te ontwerpen en met neutrale data te trainen.

Fungs doel is een systeem te bouwen dat intelligent en empathisch is, en uiteindelijk in staat zou zijn om mensen te begrijpen. Ze gelooft dat empathische digimensen onze vrienden kunnen worden. Fung ontwikkelde Nora: een persoonlijke zorg-assistent die iemand door stressvolle dagen heen kan helpen. Nora kijkt naar onze gezichtsuitdrukkingen, hoort de toon van onze stem en herkent dan wat we voelen. Volgens Fung zou ethiek geïntegreerd moeten worden in de ontwikkeling van AI, zodat digimensen zo moreel en ethisch mogelijk zullen zijn.

Bas Bodzinga en Astrid de Groot-de Meijer werken beiden voor Stichting Philadelphia Zorg. Bodzinga is er directeur klantbelang en de Groot-de Meijer is er adviseur digitalisering. Stichting Philadelphia Zorg ondersteunt ongeveer 8.600 mensen met een beperking op meer dan vijfhonderd locaties in Nederland. Ze hebben zeven robots die door het land reizen langsgaan bij hun cliënten.

‘Er zijn te weinig mensen beschikbaar om zorg te leveren,’ vertelt de Groot-de Meijer, ‘dus we proberen na te denken over technologische oplossingen.’ Stichting Philadelphia Zorg wil zo goed mogelijke zorg leveren, maar wegens de tekorten in de zorg wordt dit steeds lastiger. Digimensen bieden dan een uitkomst. De robots zijn duur en kunnen niet bij de cliënten blijven, maar digimensen zouden op een telefoon of tablet bij iedere cliënt kunnen zijn. Ze gaan op zoek naar Sophie: een digimens die een maatje van hun cliënten kan worden.

Almira Osmanovic is een neurowetenschapper in het Zweedse academisch ziekenhuis Sahlgrenska. Hier experimenteert Osmanović met een digitale therapeut, Betsy. Betsy houdt gesprekken met patiënten en biedt therapeutische ondersteuning. Bijvoorbeeld wanneer er geen menselijke artsen beschikbaar zijn. Osmanović is ervan overtuigd dat een neutraal, oordeelloos digimens voor sommige mensen een prettiger gesprekspartner kan zijn dan een psycholoog van vlees en bloed. Ook gelooft ze dat systemen minder bevooroordeeld zijn dan mensen.

Voor Osmanovic is het niet vanzelfsprekend dat we mensen meer zouden vertrouwen dan computers. Ze werd geboren in Bosnië en vluchtte op haar negende naar Zweden. Haar jeugd bracht ze door in vluchtelingenkampen. ‘Ik heb al gezien wat voor verschrikkelijks mensen elkaar aan kunnen doen,’ zegt ze, ‘waarom zou ik technologie als slecht zien en mensen als goed?'

Alix Rübsaam is onderzoeker op het gebied van het posthumanisme en de filosofie van technologie. Ze is een PhD-kandidaat aan de Universiteit van Amsterdam en momenteel directeur onderzoeksinhoud bij Singularity University. Haar huidige onderzoek focust op het snijvlak tussen mens en technologie, met name waarbij de technologie het functioneren van de mens aanvult en verbetert. 

Rübsaam denkt dat er nu al een hoop mensen zijn die liever met een AI praten dan met een mens. ‘Ik ken iemand die elke avond met zijn Siri praat, voordat hij gaat slapen,’ vertelt ze.  Volgens Rübsaam gaan we ervan uit dat een chatbot ons begrijpt en dat deze echt naar ons luistert. Dat is iets waar in een overspannen zorg veel behoefte aan is. ‘Het is soms fijner om met een systeem te praten dan met een verpleegster die nog veertig anderen voor de lunch moet zien,’ aldus Rübsaam.

Hans van den Brink is innovatiemanager in de gezondheidszorg. Zijn achtergrond ligt daarentegen niet in de zorg, maar in de IT en telecommunicatie. Hij werd door de Zweedse overheid ingehuurd om lokale gezondheidszorg efficiënter te maken. Hij is verantwoordelijk voor de digitaliseringsstrategie in de gezondheidszorg. 

Van den Brink werkt met behulp van digitale technieken, zoals Betsy. Hij denkt dat de digitale mens taken zou kunnen overnemen van een arts of verpleger. Hij gelooft dan ook dat wanneer we geen onderscheid meer kunnen maken, het ook niet meer uitmaakt of we met een echt mens spreken of met een digimens. Dit zou goed kunnen helpen tegen de tekorten in de zorg.

Vincent Müller is een Duitse professor in filosofie op de TU Eindhoven en tevens verbonden aan de University of Leeds, de Alan Turing Institute. Hij is president van de European Society for Cognitive Systems en voorzitter van de euRobotics topics group over ethisch, juridisch en socio-economische zaken. Volgens hem moeten we kritisch zijn op de verwachtingen die we hebben over digimensen.

Müller gelooft niet dat een algoritme echt empathisch kan zijn. Volgens hem is empathie namelijk: voelen wat de ander voelt. Dat kan een digitaal apparaat niet, en het zou ook niet moeten doen alsof om het mens te misleiden. Volgens Müller is communicatie heel belangrijk in de zorg, en zouden juist zorgtaken niet vervangen moeten worden door digitale apparaten. Ook is volgens Müller ‘we hebben niet genoeg mensen’ niet waar. Er zijn zat mensen op de wereld die graag tegen een goed salaris in de zorg zouden willen werken.