Bzzz, bliep, ping! De dagelijkse stortvloed van berichten geeft je soms het gevoel dat je wordt geleefd. Het is gewoon te veel. Maar je kunt niet helemaal zonder. Hoe scheid je het kaf van het koren? Word digitaal minimalist! In dit artikel leggen we je uit hoe je dat aanpakt.

Leven zonder internet en smartphone, het zóu natuurlijk kunnen. De Amish-geloofsgemeenschap bewijst het, want die laat nieuwe technologie alleen toe als het echt niet anders kan, en dat heeft heus voordelen, kijk maar.

Maar in de praktijk was zo’n offline leven ook tien jaar geleden al bijna ondenkbaar. Student journalistiek Bram van Montfoort deed het destijds toch en schreef er het boek Een jaar offline over. Hoe hield hij het vol, en liep zijn studie niet in de soep? In deze aflevering van De avonden vertelt hij erover.

Nee, helemaal offline, dat gaat ‘m voor jou niet meer worden. Maar je wilt vast ook minder onnodige berichten en meer tijd voor wat jij echt belangrijk vindt, toch? Wil je tenslotte dat grote techbedrijven bepalen hoe je dag eruitziet of jijzelf? Nou dan. Tijd om digitaal minimalist te worden.

wat is digitaal minimalisme eigenlijk?

Goed dat je het vraagt. Digitaal minimalisme is een levensstijl waarbij je je technologiegebruik vermindert en optimaliseert. Zodat technologie een middel is dat alleen nog op een positieve manier aan je leven bijdraagt. Minder is meer dus, zo beschrijft Cal Newport, docent Theoretische Informatica op de Universiteit van Georgetown, het in zijn boek Digitaal minimalisme.

Als je altijd maar verbonden bent, krijg je wat Newport ‘afzonderingstekort’ noemt. Afzondering is tijd die je besteedt aan nadenken en mijmeren, zonder de inbreng van anderen. Deze tijd heb je nodig om je gedachtes op een rijtje te zetten en creatief te denken. Vroeger, voor de opkomst van de smartphone, was dit vanzelfsprekend voor iedereen. In dit fragment van VPRO Tegenlicht legt Sherry Turkle, hoogleraar psychologie aan het MIT, het belang uit van af en toe niet verbonden zijn.

hoe word je digitaal minimalist?

Aan de slag dus. Cal Newport heeft een opruimproces van drie stappen bedacht om in dertig dagen een digitale minimalist te worden:

1. maak een lijst van je ‘optionele technologieën’

Optionele technologieën zijn de nieuwe technologieën of apps die je gebruikt via een scherm, zoals Facebook, Instagram, Netflix en videogames, die niet essentieel zijn voor je beroepsmatige of privéleven. Dus de e-mail die je gebruikt voor je werk is geen optionele technologie, want op dat punt heb je geen keus. Maar eindeloos op Funda kijken naar veel te dure huizen? Misschien kun je wel zonder.

Het doel van deze stap is om in kaart te brengen welke technologieën die je gebruikt het leven dat je wilt leiden eerder in de weg staan dan dat ze het dichterbij brengen. Daarom is het belangrijk om ergens duidelijk op te schrijven waarom een technologie voor jou essentieel is of niet.

2. stap dertig dagen van je optionele technologieën af

Nadat je een lijst hebt gemaakt van je optionele technologieën, spreek je met jezelf af dat je dertig dagen lang deze technologieën niet gebruikt. Aan het begin zal je ontwenningsverschijnselen ervaren. Je zult de neiging hebben je telefoon te checken of zin krijgen om te kijken wat je contacten hebben gepost. Daarom is het slim de sociale media-apps te verwijderen van je telefoon of op z’n minst je notificaties uit te schakelen. Afleiding zoeken, zoals een wandeling maken zonder telefoon of met vrienden afspreken helpt je om de ontwenningsverschijnselen te verzachten. In het artikel '9 tips voor minder digitale prikkels' lees je meer tips om deze stap vol te houden.

Deze dertig dagen gebruik je om op zoek te gaan naar hoogwaardige activiteiten waar je plezier en voldoening uit kunt halen. Denk aan het bijhouden van een dagboek of sporten, of lezen. Je besteedt de tijd die vrijkomt door het stoppen met optionele technologieën dus aan activiteiten die je leven verrijken.

Deze stap bereidt je voor op stap drie: de fase waarin je de technologie laat werken voor de dingen die je belangrijk vindt. Daarom is het van belang om aan het eind van de dertig dagen in kaart te brengen aan welke concrete doelen je wilt werken.

3. laat de optionele technologieën opnieuw toe in je leven

Voordat je één van de optionele technologieën in je leven toelaat, moet hij aan twee strenge criteria voldoen:

  • Hij moet direct een waarde ondersteunen die belangrijk voor je is.
  • Hij moet het beste middel zijn om deze waarde te ondersteunen.

Als de technologie deze twee criteria overleeft, dan moet je een gebruiksprocedure bedenken waarmee je het nut van de technologie maximaliseert en de schade daarvan minimaliseert.

Je vindt het vast belangrijk te weten hoe het met je vrienden gaat. Stel je voor dat Instagram hiervoor het beste middel is. Dan moet je een gebruiksprocedure bedenken waarmee je het risico vermijdt dat je te lang blijft scrollen in de news feed. Die procedure kan bijvoorbeeld zijn dat je jezelf toestaat om één uur per week achter de computer te zitten om via Instagram op de hoogte te blijven van het wel en wee van je vrienden.

Digitaal minimalisme zal niet alleen de negatieve effecten van de digitale wereld verminderen. Het zal ervoor zorgen dat je de niet-digitale wereld meer gaat waarderen. Je zult leren om je heen te kijken en de echte wereld te bewonderen. Er is meer te zien en te beleven dan wat er verschijnt op je scherm.