Hormonen #3

Zin in seks?

Minder zin in seks door de pil, kan dat?

Dat is de vraag die Trees het vaakst binnen kreeg van luisteraars. Het bleek een hersenkraker. Tessa en researcher Michelle doken in een stapel wetenschappelijke onderzoeken en zochten het uit. 

Met: Lindy van den Muijsenberg, gezondheidspsycholoog en seksuoloog in opleiding.

Artikelen

In de bijsluiter van de meest geslikte anticonceptiepil in Nederland, de Microgynon 30, staat dat 1 tot 10 op de 1000 gebruikers verminderd libido, oftewel minder zin in seks, ervaart.

Lees hier een groot wetenschappelijk onderzoek uit 2013, waarin 36 onderzoeken naar de invloed van de anticonceptiepil op het libido met elkaar worden vergeleken.

In bovenstaande publicatie wordt één specifiek wetenschappelijk onderzoek uitgelicht waarin een lichte afname van het seksueel functioneren wordt geconstateerd onder pilgebruikers (te lezen vanaf pagina 70).

Ze maken in dit onderzoek gebruik van de ‘Female Sexual Functioning Index’ (FSFI), een vragenlijst waarmee je seksueel functioneren meet.

Kijken

In deze uitzending hoor je een fragment van vlogger Linda de Munck. Kijk hier de hele video van Linda terug over waarom zij is gestopt met de pil.

MUZIEK

TESSA: Zo ik dacht, dit is wel een lekker muziekje om in het volgende onderwerp mee te introduceren. Libido. Want de vraag die misschien wel het meeste binnenkwam op de redactie is: zorgt de pil voor een verlaagd libido?

LINDA DE MUNCK (Vlogger): Ik merk wel, dat is misschien het enige dat ik merk, dat mijn libido best wel verhoogd is, dus dat zou een oplossing kunnen zijn. Mocht je in een relatie zitten, en je libido is echt veel minder dan die van je vriend of vriendin, dan lijkt het mij misschien een leuk of goed experiment om dus te stoppen met de pil.

TESSA: Dit was  Linda de Munck, maar ook RTL Late Night was het onderwerp van gesprek.

RTL LATE NIGHT

HUMBERTO TAN (presentator): Dus simpel gezegd als jij met je vriend ligt in de tijd van je pil, en je had een streling op je arm. Tot dan dacht je: slapen. En zonder pil is het: nou, het gaat goed. Dat is het verschil eigenlijk?

BREGJE HOFSTEDE (schrijver): Ik dacht toen ik aan die tweede pil was, nou volgens mij ben ik frigide. En ik accepteerde dat idee omdat ik dacht: vrouwen houden gewoon niet zo van seks als mannen. Dat weet iedereen. Nadat ik met de pil gestopt ben denk ik daar heel anders over.

ASTRID JOOSTEN: Wat me nog steeds niet helemaal duidelijk is: heb je nu vaker zin in seks of gaat de seks beter?

BREGJE HOFSTEDE: Allebei.

TESSA: Heb je nou inderdaad minder zin in seks als je aan de pil bent? Dat is eigenlijk de vraag die we willen beantwoorden, en vooral of het ook wetenschappelijk is aangetoond. Dat doe ik niet alleen, of eigenlijk is dat al oneerbiedig om te zeggen. Naast me zit namelijk onze researcher Michelle.

MICHELLE: Hallo.

TESSA: En Michelle heeft zich echt door stapels papieren heen gewerkt om deze vraag te kunnen beantwoorden. Ik kon het gewoon niet alleen. Ik werd overstelpt met reacties. Dus dit is een beetje een andere uitzending dan normaal. Het is geen reportage, het is ook geen redactie. Ik heb Michelle de studio in getrokken om een antwoord te geven op de vraag: verlaagt de pil je libido? 

MICHELLE: Ja, en dat was eigenlijk helemaal niet zo simpel als we in eerste instantie dachten. We hadden het er in eerste instantie op de redactie ook over. Over libido alsof dat een heel logisch begrip is, maar dat bleek helemaal niet zo te zijn. Daar zat nog een heel verhaal achter. En we kregen zo ook een reactie van Treesluisteraar Lindy van den Muijsenberg. Zij is seksuoloog in opleiding en zij maakte zich eigenlijk een beetje zorgen of we libido wel goed genoeg begrepen voordat we in dit onderzoek zouden duiken. Dus ik heb haar even gebeld.

TESSA: Ze heeft het uitgelegd?

MICHELLE: Ja, ze heeft het uitgelegd. We kunnen even naar haar luisteren.

LINDY VAN DEN MUIJSENBERG (Treesluisteraar en seksuoloog in opleiding): Ik hoorde Tessa vertellen dat ze over libido onderzoek zou gaan doen, en dat woord libido is iets waar wij seksuologen altijd op aanslaan omdat het in de volksmond heel erg in zwang is en heel veel gebruik wordt. Van: ik heb een hoog libido of een laag libido. Maar eigenlijk is het een term die niet meer zo gebruikt wordt in de seksuologie omdat het staat voor iets wat je als mens heb, een soort eigenschap van veel of weinig zin in seks, terwijl het gewoon niet zo werkt.

TESSA: Dat was Lindy.

MICHELLE: Ja. En natuurlijk was de volgende vraag: wat is het dan wel?

LINDY: Zin in seks is erg afhankelijk is van psychologische factoren ook, en van gedrag en van wat je hebt geleerd over seks. Het is dus niet een vaststaande eigenschap. Dus libido als een soort van reservoir van zin in seks wat in je zit, dat is er gewoon niet.

TESSA: Oke. Heel leuk, maar ik heb de bijsluiter gelezen en daar toch gewoon echt in dat je soms last kan hebben van een verlaagd libido. 1 tot 10 op de 1.000 vrouwen kunnen daar last van hebben. Hoe zit dat dan? 

MICHELLE: Ja, dat staat inderdaad gewoon in de bijsluiter. Maar of dat echt zo is en hoe dat precies werkt is niet zo simpel.

TESSA: En ik zie dat jij een stapel papier hebt meegenomen...

MICHELLE: Ja, ik heb een heel groot onderzoek gevonden, waarin de onderzoeker, meneer Pastor, die heeft 36 onderzoeken naast elkaar gelegd en met elkaar vergeleken om te kijken: kunnen we hier nou iets van een conclusie uit trekken?

TESSA: En wat voor onderzoeken heeft hij vergeleken?

MICHELLE: Hij heeft onderzoeken vergeleken die kijken naar het effect van de anticonceptiepil op je libido.

TESSA: En je gebruikt nog steeds libido?

MICHELLE: Ik gebruik nog steeds libido ja. Ik heb dat met Lindy afgesproken. Ze heeft me toestemming gegeven dat ik nog steeds libido mag gebruiken, en ook heel veel wetenschappelijke artikelen in het Engels hebben het ook nog steeds over libido.

TESSA: Wat is er uit dat onderzoek gebleken?

MICHELLE: Dat er vooral weinig consensus is over of er nou een directe link is tussen het anticonceptiepil en je libido. Maar 1 ding is wel zeker en dat is dat je testosteronlevel omlaag gaat als je de anticonceptie slikt.

TESSA: Oke, en testosteron kennen we eigenlijk vooral als het mannelijke sekshormoon, maar vrouwen hebben het dus ook? 

MICHELLE: Ja vrouwen hebben dat ook. Alleen een beetje minder dan mannen.

TESSA: Dus iedereen zegt: er is een verlaagd gehalte van testosteron in je bloed, maar de uitslag daarvan is echt totaal verschillend?

MICHELLE: Ja, die onderzoeker, meneer Pastor, heeft al die onderzoeken bij elkaar opgeteld en die komt tot de conclusie dat er geen verband is tussen anticonceptie en je libido. Wat hij wel zegt, wat ik wel grappig vond als je verder leest in dat onderzoek, dat hij in zijn discussie wat dieper ingaat op die onderzoeken. Daar zegt hij dat heel veel onderzoeken zijn gesponsord door farmaceuten. Hij licht een onderzoek uit dat niet gesponsord is door een farmaceut.

TESSA: Dus alle andere onderzoeken waren gesponsord door farmaceuten?

MICHELLE: Hij zegt niet per se alle andere. Hij is een beetje subtiel erover. Hij wil het wel graag kwijt, dat ze beïnvloed kunnen zijn door farmaceuten.

TESSA: Maar eentje dus niet?

MICHELLE: Eentje niet. Dus hij zegt eigenlijk, impliciet, kijk naar dit onderzoek. Dus dat heb ik gedaan.

TESSA: EN wat kwam daar uit? Is daar het verlossende antwoord in te vinden?

MICHELLE Dat is een Duits onderzoek onder 752 medische studenten en daar kwam eigenlijk uit dat er wel een lichte verlaging is tussen het slikken van die anticonceptiepil en hun libido, of zoals ze dat in dit onderzoek zeggen: je seksueel functioneren.

TESSA: En dat is dus het antwoord, want ze hebben een groep vrouwen die de pil slikt vergeleken met een groep die dat niet doet?

MICHELLE: Ja, en je hebt een soort van hele grote vragenlijst waarmee ze een soort score hangen aan je libido. En dan vergelijken ze pilgebruikers met niet-pilgebruikers en daar zat een verschil in van 1.2.

TESSA: En dat is dus het antwoord? 1.2 punt lager?

MICHELLE: Nou, ik vroeg me wel af: wat betekent die 1.2 dan? Het is op een schaal van 36. Betekent dat dan dat je 1 keer per week minder zin hebt in seks ofzo? Ik heb met verschillende seksuologen gebeld en gevraagd wat ik hier nou uit moet begrijpen. En zij vertelde me dat het wel in de veilige zone zit. In de goede zone.

TESSA: In de goede zone?

MICHELLE: Waar het nog allemaal goed gesteld is met je seksueel functioneren, met je libido.

TESSA: Want als je heel laag scoort, dan zou je mogelijk wel een probleem kunnen hebben.

MICHELLE: Ja, precies.

TESSA: Nou kom ik toch weer met die bijsluiter, daar staat in 1 tot 10 op de 1.000 vrouwen kan last hebben van een verlaagd libido. Linda de Munck had het erover in haar vlog, bij RTL Late Night werd het besproken. Zit het dan bij vrouwen tussen de oren? Is het echt?

MICHELLE: Dat vroeg ik me dus ook af. Je hoort het heel erg veel. Het verschil in het onderzoek is heel erg klein, dus hoezo hebben zoveel vrouwen er last van. Dat heb ik aan Lindy gevraagd?

MICHELLE: Het zit toch niet tussen de oren van meisjes?

LINDY: Nee, nouja tussen de oren zit eigenlijk alles. Seks speelt voor een klein deel in je lichaam af, en voor een heel groot deel in je hoofd. Tussen de oren klinkt altijd zo negatief, van je hebt het maar bedacht ofzo, maar onze hersenen die doen gewoon heel veel. Dus eigenlijk zit het hele functioneren van de mens tussen je oren. En dit dus ook. Seks is in die zin complex, dat het voor een heel groot deel afspeelt in hoe je er zelf naar kijkt en hoe je erover hebt geleerd. Dus wel tussen je oren, maar dat wil niet zeggen dat het onzin is of dat het niet waar is.

TESSA: Oké, het zit wel tussen je oren, maar het zit ook niet tussen je oren. Ik wil inmiddels echt weten: hoe zit het nou met die cijfers uit de bijsluiter?

MICHELLE: Ja, dat snap ik. Ik ook! Het bleef gewoon heel erg raar hoe zij nou bij die cijfers komen, dus ik heb Bayer gebeld...

TESSA: Bayer is de farmaceut die de pil produceert, de Microgynon 30.

MICHELLE: Ja, klopt. Dat is jouw pil en die de meeste vrouwen in Nederland slikken en ik heb hen gevraagd hoe zij bij die cijfers komen: van 1 tot 10 op de 1.000. En zij vertelde me dat ze die cijfers hebben gebaseerd op bijwerkingencentrum LAREB. Zij houden alle bijwerkingen bij van mensen die problemen hebben met hun medicijnen of hun anticonceptiepil. Dus toen belde ik het LAREB om die cijfers op te vragen en te kijken of dat dezelfde cijfers waren die in de bijsluiter stonden en toen vertelde LAREB dat dat helemaal niet gebaseerd kon zijn op hun meldingen, dat ze dat nooit doen. Dus dat heb ik weer teruggekoppeld aan Bayer, en die zijn er inmiddels al een paar dagen mee bezig om te kijken hoe dat nou precies zit en op basis van welke cijfers ze dit in de bijsluiter hebben gezet.

TESSA: Dus dat is nog even afwachten, en daar kom ik in de volgende redactie wellicht op terug. Oké, dus de conclusie is: over die cijfers die in de bijsluiter staan, daar komt Bayer later op terug. Die kunnen ze nu nog niet verklaren. En in de huidige wetenschappelijke literatuur is er geen duidelijk verband aangetoond tussen de pil en libido, of testosteron en libido.

MICHELLE: Nee, behalve dan dat Duitse grote onderzoek waaruit bleek dat pilgebruikers wel iets lager scoorde als het ging om hun seksueel functioneren, maar dat was zo'n lichte verlaging en bovendien zaten ze allemaal nog in de veilige zone.

TESSA: In de veilige zone..

MICHELLE: Ja, en uiteindelijk zoals Lindy zei, ligt het gewoon aan veel meer dan je testosteronlevel of die anticonceptiepil. Maar kijk er wel naar, naar die anticonceptiepil, maar kijk ook naar al die andere dingen die ermee te maken hebben. Of je rookt heeft er bijvoorbeeld wat mee te maken, hoe lang je relatie al is, en of je überhaupt wel weet waar je zin van seks in krijgt.

TESSA: Geen verband dus vooralsnog, maar super bedankt Michelle, voor de megahulp. Ik had het niet in mijn eentje gekund. En we duiken nog in een aantal andere vragen en die ga ik in de volgende redactie uitleggen. En ben je nou superbenieuwd naar al die artikelen die Michelle door geploeterd heeft, en wil je die test ook doen, kijk dan even in het i'tje, want daar hebben we ze allemaal ingezet.

Download de app

Trees is een journalistieke zoektocht, waarbij journalisten Meike, Volkan en Tessa met jou uitzoeken wat jij wilt weten. Reageer op de vragen en verhalen van de makers en draag actief bij aan lopende onderzoeken via de app. Trees luistert naar je.



Get it on Google Play

Volg ons