VPRO Tegenlicht

Maak 't simpel!

Van toeslagenaffaire tot woningentekort, van erfpacht tot uitvoeringsorganen. Noem een overheidsdossier en het zit muurvast. Waar de meeste vingers wijzen naar de politiek, wordt de echte reden niet vaak genoemd: we hebben alles te complex gemaakt. VPRO Tegenlicht werpt een blik op vastgelopen dossiers. Kan het ook simpel?

vanaf zondag 3 september online en donderdag 7 september om 20:30 uur op npo2

Wat gebeurt er als we er niet met z’n allen in slagen om te ‘ont-compliceren’? Is het überhaupt nog wel mogelijk om de vele kwesties rondom de toeslagenaffaire, stikstof en gaswinning te versimpelen?

VPRO Tegenlicht kijkt mee met verschillende dossiers waarin de overheid vastloopt en zelf niet meer lijkt te weten wat ze doet. De redactie tuurt meewarig uit over een Afsluitdijk waarvan de renovatie langer gaat duren dan de bouw zélf negentig jaar geleden, en bladert mee in documentbestanden van burgers die de dupe zijn van overmatig complexe overheidsregels.

Schrijver Ilja Leonard Pfeijffer ziet in de huidige staat van de overheid vooral een democratie in verval: 'Om het in gewone taal te zeggen; het is een grote clusterfuck.' Vanuit Genua overdenkt hij de risico’s van de toegenomen complexiteit in overheidsbeleid, maar waarschuwt bij de herdenkingstekens voor de ingestorte Morandibrug ook voor al te simpele oplossingen: 'We hebben hier in Genua eigenlijk geen democratie meer.'

Terwijl de politiek fris van vakantie met nieuwe complexe compromissen aan de slag gaat, blijkt het in het land simpeler te kunnen. Zo worden in de plaats Lettele eenvoudige stappen gezet om een bijdrage te leveren aan de oplossing voor de wooncrisis; gedeelde woningen op een voormalig boerenerf. En in het Amsterdamse Slotermeer-West krijgt de wijk een nieuwe impuls. Na talloze rapporten, participatietrajecten en externe adviseurs, besloot een groep kunstenaars in de wijk te gaan wonen. Zij kwamen met een hele eenvoudige aanpak om erachter te komen hoe de wijk het beste verbeterd kon worden: Ze gingen met de bewoners in gesprek.


Ilja Leonard Pfeijffer
Ilja Leonard Pfeijffer (1968) is dichter, classicus en schrijver. Hij schreef onder andere het bekroonde La Superba (2014) en Grand Hotel Europa (2019). Tijdens een fietstocht in 2008 werd hij zó verliefd op Genua, dat hij later besloot om er te blijven wonen. Vanuit die plaats schrijft hij wekelijks een column voor HP/De Tijd. Onlangs kwam zijn nieuwste werk Alkibiades uit. Een roman over het streven en falen van een belangrijke Atheense politicus en strateeg. In het oude Athene ziet Pfeijffer parallellen met de staat van de Nederlandse democratie. Maar wel met één belangrijk verschil.


Abdeluheb Choho
Abdeluheb Choho is algemeen directeur van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Ook is hij voorzitter van de Stuurgroep van Uitvoeringsorganisaties, die samen de Staat van de Uitvoering uitbrengen elk jaar. Volgens dat rapport zijn de regels te ingewikkeld geworden, waardoor uitvoeringsorganisaties ze niet meer of lastig kunnen uitvoeren.


Roel Schoenmakers
Als onderdeel van het kunstenaarscollectief Cascoland, zette Roel samen met kunstenaar Fiona de Bell een project op in de wijk Slotermeer-West. Het project: er gaan wonen, en zo onderzoeken waarom het 'misgaat' in de wijk. Roel en Fiona ontdekten al snel dat er een rijke, informele economie bestond. Zonder alle rompslomp die gewoonlijk bij ondernemen hoort. Kan dat zomaar? Het antwoord: ja.


over de maker

Martijn Kieft
Martijn Kieft (1972) focust op onderwerpen die raken aan technologie of economie, en het liefst nog de combinatie van die twee. Naast Tegenlicht werkte hij mee aan VPRO-series ‘Jansen & Janssen’ en ‘Goudzoekers’. 


regie
Martijn Kieft

research
William de Bruijn

redactie
Ilija Bozovic
Mo Jouhri
Tara Vierbergen
Lotte Schuengel
Julia Veldman
Daan Kuys
Paula Witkamp
Beau Visser

camera
Hans Bouma
Christian Paulussen
Jackó van ’t Hof
Flip Bleekrode

geluid
Pepijn Aben
Jillis Schriel
Mark Witte
Eric Leek
Joris Prakken

editor
Michiel Hazebroek

stem
Sarah Sylbing

productie
Jeroen Beumer
Nina Suijkerbuijk

eindredactie
Geert Rozinga
Jasper Koning

© VPRO 2023


verhalen bij dit thema