Turks-Cyprus: Bouw je baby

In het North Cyprus IVF Center blijkt dat een kind zonder erfelijke ziekte, van het verlangde geslacht of zelfs met de juiste kleur ogen, een keuze kan zijn.

In het North Cyprus IVF Center is Ahmet Ozyigit coördinator van de IVF-programma’s. Als eerste IVF-kliniek op Noord-Cyprus omschrijft het IVF Center zichzelf op de eigen website als een pionier – en bovendien niet duur. Wat dit centrum anders maakt dan die in bijvoorbeeld Nederland, is niet het aanbieden van IVF-behandelingen op zich. Op Cyprus worden namelijk ook technieken aangeboden waar wij hier (nog) niet aan willen beginnen. In het North Cyprus IVF Center blijkt dat een kind zonder erfelijke ziekte, van het verlangde geslacht of zelfs met de juiste kleur ogen, een keuze kan zijn.

pre-implementatie screening

De twee technieken die hierin centraal staan zijn pre-implementatie diagnostiek/screening (PGD/PGS) en MicroSort cytometrie. PGD betekent het onderzoeken van IVF-verwekte embryo’s. Deze techniek is ontwikkeld om erfelijke ziektes op te sporen bij embryo’s voordat deze in de baarmoeder worden geplaatst.

Tijdens een normale IVF-behandeling worden meerdere eicellen bevrucht, waarna er enkele in het lichaam worden gebracht. De bevruchte eicellen kunnen na een paar dagen worden gescreend, bijvoorbeeld om te zien of ze genetische afwijkingen hebben die leiden tot ziektes. Dan kan er worden gekozen om een embryo in de baarmoeder te plaatsen, dat de afwijking niet heeft.

Wanneer deze techniek wordt toegepast terwijl er geen sprake is van bekende erfelijke aandoeningen, wordt het pre-implementatie screening genoemd; een diagnose is dan geen doel. In het North Cyprus IVF Center is het mogelijk om met deze techniek bewust een jongens- of meisjesembryo te kiezen.

Ahmet Ozyigit, North Cyprus IVF Center

MicroSort-techniek

 De cytometrische (meet eigenschappen van de cel) MicroSort-techniek heeft ook als doel het geslacht van het kindje te beïnvloeden, maar gebruikt een andere benadering. De geslachtscellen worden, voordat ze bij elkaar worden gebracht, geselecteerd op geslachtschromosomen. Voor de eicellen is dat makkelijk: die dragen altijd een (vrouwelijk) X-chromosoom. De zaadcellen moeten worden gesorteerd. Aan de basis van deze techniek ligt het feit dat een X-chromosoom meer DNA bevat dan een Y-chromosoom. Een oplichtende kleurstof wordt toegevoegd aan de geïsoleerde zaadcellen en deze hecht zich aan het DNA. Onder een laser licht de verf vervolgens op; vanwege de grotere hoeveelheid DNA op het vrouwelijke chromosoom, is het effect groter bij een vrouwelijke cel. Een computerprogramma analyseert het resultaat en de cellen van het gewenste geslacht kunnen nu verzameld worden. Deze techniek is niet 100% effectief, daarom kan deze worden gecombineerd met PGD/PGS.

gezinsplanning

IVF-behandeling vergroot al jaren de kans om op hogere leeftijd nog zwanger te worden. Maar het North Cyprus IVF Center waarschuwt expliciet voor te hoge verwachtingen:
The legal age limit is 45, but we usually do not encourage patients to have gender selection treatment with their own eggs after the age of 43. Patients usually find it difficult to come to terms with the decline of their fertility. However, regardless of how "fit" or "young looking" you are, your reproductive system tells a different story.
Tot en met een leeftijd van 35 schat de kliniek de kans op zwangerschap ‘meestal erg hoog’ in. Wel moeten vrouwen een hormoonkuur ondergaan, zodat er meerdere eicellen geoogst kunnen worden. Normaal komt er namelijk maar één eicel per maand vrij.

Dit hele proces is niet aangenaam, en buiten medische redenen om is het moeilijk voor te stellen dat iemand dat ‘zomaar’ zou doen. Toch is gezinsplanning, de verhouding tussen jongens en meisjes, in Cyprus een reden die gegeven wordt voor geslachtsselectie middels PGS. Ook het selecteren van een embryo met bepaalde simpele genetische eigenschappen ligt met deze methode binnen handbereik. Zo zouden ouders een oogkleur voor hun baby kunnen kiezen – binnen het kader van de genen die de IVF-embryo’s nu eenmaal hebben. Misschien is het niet iets waar ieder stel nu aan wil beginnen. Maar als PGD helpt om een ziekte te voorkomen, waarom zou je dan niet tegelijk ook kiezen of je een jongetje of een meisje krijgt? 

meer uit aflevering 1: designerbaby