de klimaatkwestie te complex? Welnee: 5 uitzendingen waar je wijzer van wordt

Door menselijk toedoen blijkt onze planeet op allerlei fronten te bezwijken. Maar waar problemen zijn, zijn oplossingen. In deze 5 afleveringen een realistische maar hoopvolle blik op de toekomst van klimaat(beleid).

Tekst Doortje Nieuwenhuijzen, Tara Vierbergen Beeld Fien Leeflang

een nieuwe orde

Het is urgenter dan ooit dat Europa zelfvoorzienend wordt op het gebied van energie. Dat gaat gepaard met grote machtsverschuivingen, zowel binnen als buiten de EU. De ambitie is om de nodige groene grondstoffen zo dichtbij mogelijk, en het liefst in Europa zelf te winnen. EU-kandidaatlid Servië is door deze ambitie uitgegroeid tot een betwist veld op het schaakbord van de groene grondstoffen.

groen goud 2

Het herstellen van ecosystemen levert niet alleen ecologische winst op, maar ook economische. Twee jaar geleden lieten de makers van Tegenlicht in de uitzending Groen Goud zien dat het vergroenen van woestijnen heel goed mogelijk is. In Groen Goud 2 kijkt VPRO Tegenlicht naar de winst die te halen valt uit het herstel van ecosystemen in Spanje, Egypte en India.

waterlanders

De zeespiegel stijgt en de bodem zakt. Maar hoeveel blijft onzeker. De verwachtingen omtrent zeespiegelstijging lopen zeer uiteen: van 30 centimeter tot 1 meter in de komende 100 jaar. Doordat de projecties zover uiteenlopen, gaat het bedenken van mogelijke oplossingen gepaard met veel onzekerheid. Immers, bereiden we ons voor op een situatie waarin straks half Nederland onder water staat, of stijgt de zeespiegel straks maar nauwelijks? Het omgaan met deze ingebedde onzekerheid is de voornaamste uitdaging waarvoor ingenieurs, landschapsarchitecten en beleidsmakers zich gesteld zien. Welke oplossingen zijn dusdanig wendbaar dat ze toepasbaar zijn op alle mogelijke scenario’s?

de race om de superbatterij

De ontwikkeling van duurzame energieopwekking gaat snel, maar één van de grootste uitdagingen van de energietransitie is opslag. Efficiënte en effectieve opslag is noodzakelijk om pieken en dalen in de opwekking van zon- en windenergie het hoofd te bieden. Overal ter wereld zijn opslagtechneuten en batterijpioniers op zoek naar manieren om duurzame energie op te slaan. Van het ontwikkelen van snelle batterijen tot het opslaan van warmte in basalt en zout. En van het gebruik van ijzerpoeder als energiedrager tot gigantische blokkentorens die via het ophijsen van betonblokken energie opslaan en afgeven. VPRO Tegenlicht verkent de nieuwe opslagmogelijkheden.

advocaat van de aarde

Onze wereld kent vier internationale misdrijven: oorlogsmisdrijven, genocide, foltering en misdaden tegen de menselijkheid. De Spaanse onderzoeksrechter Baltasar Garzón en de Schotse advocaat Polly Higgins vinden dat aan deze zeer ernstige schendingen van het internationale recht een vijfde dient te worden toegevoegd: ecocide. Slagen Higgins en Garzón er uiteindelijk in genoeg steun te verwerven om ecocide erkend te krijgen en daarmee de grootschalige vernietiging van onze ecosystemen voorgoed en écht hoog op de internationaal-politieke agenda te zetten?