Groen Goud is terug. Het herstellen van ecosystemen levert namelijk niet alleen ecologische winst op, maar ook economische. Twee jaar geleden lieten de makers van Tegenlicht in de uitzending 'Groen Goud' zien dat het vergroenen van woestijnen heel goed mogelijk is. Zij volgden de Amerikaans-Chinese cameraman en ecoloog John D. Liu. Hij raakte in de ban van het herstel van landschappen toen hem gevraagd werd om de vergroening van het Löss-plateau in China te filmen.
VPRO Tegenlicht
Groen Goud 2
In Groen Goud 2 kijkt VPRO Tegenlicht naar de winst die te halen valt uit het herstel van ecosystemen in Spanje, Egypte en India.
Hij filmde hoe een onherbergzaam, droog berggebied zo groot als Nederland omgetoverd werd tot een weelderige groene oase. De vergroening zorgde niet alleen voor ecologisch herstel maar ook voor economische bloei van de regio. Sindsdien reist John D. Liu de wereld over om mensen in andere landen te inspireren dit voorbeeld te volgen.
De Nederlandse ecoloog Willem Ferwerda werd geïnspireerd door Liu en besloot samen te gaan werken. Inmiddels is die samenwerking uitgegroeid tot een nieuwe organisatie, Commonland, een stichting met een duidelijke missie: het wereldwijd op grote schaal herstellen van ecosystemen. Het uitgangspunt is dat het goed herstellen van landschappen niet alleen ecologisch winst oplevert maar ook geld, werk en hoop voor de mensen die er wonen.
Dat dit kan werken zien we in Egypte. In 1977 startte Dr. Ibrahim Abouleish SEKEM, een experiment om de woestijn bij Caïro te vergroenen. In 2014 is SEKEM uitgegroeid tot de belangrijkste leverancier van ecologische producten in Egypte en ver daarbuiten. Dr. Abouleish heeft in de woestijn niet alleen een bloeiend bedrijf opgebouwd maar een complete gemeenschap met scholen en eigen medische en culturele voorzieningen. Een beter bewijs dat vergroening en sociale innovatie hand in hand gaan is bijna niet te vinden.
Dat iedereen gebieden tot leven kan wekken, zelfs als ze totaal door erosie verzand zijn, blijkt ook uit het bijzondere verhaal van de Indiër Jadav "Molai" Payeng. Toen hij 17 was werkte hij voor een herbeplantingsproject in de provincie Assam. Nadat het project voltooid was en de andere arbeiders waren verdwenen besloot hij eigenhandig door te gaan met het aanplanten van bos. Inmiddels is ‘zijn’ Molai woud 300 hectare groot en wordt het bevolkt door olifanten, Bengaalse tijgers, herten, neushoorns en talloze vogels. Payeng wordt in India ook wel ‘The Forest Man’ genoemd, omdat hij een jungle heeft weten te creëren.
Dat is iets wat Spanje ook goed zou kunnen gebruiken. Grote gebieden in Spanje verdrogen en worden verlaten als gevolg van verkeerd gebruikte landbouwsubsidies, onverstandig water- en landgebruik en grootschalige erosie. De bevolking keert het platteland de rug toe en trekt naar de steden, maar ook daar is de werkeloosheid groot. In Ayoo de Vidriales, een vergrijsd dorpje in het Spaanse binnenland, is landbouwkundig ingenieur Pedro Alonso Fernandez daarom begonnen om een stuk land te herstellen. Hij wil laten zien dat ook de Spaanse verzilte en geerodeerde gronden in werkelijkheid Groen Goud zijn.
Regie Rob van Hattum & Gijs Meyer Swantee
Productie Helen Goossens
Eindredactie Henneke Hagen & Frank Wiering