Plannen voor nieuwe belastingregels voor bedrijven vormden de aanleiding voor het dreigende vertrek van ASML en Boskalis. De Nederlandse staatskas heeft geld nodig voor een verhoging van de kinderopvangtoeslag en het minimumloon, en ook de rente op de studielening van de ‘pechgeneratie’ moet omlaag.

Op zich geen gek idee om dat geld te zoeken bij bedrijven: die genieten namelijk veel belastingvoordelen. De expatregeling kan bijvoorbeeld worden afgebouwd, dividendbelasting over inkoop van eigen aandelen kan omhoog, een verhoging van de bankenbelasting en een verhoging van de belastingtarieven in box 2 (directeur-grootaandeelhouders) en box 3 (spaarders en beleggers). Het alternatief: de rekening komt bij burgers terecht. De keuze is aan de Eerste Kamer. 

Veel grote bedrijven zijn not amused. Enkele dreigen met vertrek. Wat nou als ASML en Boskalis Nederland écht verlaten? Deze bedrijven brengen kennis, kunde en werkgelegenheid naar Nederland. En ook niet onbelangrijk: ze staan goed op het CV van Nederland. Maar de rekening van belastingvoordelen voor dit soort bedrijven komt bij burgers terecht. Bedrijven die dreigen met vertrek mogen er niet voor zorgen dat een oneerlijk belastingstelsel blijft bestaan.

Het goede nieuws: dat is ook helemaal niet nodig. Bedrijven vragen al jaren om heel andere maatregelen die het vestigingsklimaat kunnen verbeteren. En daar komen precies nul belastingvoordelen aan te pas, lees maar: 

Duidelijkheid

Ontzettend logisch en toch vaak onderbelicht: veel bedrijven vragen vooral om duidelijk beleid. Nu veranderen wet- en regelgeving (te) vaak, dat maakt bijvoorbeeld duurzaamheidsbeleid lastig te plannen. Misschien is het dus beter om nu even door te zetten met die belastingveranderingen, dan weten zowel bedrijven als overheid daarna waar ze aan toe zijn.

Goede huisvesting

We hebben een huizentekort in Nederland. De wachtlijsten voor sociale huur zijn ellenlang en inmiddels kunnen (zeker in de randstad) alleen mensen met een enorm vermogen een huis kopen. Vervelend voor zowel burgers als bedrijven die afhankelijk zijn van werknemers uit het buitenland. Het is lastig om mensen voor je te laten werken als het maar de vraag is of ze een dak boven hun hoofd krijgen.

Infrastructuur

Ook infrastructuur is cruciaal voor bedrijven. Een goede infrastructuur voor data, goederen en mensen heeft een grote invloed op het vestigingsklimaat. In Nederland is dat op veel vlakken goed geregeld: het land is goed bereikbaar voor boten, wegen worden goed onderhouden en ook luchtverkeer kan terecht. Met de digitale infrastructuur is het minder goed geregeld, zo is het stroomnet overvol door de massale overstap van fossiel naar elektrisch. Die capaciteit moet onvermijdelijk hoger: het is niet te verwachten dat de vraag naar stroom zal afnemen. Die verhoogde capaciteit is ook positief voor het vestigingsklimaat.

Educatie

Geschikte werknemers vinden is niet makkelijk, ondervindt ook Boskalis: hun vertrek naar Abu Dhabi wijten ze aan het gebrek aan geschikt personeel in Nederland. Op een vacature in Nederland krijgen ze in een maand één reactie, in Abu Dhabi tweehonderd. Goede educatie (vooral op technisch gebied) zou hierbij kunnen helpen. Aangezien er ook bij Nederlandse bedrijven, die niet dreigen te vertrekken, een tekort is aan technisch geschoolde werknemers zou een investering op dit gebied sowieso vruchten afwerpen. 

En zo zijn er veel meer factoren. Dingen die Nederland prettig maken voor jou en mij, maken het ook aantrekkelijk voor bedrijven om zich hier te vestigen. Denk aan een toegang tot zorg, leefbare steden, en zo verder. Die voorzieningen worden betaald met belastinggeld, des te belangrijker dat bedrijven daar ook eerlijk aan bijdragen. En zeg nou zelf: wie kan zo’n paradijselijk Nederland nou weerstaan?