VPRO Tegenlicht

rebranding migration

Hoe kan Europa eruitzien als we migratie niet alleen als probleem maar ook als oplossing zien? VPRO Tegenlicht kijkt een maand lang naar een nieuw narratief over migratie. De migrant als gelukszaaier in plaats van gelukszoeker. En wat kunnen we leren van superdiverse steden waarin minderheden de meerderheid vormen?

nu online en donderdag 18 mei om 20:30 uur op npo2

In verschillende steden door Europa ontspruiten initiatieven van een jonge, gemixte generatie die verder denkt dan de nationale identiteit. Met sociale daadkracht, ondernemerschap en creativiteit laten zij zien dat migratie voor verrijking of noodzakelijke opschudding zorgt. Hun wereldbeeld en initiatieven gaan verder dan de stempel 'migrant' die ze vaak krijgen opgeplakt. Vormen zij een nieuwe samenleving waarin verder gedacht wordt dan ‘wij’ en ‘zij’? Wat voor parallelle netwerken hebben zij opgebouwd? En is de economie draaiende te houden zonder migranten?

VPRO Tegenlicht gaat in Zuid-Italië naar de Kameroense activist en ondernemer Yvan Sagnet. Hij kwam naar Italië als ingenieursstudent, ging een zomer werken in het zuiden en zag hoe landgenoten werden uitgebuit. Daarom begon hij zijn eigen maffiavrij-tomatenlabel. Hij wil zichtbaar maken hoezeer migranten worden misbruikt in de landbouwsector, maar ook een alternatief bieden.

Benjamin Gérard van organisatie Rising You vertelt dat minderjarige vluchtelingen veel in hun mars hebben. Bij een ‘hoogwerkerstraining’ voor een groep nieuwkomers in een Antwerpse klimzaal geeft oud-leerling Safi de nieuwe werkkrachten uitleg. Zelf is hij inmiddels aan het werk als hoogwerker. Hij klimt in masten en werkt zichzelf letterlijk en figuurlijk omhoog.  

In Barcelona nam het coöperatief Diomcoop van de Senegalese Ramblas-straatverkopers een reclamebureau in handen om een nieuw verhaal uit te dragen. Met een eigen schoenenmerk en uitzendbureau zorgden ze dat de gemeente Barcelona de wetgeving aanpaste, waardoor het nu ook voor mensen zonder papieren mogelijk is te werken en te ondernemen, en daarmee hun status te legaliseren.  
 
Of geeft de wereldwijde versmelting van leefstijlen en smaken juist een enorme boost aan creatieve processen en ondernemerschap? Zien we daar in de grote steden al een voorbode van? Maru Asmellash en Eben Badu zijn de drijvende, hypercreatieve krachten achter modemerk The New Originals. Samen met andere creatievelingen in Amsterdam hebben ze diversiteit en migratie als verhalen in hun kleding en campagnes verweven.


Yvan Sagnet
Yvan Sagnet is activist en ondernemer. Hij kwam naar Italië als ingenieursstudent, ging een zomer werken in het zuiden en zag hoe landgenoten werden uitgebuit. Daarom begon hij zijn eigen maffiavrije-tomatenlabel.


Ash Amin
Ash Amin is sociaal geograaf en bemerkt dat het narratief van de natiestaat verontrustend eenzijdig is geworden als het gaat over de migrant. We zouden ons juist bewust moeten worden dat het leven in superdiversiteit een vaststaand feit is geworden. 


Abdul-Azim Azad
Abdul-Azim Azad wacht al meer dan tien jaar op papieren, maar werkt ondertussen hard, onder andere aan zijn eigen Afghaanse cateringservice. Volgens Azad is de publieke opinie alleen te beïnvloeden door persoonlijke ervaringen. Samen met zijn crew brengt hij eten langs bij bedrijven die vaak aan de andere kant van het debat staan.


Benjamin Gérard
Benjamin Gerard is oprichter van Rising You, een organisatie die jongeren met een migratie-achtergrond opleidt tot hoogwerker en helpt aan werk op hoogte.


Safi Shaheed Habib
Safi Shaheed Habib volgde de opleiding van Rising You en werkt nu zelf als hoogwerker: hij klimt in masten en werkt zichzelf letterlijk en figuurlijk omhoog.  


Maru Asmellash
Maru Asmellash en Eben Badu zijn twee van de drijvende, hypercreatieve krachten achter modemerk The New Originals. Samen met andere creatievelingen in Amsterdam hebben ze diversiteit en migratie als verhalen in hun kleding en campagnes verweven.


Frank van Gool
Frank van Gool is lid van de Quote 500 en maakte carrière met arbeidsmigratie, uit met name Oost-Europese landen. Maar die markt droogt op in de nabije toekomst. Gezien de grote personeelstekorten in de zorg in Nederland wendt Van Gool zich tot de Filipijnen.


Marie Faye
Marie Faye is mede-oprichter van Diomcoop, een collectief van straatverkopers dat een reclamebureau overnam om een nieuw verhaal over migratie uit te dragen. Inmiddels is Diomcoop een coöperatie met een eigen kledinglijn en een uitzendbureau voor onder andere catering en festivalopbouw.


over de maker

Maren Merkx
Regisseur Tegenlicht 

regie
Maren Merckx

research
Sharine Rijsenburg

redactie
Ilija Bozovic
Mo Jouhri
Tara Vierbergen
Jim Schulpen
Julia Veldman
Paula Witkamp

camera
Pim Hawinkels
Renaat Lambeets
Joris van Alphen
Niels van Koevorden
Joost van Herwijnen

fixer Italië
Christina Pawlata

geluid
Mark Witte
Joris Prakken
Pepijn Aben

editor
Michiel Hazebroek

stem
Sarah Sylbing

productie
Jeroen Beumer
Nina Suijkerbuijk
Koos van de Merbel 

eindredactie
Geert Rozinga
Jasper Koning

© VPRO 2023

20 jaar toekomst verkennen met tegenlicht

Dit online archief gebruikt kunstmatige intelligentie om meer dan 500 tegenlicht-afleveringen op een nieuwe manier beschikbaar en doorzoekbaar te maken. Zoek naar specifieke fragmenten, citaten en zelfs losse shots.