Een driedelige documentaireserie over de toekomst van Duitsland als machtigste land van Europa

Met één op de vijf Duitsers die op de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) stemde bij de afgelopen verkiezingen heeft de partij, ondanks haar verlies, veel steun gewonnen. De AfD heeft Duitsland in tweeën gespleten en dat is een project van jaren geweest. 

In 2016 won de AfD, als eerste rechts-populistische partij sinds de Tweede Wereldoorlog, een plek in de Duitse regering. Toen de partij nog in de kinderschoenen stond, maakte Tegenlicht van binnenuit portretten van de eerste stappen, de jonge aanhang en de strategie die de AfD voor ogen stond. Nu zoekt het enkele protagonisten van destijds weer op. De tijden zijn radicaal veranderd. 

De voormalig advocaat Maximilian Krah raakte destijds in de ban van de AfD en is sinds de laatste verkiezingen parlementslid in de Duitse Bondsdag. Donald Trump is zijn grote voorbeeld, Elon Musk een steun uit onverwachte hoek en Rusland een grote vriend. Maar het tegengeluid klinkt ook almaar luider; de Tesla-fabriek in Berlijn is een dankbaar doelwit geworden. 

Volgens activistisch kunstenaar en filosoof Philip Ruch van het Zentrum für Politische Schönheit komt de verkiezingswinst van de AfD niet uit de lucht vallen en maakt het het voormalige Oost-Duitsland zelfs tot de politieke ‘avant-garde’. Ruch bestrijdt de partij met, zo door hem genoemd, ‘agressief humanisme’. Een Bundeswehr ofwel Duits leger op steroïden vindt hij, met een mogelijke verkiezingswinst van de AfD in het verschiet, levensgevaarlijk. ‘Het zijn nazi’s en daar kan je niet mee praten, die moet je verbieden.’

In drie afleveringen schetst VPRO Tegenlicht een toekomst van Duitsland en vergeet daarbij niet om ook naar het verleden te kijken. Hoe kan het dat juist voormalig Oost-Duitsland kiest voor een radicaal-rechtse partij? Wat zijn de wonden die het vroegere DDR-regime en de Tweede Wereldoorlog hebben achtergelaten en waarom is het zo moeilijk om juist in het voormalige Oosten te bouwen aan de democratie? Oftewel: hoe bepaalt het Duitse verleden en heden de toekomst van Europa?