Anna's avontuur

Hoe gaat het met je? Is de serie af?

‘Bijna. Er zijn een paar plekken waar we heel misschien nog gaan filmen. Zo is er een interessant Nederlands bedrijf, Spacelife Origin, dat onderzoekt of je je kunt voortplanten op een andere planeet. Ze willen bijvoorbeeld IVF in de ruimte laten plaatsvinden en zoeken uit hoe je die cellen stralingsbestendig maakt. Maar ook: is het überhaupt mogelijk voor een vrouw om te bevallen in de ruimte? We hebben het in de serie verder niet echt over seks in de ruimte, laat staan over kinderen krijgen. Maar dat zijn wel thema’s waar over nagedacht wordt en die tot de verbeelding spreken, dus het zou mooi zijn als dat er nog in komt.’

Gaat ons leven zich echt verplaatsen naar de maan of Mars? Jij klinkt er heel optimistisch over.

‘Ik ben een optimist, inderdaad, ik blijf gewoon verrast worden door wat we allemaal kunnen. En ik geloof heilig in het eindeloze brein van wetenschappers en in de menselijke creativiteit. Als wij ergens tijd en geld in steken dan kunnen we eigenlijk bijna alles volgens mij. Maar ik zie ook wel dat er nog harde noten te kraken zijn. Ergens wonen waar je geen daglicht hebt en geen blauwe lucht en geen natuur – dat heeft impact op je psyche, het is superbenauwend. De echte idealisten willen uiteindelijk dat we in de ruimte een biotoop gaan bouwen, maar daar zijn we gewoon nog lang niet, en de eerste mensen die daar gaan wonen hebben dat allemaal niet.

En als je te lang in het ISS zit – het International Space Station, dat nu boven de aarde zweeft – dat is ook al hartstikke deprimerend: je ziet steeds hetzelfde. Je kunt naar de aarde kijken vanuit bepaalde hoeken en dat is prachtig, dat schijnt echt levensveranderend te zijn. Maar je zit wel in een kleine gesloten ruimte met steeds dezelfde mensen, je ademt steeds dezelfde zuurstof, alles wordt gerecycled, zelfs je pis – het is heel erg overleven eigenlijk. Toch wil ik niets liever, al sinds ik klein ben. Als er een vacature voor astronaut komt, reageer ik sowieso. Ook al kom ik waarschijnlijk niet ver vanwege mijn wagenziekte, ik móét het proberen. Dat ben ik aan mezelf verplicht. Het is gewoon het allergrootste avontuur dat je je kan voorstellen.’

Maar ik merkte bijvoorbeeld toen ik meedeed aan De slimste mens, dat ik, nou ja, iets te veel mezelf was. Ik zei daar de hele tijd “shit” en “kut” en “fuck” en op Twitter werd dat een ding: ik was dat meisje dat per aflevering wel twintig scheldwoorden in de mond nam, haha. Het is ook gewoon niet netjes en ik heb ervan geleerd – mijn taalgebruik heeft er baat bij gehad – maar ik dacht wel: je wordt wel héél hard aangepakt meteen. Twitter is gewoon echt bozig. Maar ik zat een paar weken geleden in de studio bij WNL, en daar waren ze ook echt wóédend op me: omdat ik vegetariër ben, ik pakte ze hun vlees af! Toen dacht ik wel: o Jezus. Voordat ik mezelf op tv voor de leeuwen werp, wil ik misschien wat beter weten of ik daar echt tegen opgewassen ben.’

Je kan op tv als vrouwelijke wetenschapper wel een rolmodel zijn, is dat een overweging voor je?

‘Ja, dat vind ik wel heel leuk en ik ben er ook trots op als ik die rol mag vervullen. Toen ik natuurkunde ging studeren, was ik zelf mega-onzeker. Ik dacht: dit lukt me nooit. En dat heeft er toch mee te maken dat de meeste jongens minder snel hun zwaktes laten zien. Terwijl je de meisjes hoort van: oeh, ik vind dit heel moeilijk, wil iemand me dit uitleggen? Zelf ben ik ook zo, ik zeg heel snel: 100 procent zeker ben ik hier niet van... Gelukkig had ik een vrouwelijke studiebegeleider, Iris Hettelingh, die zei: die gedachte is echt een vrouwengedachte en die moet je nu gewoon loslaten, want je kan het wél! Als Iris er niet was geweest, had ik die studie niet eens afgemaakt. Dus ik zou het super vinden als ik andere meisjes ook zo kan aanmoedigen, van: je kan het gewoon wel! En laat je niet gek maken doordat jij misschien wat meer onzekerheden laat zien dan de jongens; zij geven gewoon niet toe dat ze het ook moeilijk vinden.’

Net als de eerste generatie astronauten, die, zoals we in De wilde ruimte zien, echte macho’s waren?

‘Inderdaad! De astronauten van toen waren eigenlijk gewoon totale gekken: zo macho dat ze hun eigen testosteron nauwelijks aankonden. Ze móésten vrouwen veroveren, ze móésten de eerste zijn – en zichzelf in een koekblik laten lanceren, want wat maakt het allemaal ook uit.  Misschien is dat ook wel de instelling die je moet hebben om zo’n pionier te zijn; ik denk alleen niet dat dat per se de beste overlevers oplevert, haha. Maar tegenwoordig zijn astronauten superserieuze, ontzettend slimme mensen, eigenlijk veel meer nerds dan toen. Toen waren ze ook al hartstikke slim hoor, maar het was toch een ander slag.’

Waarom moeten we allemaal naar De wilde ruimte kijken vrijdag?

‘Omdat de ruimtevaart in een stroomversnelling zit. De technologie is nu zo ver en relatief betaalbaar dat het heel interessant is om te ondernemen in de ruimte; Richard Bransons commerciële ruimtetickets gaan dit jaar in de verkoop. Er valt geld te verdienen en dan gaat het meestal opeens heel hard. Een eeuw geleden konden we nog maar amper de oceaan over vliegen, nu is dat de normaalste zaak van de wereld. Ik hoop dat kijkers geïnspireerd raken door wat er allemaal mogelijk is als je droomt en tijd en geld in wetenschap steekt. Verder hoop ik dat ze door de serie ook juist beseffen dat het op deze planeet echt het allerbeste toeven is en dat we vooral moeten leren van de duurzame technologie die voortkomt uit ruimtevaart, om de aarde te verbeteren in plaats van hem op te gebruiken. We kunnen niet zonder deze kloot!’