Hoe is het om opgesloten te zitten met zes man in een kleine koepel? Hoe voorkom je dat je elkaar de hersens inslaat? Anna Gimbrère ondervindt die psychologische druk aan den lijve. Wieger Wamelink van de Universiteit Wageningen kweekt aardappels op maangrond, en groenten voor op Mars, zodat ruimtepioniers in de toekomst hun eigen eten kunnen verbouwen. Henk Rogers bootst in het ruige landschap van de Mauna Kea vulkaan op Hawaï Mars- en maanmissies na. Anna neemt deel aan één van de simulaties.
De eerste echte ruimtekolonisten zullen nogal wat uitdagingen tegenkomen. Waarop moeten ze mentaal voorbereid zijn, wat gaan ze eten, hoe verkennen ze hun omgeving? Anna onderzoekt het in deze aflevering.
achter de schermen met Anna (5)
'Wieger Wamelink in Wageningen ging mij trainen in het verbouwen van maangroentes. Dat was vroeg in het hele opnameproces, en de vorm van het programma die we in ons hoofd hadden was nog anders dan hij uiteindelijk geworden is. Ik zou neergezet worden als serieuze kandidaat om astronaut te worden, want ja, wie weet was dat wel echt mogelijk. Dus Wieger ging mij opleiden.'
'Ik was zelf nog heel erg aan het zoeken hoe ik me moest gedragen voor de camera. En dan zag ik Kees, de regisseur, vooraf zo heel hoopvol kijken, met het idee dat het superinteressant zou worden, en daarna zag ik dat enthousiasme helemaal wegtrekken. Dus van die groentelessen zitten wel stukjes in de uiteindelijke uitzending, maar er zitten ook stukken absoluut niet in, dat weet ik zeker.'
'Over Henk Rogers is heel veel te vertellen. Wij ontmoetten hem omdat zijn vader Nederlands is. Hij heet namelijk eigenlijk Brouwer. En dat is ook de naam van Kees, dat zag hij op een naamkaartje bij de conferentie die je in aflevering 1 hebt gezien. Dus zo hadden we meteen een heel goede klik met hem. Hij vertelde over zijn ‘maanbasis’ op Hawaii, en toen had ik al snel in mijn hoofd: we moeten daar filmen.'
'Uiteindelijk zijn we daar ook naartoe gegaan, hoewel we dachten dat hij een beetje een wacko was, een beetje maf gekleed, altijd wat over the top, heel lang haar, een soort hippie met grote verhalen. Is-ie ook wel; toen ik hem toevallig hier in Nederland kon spreken gingen er twee flessen wijn doorheen tijdens de lunch, en de vorige avond was hij uit geweest in Ruigoord. Maar hij is daar op Hawaii dus echt een soort lokale held. Iedereen bewondert hem. Hij is heel rijk geworden met het spelletje Tetris en een zelfontwikkeld spel dat heel groot is geworden in Japan. Hij besteedt zijn geld aan dit soort onderzoek, en hij zette dat wel heel goed op een rijtje. Serieuze wetenschap over ruimtekolonies, onder meer voor NASA.’
wist je dit?
overleven op Mars
Miljoenen mensen zagen de film The Martian, waarin Matt Damon een verstekeling op Mars speelt. Jarenlang weet hij zichzelf te onderhouden met slimme wetenschappelijke trucjes. Maar is het werkelijk zo makkelijk om je eigen boontjes te doppen op de rode planeet? Roel van der Heijden van Nemo Kennislink zocht het uit en schreef er dit verhelderende artikel over.
van Mars- naar Maanbasis
Tot februari 2018 werd de koepel van Henk Rogers op Hawaii gebruikt als Marsbasis. Al vijf jaar leefden verschillende groepen 'astronauten' er zo realistisch mogelijk alsof ze op de rode planeet zaten. Dat betekent gevriesdroogd voedsel, superkort douchen en altijd een ruimtepak aan als je naar buiten gaat. Communiceren met het thuisfront duurde altijd 20 minuten, want zo lang duurt het gemiddeld voor een signaal van Mars op aarde aankomt, en andersom. Maar begin vorig jaar ging er iets mis. Elektronica ging stuk, bij een reparatiepoging leidde een elektrische schok tot acuut ziekenhuisbezoek en naar aanleiding daarvan gaf een van de astronauten er de brui aan. Nu is de koepel omgebouwd tot maanbasis, ook al lijkt de omgeving meer op Mars. Toen Anna er was, was hij nog een Marsbasis, om eerlijk te zijn. Lees wat er misging en hoe het nu verder moet in dit artikel van the Atlantic.
werken als 'astronaut'
Had je vanmorgen geen zin om je bed uit te komen én heb je altijd al willen weten hoe het is om astronaut te zijn? Dan is dit baantje misschien iets voor je. Het Europese ruimteagentschap ESA zoekt twaalf mannen en twaalf vrouwen voor een onderzoek naar het effect van 'gewichtloosheid' op hun lichaam. Wat je moet doen? Zestig dagen plat blijven liggen, met je hoofd iets lager dan je voeten. Al die tijd moet minstens één van je schouders het matras blijven raken, en je wordt blootgesteld aan allerlei interventies die bedoeld zijn om de onvermijdelijke sloop van je lichaam tegen te gaan. Klinkt goed, niet? Het verdient trouwens helemaal niet slecht: 16.500 euro.
hoe maak je maanglas?
In deze uitzending bezoekt Anna Jürgen Schleppi, een onderzoeker die glas en spiegels maakt van namaakmaanstof. Van allerlei typen, want het is nog niet duidelijk wat de landingsplek wordt van toekomstige maanbezoekers, en dus ook niet wat voor materiaal ze tot hun bechikking hebben. Donkere plekken op de maan, vroeger aangezien voor zeeën - en nog steeds zo genoemd - zijn in werkelijkheid bijvoorbeeld gebieden waar het gesteente meer zuurstof en titanium bevat. Schleppi verhit het spul in een krachtige magnetron. Zoiets moet dus mee met de eerste maankolonisten. Lees meer over zijn onderzoek in dit verse wetenschappelijke artikel.
zelfgemaakt ruimtepak
In deze aflevering maak je kennis met Cameron Smith, die al tien jaar hard werkt aan een ruimtepak van bouwmarktmaterialen. Als hobby, zou je kunnen zeggen, al ziet hij het zelf meer als een serieuze missie. Zijn doel is een 1000 dollarversie, die voor iedereen op maat gemaakt kan worden. Da's even wat anders dan de miljoenen die NASA per pak moet neertellen. Smith wil zijn pak testen door met een heteluchtballon op te stijgen tot grote hoogte, en dat zie je in de uitzending ook. Wil je alles weten over de man en zijn droom, dan is dit een goed artikel om te lezen. Hij werkt trouwens niet alleen; zijn groep heet Pacific Spaceflight. Hun website is niet up to date, maar op twitter blijkt dat ze toch moedig voorwaarts gaan en voortdurend allerlei tests doen.