Voor de tweede aflevering van de serie Boeken op reis vertrok Wim Brands naar Israël om met David Grossman te praten over zijn boek Uit de tijd vallen, waarin hij de pijn en het verdriet verwoordt na het verlies van zijn zoon Uri.

In 2008 verscheen Grossmans diep aangrijpende roman Een vrouw op de vlucht voor een bericht, waarin Ora besluit niet thuis te gaan zitten wachten op het bericht dat haar zoon Ofer is gesneuveld in de oorlog. Ze begint een zwerftocht door haar verscheurde land. In bijna zevenhonderd pagina’s leer je de realiteit van het leven in Israël kennen en misschien zelfs een beetje begrijpen.

Tijdens het schrijven van dit boek, in 2006, haalde de werkelijkheid de schrijver genadeloos in; Grossman ontving het bericht dat zijn zoon Uri om het leven was gekomen. Als dienstplichtige soldaat nam hij deel aan de Israëlische oorlog tegen Libanon. De tank waarin zijn 20-jarige zoon zat werd door een Hezbollah-granaat getroffen. Hij overleefde de aanval niet. Ondanks de moeilijke omstandigheden lukte het Grossman het boek te voltooien.

In Uit de tijd vallen (2012) probeert Grossman een literaire greep te krijgen op dit ontstellende verlies. In plaats van zijn leven op te tekenen, wordt zijn afwezigheid beschreven. De leegte, het gemis, de woede, de machteloosheid. In de novelle, die zich laat lezen als een Griekse tragedie, worden stemmen opgevoerd van ouders die hun kind hebben verloren en die woorden proberen te vinden voor het drama dat hen is overkomen.

Na het verschijnen van Uit de tijd vallen interviewde Wim Brands de Israëlische schrijver in het programma Boeken. Brands: 'Het was geen slecht gesprek, maar toen we in de gelegenheid kwamen om deze internationale serie te maken wist ik ook dat ik Grossman nog een keer wilde spreken over zijn boek, over de dood van zijn zoon, over Israël. Omdat ik het idee had dat ik hem in de gelegenheid moest stellen nog beter uit te leggen wat er voor hem op het spel stond bij het maken van Uit de tijd vallen.

Het interview werd op een zondag opgenomen. In de tuin van zijn huis net buiten Jeruzalem. Het was warm. We hadden nog veel op het programma staan: de tocht bijvoorbeeld die Grossman elke ochtend om zes uur maakt met een bevriend echtpaar, ter nagedachtenis aan zijn zoon. Maar eerst was er die zondag in zijn tuin. Met Jeruzalem in de verte, waar het volgens Grossman al veel te lang onheilspellend stil was, met ook al onhoorbaar op de achtergrond zijn dorp, waar Palestijnen voorzichtig voeten aan de grond proberen te krijgen, kregen zijn woorden meer gewicht dan in de Amsterdamse studio. Het was alsof hij de stilte voor de storm wist te verklanken. Waardoor opeens duidelijk werd wat hij bedoelt als hij in Uit de tijd vallen schrijft dat dood niet dood mag betekenen.'

De aflevering van Boeken (september, 2012) met Grossman is hieronder te bekijken.