MUZIEK

VOICE OVER
TESSA: Het is de enige harddrug die ik zelf een keertje geprobeerd heb op een feestje: XTC. En ik ben niet de enige, want ruim een miljoen mensen in Nederland heeft het wel eens geslikt. Daarmee is mdma, de werkzame stof in XTC de populairste harddrug in Nederland. Maar er is iets aan de hand.                                                            

COMPILATIE VAN VERSCHILLENDE NIEUWSBERICHTEN

MUZIEK

VOICE OVER
TESSA: Dit horen we al jaren en ik vraag me af: waarom worden die pillen eigenlijk steeds sterker?

Om een beetje een beeld te krijgen van hoeveel sterker ze zijn. In de app staat een grafiek. En als je nu op de fiets zit of in de auto: je ziet een stijgende lijn, die start in 2006 op ongeveer 76 milligram mdma per pil en die groeit naar 167 per pil in 2017. Om je een idee te geven of dat nou veel of weinig is, de stelregel is: je doet je gewicht in kilo's keer één of anderhalf en dan heb je het aantal milligram mdma wat je nodig hebt voor een relaxte avond. 167 milligram is dus bijna voor iedereen veel te zwaar.

Je ziet trouwens ook een dip, in 2009. En die dip kan ik je meteen uitleggen: in 2008 werd er in China en Cambodia veel safrol-olie onderschept, en dat is een belangrijke grondstof voor het maken van mdma. Vandaar dus die dip. Er was gewoon een tekort. En dus zijn in 2009 Nederlandse makers, of producenten in het jargon, die grondstof voor mdma zelf gaan maken uit legale stoffen. Een synthetische variant. En sindsdien stijgt het aantal milligram mdma per pil, ieder jaar. Maar dat geeft geen antwoord op de vraag waarom XTC pillen steeds zwaarder worden.

Ik kan het antwoord niet in een keer online vinden, maar het zal wel iets met marktwerking te maken hebben. Er zijn drie spelers in het veld: de producenten, de dealers en de gebruikers. Ik vraag me af wie of wat de pillen zo zwaar heeft gemaakt.

In mijn zoektocht kwam ik deze journalist tegen.

THIJS ROES (CONTROLLED SUBSTANCE): Ladies and gentlemen, this is controlled substance. A YouTube channel about drugs.

VOICE OVER
TESSA: Dit is Thijs Roes, drugsjournalist, en gelukkig is hij gewoon Nederlands. Hij had een soortgelijke vraag.

THIJS ROES (CONTROLLED SUBSTANCE): Why on earth are there pills that are 330 mg? Well I asked one of the producers, and he said it was a pissing contest between the makers.

VOICE OVER
TESSA: Blijkbaar praat hij met die producenten. Ik ben benieuwd hoe hij dat gedaan heeft en spreek met hem af in Amsterdam. We eindigen in zijn auto in een parkeergarage want daar is het rustig. Maar het is wel een beetje een ongebruikelijk situatie voor een interview.

MUZIEK

THIJS ROES: Een beetje zoals drugsdealers he. Stel dat ik een drugsdealer was, dan zou je het ook ongeveer zo doen. Dan ik een envelopje naar je toegooien, jij wat geld deze kant op en dan zou je weer uitstappen en weer weg gaan.

VOICE OVER
TESSA: Ik vraag Thijs hoe hij bij die producenten gekomen is. Op het darkweb zegt hij.

THIJS ROES: Er valt ontzettend veel te leren op dat darkweb, het is een beetje het internet van 30 jaar geleden. Het is heel leuk.

VOICE OVER
TESSA: Ik krijg les: ik moet een TOR browser installeren en via de site deepdarkweb.com kan ik de url’s vinden die mij op het darkweb naar zogenaamde ‘markets’ brengen. Zo’n market is een soort marktplaats voor van alles en nog wat, en dan vooral voor dingen die niet mogen. Ik vraag om tips.

THIJS ROES: Ik denk, één van de belangrijke dingen is euh, want je vond het een beetje spannend he.

TESSA: Je hebt hier ook met de ultieme leek te maken.

THIJS ROES: Nou da’s prima, da’s mooi, dan ga je er ook helemaal vers in. Er wordt vaak gedaan dat mensen als een crimineel worden geboren en vanuit een criminele inborst zich inlaten met criminele zaken. Maar zo is het eigenlijk niet, je ziet dat het een heel diffuse markt is van wit tot zwart. Ik ken mdma verkopers die eigenlijk niets liever willen zijn dan een sjamaan die mensen helpt op hun verlichtingspad. En ik ken irritante eikels die nergens om geven. En er zit van alles tussen. En de mensen die jij gaat spreken op het darkweb zijn over het algemeen mensen die dus de hele tijd vanuit hun gebruikers worden gereviewd en zich dus niet anders gedragen dan elke andere autoverkoper of iemand die een winkel heeft en goeie sier wil maken en een kwaliteitsproduct probeert te leveren. En moreel niet het idee dat ie met iets slecht bezig is.

VOICE OVER
TESSA: Ik ben terug op de redactie. Oké, ik ga maar ’s beginnen met alles installeren.  [tikkend geluid]. Na een paar minuten zit ik op het darkweb. Ik zit nu op Olympus market en dan heb je aan de linkerkant een soort categorieën waaronder drugs en daar kan je op XTC klikken en nu zie ik superveel, echt pagina’s en pagina’s aan aanbiedingen. Hier: 2000 XTC pills 300 mg, 5000 pillen 270 mg voor ruim 8300 dollar. Thijs heeft gelijk, na een paar minuten is het niet zo spannend meer. Maar m’n collega’s kan ik nog wel imponeren.

TESSA: En nu zijn we op het darkweb

REACTIES TREESCOLLEGA’S

VOICE OVER
TESSA: Op het darkweb noem ik me Trees en ben er open over dat ik journalist ben en een reportage ga maken.

TESSA: Ik kan nu klikken op een verkoper, en ik klik op EYDirect en ik denk dat ik hem maar een berichtje ga sturen. Ik ben benieuwd  wat hij of zij heeft te zeggen op de vraag: waarom zijn die pillen zo sterk [tikkend geluid].

VOICE OVER
TESSA: Ik krijg snel een berichtje terug. Hij stuurt me dit.

EYDIRECT (darkwebverkoper): Het maken van mdma pillen is goedkoper omdat er een paar jaar geleden een nieuwe manier is ontwikkeld om mdma te synthetiseren. Het kan nu van een andere grondstof dan safrol gemaakt worden. De nieuwe grondstoffen zijn veel makkelijker te maken en te verkrijgen in Europa. En nu hoeft safrol niet meer vanuit het regenwoud naar Europa te komen. Hierdoor is MDMA waanzinnig goedkoop.

VOICE OVER
TESSA: Het is dus supergoedkoop, maar dat is geen reden om er heel veel in een pil te stoppen toch? Want een hele pil kan je nu niet in een keer slikken. Ik zet meer vragen uit bij andere verkopers op het darkweb, maar dat is nog even afwachten. In de tussentijd zoek ik een dealer.

Ik vind er één en krijg toestemming om ‘m via de app te interviewen. Want in persoon meeten daar gaat ie niet aan. Laten we hem Jopie noemen.

Jopie biedt trouwens via een appje zijn  ‘menu’ aan. Kijk nu in de app om zo’n menu’tje te bekijken.

Jopie heeft vijf zogenoemde ‘rijders’, die op de fiets of scooter de drugs bij de gebruikers afleveren. Hij zit vijf jaar in de business en bedient, zoals ie het in z’n eigen woorden zegt, vooral ‘vaste strijders’. En af en toe een toerist.

Ik begin met een soepele openingsvraag. Welke pil is bij hem het populairst?

WHATSAPP GESPREK:

JOPIE: Oranje Trump

TESSA: Hoe sterk is die?

>> GELUID NIEUW BERICHT <<

JOPIE: 220 mg

TESSA: En waarom worden ze steeds sterker?

JOPIE: Pillen worden steeds sterker, omdat er meer vraag is naar sterke pillen en de verkoper speelt altijd in op de vraag. Ook is het proces dus maken van pillen goedkoper geworden en meerdere mensen die het doen dus geven mensen goede prijzen voor grote afnemers.

VOICE OVER
TESSA: Gebruikers vragen er dus naar zegt dealer Jopie. Ik ben benieuwd naar die gebruikers en ga langs bij Jellinek, een plek waar je drugs kan laten testen. De plek dus waar gebruikers komen. Ik spreek met Floor van Bakkum, manager preventie bij Jellinek.

TESSA: Stel: er wordt een pil gesteld en hij is "maar" 100 mg, hoe wordt daar op gereageerd.  

FLOOR VAN BAKKUM (JELLINEK): Wisselend. Er zijn gebruikers die dan echt teleurgesteld zijn en die het gevoel hebben dat ze genaaid zijn door hun dealer, maar er zijn ook gebruikers – zeker van de oude stempel - die daar op zich tevreden mee zijn en denken 'het is prima'.

TESSA: Genaaid door een dealer. Dat is echt de gedachte dan?

FLOOR VAN BAKKUM (JELLINEK): Sommige mensen vinden dat echt. Die willen ook wel terug naar een dealer om verhaal te halen. Dealers zeggen toch vaak dat hun pil heel erg sterk is en dat is ook het ding wat je een beetje roept. Je had volgens mij zelf ook nog afspraken met dealers. Ik ben benieuwd hoe die er tegenaan kijken, maar... dat hoor je toch wel vaak: "Mijn dealer zou dat dat meer zou moeten zijn. Nu is dat niet zo, en dan voel ik me toch een beetje genaaid."

VOICE OVER
TESSA: Ze ziet dat gebruikers graag zware pillen willen, maar er valt haar nog iets op.

FLOOR VAN BAKKUM: We hadden op een gegeven moment een yin yang pil waarvandaan de ene helft dan een andere kleur had, yin yang, andere helft. En die kon ook nog uit elkaar. Dus er wordt wel echt. Het is bijna een soort bijna soort kunstvorm om mooie pillen te kunnen ontwikkelen. Dat is wel grappig om te zien. Maar dat maakt het ook wel, ook die verschillende vormen worden die steeds diffuser worden. Een pil is niet meer definitief rond, soms heeft het ook een asymmetrische vorm, dat maakt het ook moeilijker om een pil goed door het midden te breken. Als je een ronde pil hebt dan weet je van nou, ik deel 'm in kwartjes of halfjes en dan heb je ongeveer even grote delen, maar als een pil een of raar spookje is met een staart. Dan is het best ingewikkeld om te bedenken wat de helft is en wat een kwart is als je een pil van 200 mg hebt. En dat is wel belangrijk.

VOICE OVER
TESSA: En zelfs met een ronde pil ben je niet safe, vertelt Floor. Mdma is niet altijd gelijkmatig verdeeld in een XTC-pil, dus met een halfje kan je ook teveel binnenkrijgen. Je hebt dus eigenlijk geen idee als je dat halfje afbijt.

Maar het weerhoudt gebruikers niet. Ik app en bel met een paar gebruikers.

WHATSAPP GELUID

GEBRUIKER HANNAH: Nou bij onze dealer kon je niet pillen van minder dan 160 milligram krijgen. En ik vind het ook fijn om sterke pillen te hebben om te beginnen met een kwartje en te kijken hoe die valt. Maar dan moet er wel genoeg inzitten.

VOICE OVER
TESSA: Een gebruiker die zich meldt via de Trees-app, komt met nog een andere reden om sterke pillen te willen.

GEBRUIKER MAX: Voor een feest of festival van een volledige dag of nacht is het logisch om één of meerdere keren ‘bij te nemen’, omdat mdma maar enkele uren zijn werk doet. Het is dus de kunst zoveel mogelijk mdma in een pil te stoppen, omdat je daarmee binnen een gebruikershoeveelheid blijft terwijl je met drie of vier veel lichtere pillen gezien kan worden als dealer, met alle gevolgen van dien.

MUZIEK

VOICE OVER
TESSA: Max heeft het over de gebruikershoeveelheid. Ik check het online. Inderdaad: in Nederland wordt 1 pil gedoogd, in Amsterdam zijn het er zelfs vijf. Dit wordt gezien als ‘eigen gebruik’. Als je meer bij je hebt wordt je gezien als dealer en kan je vervolgd worden.

Ik weet nu een aantal dingen. Gebruikers en dealers noemen verschillende redenen waarom ze zware pillen willen. Terug naar de verkopers op het darkweb, ik wil checken of zij dit beeld herkennen. Eén van de eerste suggesties wordt door een verkopers die zich partyflock NL noemt bevestigd.

PARTYFLOCKNL (darkwebverkoper): Ja, mdma is heel goedkoop op dit moment.

VOICE OVER
TESSA: Verschillende darkwebverkopers noemen prijzen van 600 tot 900 euro per kilo mdma. Daar kan je 5000 pillen van slaan met 200 mg mdma. Dat is dus maximaal 18 cent aan mdma per pil! Darkwebverkoper EYDirect breekt voor mij de pil op in verschillende kostenposten.

EYDIRECT: De MDMA in XTC-pillen kost het meest, ik denk 35 procent van de productiekosten. 15 procent is dan nog voor het drukken, 25 procent voor de vaste lasten zoals de locatie, de runners en andere werknemers, en 25 procent voor bindmiddelen, vulsels, kleurstoffen en de machine.

VOICE OVER
TESSA: De eerste conclusie: het verschil in prijs tussen een pil met 150 mg en 200 mg mdma is vijf cent. Dat is geen obstakel. Punt twee: het heeft te maken met het Nederlandse gedoogbeleid van maximaal vijf pillen. Darkwebverkoper Amsterdamquality bevestigt dit.

AMSTERDAM QUALITY (darkwebverkoper): Ik denk dat het ook deels te maken met het festivalbeleid. De ene hanteert een zero tolerance beleid, maar bij sommige festivals zijn 5 pillen ook toegestaan. Dus als je 5 pillen van 80mg mdma hebt of 5 pillen van 200mg mdma is dat een groot verschil qua sterkte terwijl het allebei is  toegestaan om mee naar binnen te nemen aangezien ze uitgaan per pil.

VOICE OVER
TESSA: Voor de Nederlandse markt is het dus nuttig om veel mdma in een 1 pil te stoppen. En nu die er eenmaal zijn, volgt de internationale markt Nederland. Sterke pillen zijn cool en iedereen wil ze nu, zegt darkwebverkoper The Dutch Company.

THEDUTCHCOMPANY (darkwebverkoper): Mensen willen geen pillen van 120mg. Als je die verkoopt, komen ze nooit meer bij je terug.

MUZIEK 

VOICE OVER
TESSA: We hebben nu een antwoord waarom die pillen steeds sterker worden. Ten eerste: omdat het kan. Mdma kost geen drol, dus financiële overwegingen spelen geen rol bij de producenten. Ten tweede: in Nederland hebben we een gedoogbeleid per pil. Dus hoe meer mdma er in dat pilletje zit, hoe langer je ermee kan doen. En als gevolg hiervan is er een wereldwijde wedloop ontstaan tussen producenten: hoe groter, hoe beter. Maar dat is eigenlijk helemaal niet gebruiksvriendelijk. Het kan zelfs gevaarlijk zijn. Daarom doet Floor van Bakkum van Jellinek een oproep.

FLOOR VAN BAKKUM: Mijn oproep aan producenten zou zijn, joh matig een beetje, less is more zoals we wel zeggen. Laten we proberen die pillen iets minder sterk te maken en zorgen dat mensen gewoon een leuke avond hebben en zo min mogelijk ongevallen hebben. Want ja hoe hoger die pillen zijn, hoe hoger gedoseerd ze zijn, des te meer risico er is op acute ongevallen met betrekking tot XTC en dat willen wij zoveel mogelijk voorkomen.

VOICE OVER
TESSA: Drugsjournalist Thijs Roes gaat nog een stapje verder. Hij is voor het legaliseren van drugs.

THIJS ROES: Wat nu zo lastig is met die zware pillen is dat je eigenlijk ter grootte van een vingernagel heb je een ontzettend potent product te pakken, dus je moet elke keer hele kleine stukjes afbreken om te kijken hoe dat gaat. Da’s eigenlijk helemaal geen gebruikersvriendelijke manier van drugsgebruik. Je zou kunnen zeggen in een legale markt, of in een gecontroleerde markt dat veel rustiger genomen zou kunnen worden. Stel drugs zijn legaal he, en je zou naar een groot festival gaan. Nu moet je in het geheim een soort hele zware pil meenemen waar je de hele tijd een klein stukje vanaf breekt. Terwijl als je doordrukstrips hebt van 30 mg, dan kan je zeggen van: nou weet je wat? Ik hoef vandaag niet meer dan 1 biertje zullen we maar zeggen, dus doe je een zo'n klein pilletje. Maar als je zegt: nou vandaag jongens, het is feest, we gaan er vandaag voor, dan neem je er vier. Dan heb je het volledige effect en dan staat er ook op die verpakking perfect van hé pas op want hierboven begint het iets anders te doen.

MUZIEK

VOICE OVER
TESSA: Wat vind jij? Moet de politie stoppen met ons gedoogbeleid dat zorgt voor die hoog gedoseerde pillen? Of vind je dat XTC gelegaliseerd moet worden. Laat het me weten via de app!

En nu nog even moederlijk advies: let op met die pillen en als je ze gebruikt, laat ze dan testen. Kijk in het i-tje rechtsboven in de app voor handige links.

Oja, nog een shoutout naar het forum DNStars, waar al mijn vragen supersnel beantwoord werden, en aan alle dealers, gebruikers en darkwebverkopers die zo vriendelijk waren al mijn vragen te beantwoorden.

Doei!