Aanwinst #1

Genius drugs minds

Lang niet iedereen die harddrugs gebruikt belandt met een overdosis in het ziekenhuis of raakt verslaafd. Hoe zit het met de mensen die positieve gevolgen van harddrugs ervaren? Volkan onderzoekt hoe drugs bijdragen aan creativiteit, liefde en geluk. In de eerste reportage: Nobelprijswinnaar Kary Mullis. Wat heeft zijn drugsgebruik te maken met z'n belangrijke ontdekking op het gebied van DNA?

Transcriptie

 

Voice-over autobiografie Mullis:

Oke, Bladzijde 25 uit de autobiografie van Kary Mullis.

Een goede vriend van wie ik een beetje over scheikunde en heel veel over het leven had geleerd, zei tegen me: “ik zou niet verbaasd zijn als je dit jaar de Nobelprijs wint, maar hij dacht dat toegeven dat ik lsd gebruikte niet zo verstandig was. Surfen, vrouwen en lsd is misschien te veel, vertelde hij me. Maar we wisten allebei: ik laat me niet het zwijgen opleggen.

Voice-over Volkan:

De overheid verbiedt alle middelen die in de Opiumwet op lijst 1 staan, daar staan harddrugs in, zoals cocaïne, XTC en lsd, het kan je gezondheid in gevaar brengen. Maar daar wil ik ’t nu niet over hebben, die gevaren... Naar mijn idee kennen we die onderhand wel... Ik ben juist op zoek naar de baten. Ik ben benieuwd of drugs de wereld vooruit heeft gebracht. De voorbeelden daarvan uit de kunst en muziek met drugs vind ik te makkelijk en daarom ga ik op zoek naar grote uitvindingen die onder invloed van drugs zijn bedacht. Op YouTube vind ik tientallen filmpjes met lijstjes.

Archiefmateriaal:

And today we’re counting down our picks for the top 5 inventions made by people high on drugs. This is a list of some of the great minds fled out geniuses throughout history and what their drug of choice was. Here are 13 famous geniuses and their drugs of choice. Sigmund Freud: cocaine. Steve Jobs: lsd. Thomas Edison: cocaine. 

Voice-over Volkan

Blijkbaar hebben deze grote denkers en uitvinders zoals Freud, Edison en Steve Jobbs, drugs gebruikt om tot hun ontdekkingen te komen. Ik ben gefascineerd hoe dat dan gaat, wat gebruikten ze, wanneer en hoe ging dat dan? Een van de grootste namen op het lijstje is Thomas Edison, de uitvinder van de gloeilamp en blijkbaar groot fan van de cocktail Bordeauxrode wijn en cocaïne.

De cocktail noem je Vin Mariani en het hielp Edison om langer wakker te blijven. Nou, dat vind ik nog een beetje mager… Ik ben niet overtuigd dat de gloeilamp niet had bestaan zonder deze coke cocktail. Een andere uitvinder die ook in elk lijstje terugkomt, is Douglas Engelbart, kennelijk de uitvinder van de computermuis. Hij heeft trouwens niet de naam van zijn technische hoogstandje zelf uitgevonden.

Archiefmateriaal:

I don’t know why we call it a mouse. Sometimes we apologize

it. We started that way and never changed it

Voice-over Volkan:

Dat klinkt niet echt vrolijk, en klinkt zeker niet alsof die drugs op heeft. Want klopt het wel dat Engelbart lsd gebruikte om tot z’n uitvindingen te komen? Het enige waar ik op stuit is dat Engelbart ooit meedeed aan een onderzoek naar de effecten van lsd. Meer dan dat kan ik niet vinden. En dat stuit ik op de Amerikaanse biochemicus Kary Mullis. Hij is nogal al ’n karakter.

Archiefmateriaal:

Chemist are smelly people. We as a cultureare pretty much rejected. We don't want any chemicals in our food. We don't want chemicals anywhere. Chemist are pretty much downgraded. The beautiful minds are  not chemists mathematicians but not chemists. 

Voice-over Volkan

De biochemicus rekent zichzelf niet tot de beautiful minds. Ik durf het daar wel mee oneens te zijn zodra ik aan zijn autobiografie begin en erachter kom dat hij een Nobelprijs heeft gekregen.

Voice-over autobiografie Mullis

De telefoon ging om 06:15 in de vroege ochtend van 13 oktober 1993. Ik sprong uit bed om de telefoon op te pakken. 'Gefeliciteerd, dr. Mullis, ik ben blij u te kunnen melden dat u de Nobelprijs heeft gekregen’."I’ll take it!" zei ik.

Archiefmateriaal:  

Doctor Kary Mullis. Then I now ask you to reiceive the Nobelprize from the hands of the majesty, the King.

Voice-over Volkan:

In 1993 wint Mullis de Nobelprijs voor Scheikunde voor zijn ontdekking van de polymerasekettingreactie, een revolutionaire manier om zeer kleine hoeveelheden DNA te vermenigvuldigen en te gebruiken tot er genoeg van is om het te analyseren. De impact van zijn ontdekking op de wetenschap is groots.

Archiefmateriaal:

PCR was the fundamental technology what changed science and genetic analyse. It made it much more practical. How could the industry exist without it? I think this discovery is immense. I think without question it is the most significant biology type of discovery of the last century. Kary has changed science on a fundamental way

Voice-over Volkan:

De PCR-techniek is niet zomaar een ontdekking. Ziekenhuizen wereldwijd gebruiken vandaag de dag nog altijd deze techniek om DNA-monsters te analyseren. Concreet betekent het dat je met de ontdekking van Mullis vroegtijdig ziektes zoals kanker kunt detecteren. Mensenlevens redden dus!

Ik vraag me af of Mullis daadwerkelijk de drugs nodig heeft gehad om tot deze ontdekking te komen. Om tot die vraag te komen duik ik eerst in z’n verleden. Mullis groeide op aan de East Coast van de VS. In het klein stadje Lenoir, met amper 17,000 inwoners. Tijdens ’n presentatie beschrijft hij die tijd.

Archiefmateriaal:

When I was a boy, was born with a certain, maybe it was because my old man was gone a lot and my mother didn’t know much science. But. I thought if you wanna know something about stuff. You make an experiment. I just had a natural feeling for science and setting up experiments. I thought that everybody with thoughts with do it that way. Everybody with brains, it isn’t true.

Voice-over Volkan:

Een kind dat empirische onderzoeken deed toen jij en ik waarschijnlijk achter lieveheersbeestjes aan renden… Dat klinkt als een voorbode voor een glansrijke carrière. En zo geschiedde het ook. Na de kleine experimentjes studeerde hij scheikunde aan de Georgia Institute of Technology. Hij trok vervolgens naar de West Coast om te promoveren in biochemie aan de Universiteit van Berkeley. En overal waar hij kwam excelleerde hij. Zijn collega’s vertellen in een wetenschapsvideo iets over hem.

Archiefmateriaal:

He’s a very dynamic, high energy person. A very creative almost crazy scientist, and that’s to be encouraged. If you have a chance to have a conversation with Kary you’ll come away exhausted it’s impossible to keep up with the dimensions of his thoughts.

Voice-over Volkan:

Dat zijn precies de beschrijvingen die je verwacht bij iemand die de Nobelprijs heeft gekregen. Tot zover is het overzichtelijk: van kleins af aan is Mullis alleen maar bezig met experimenten, alleen heeft hij z’n achtertuin aan de East Coast vervangen door onderzoek aan Berkeley aan de West Coast. Maar ik heb m’n grote vraag nog niet helder: hoe zit het met Mullis’ lsd-gebruik? Om daar antwoord op te krijgen moeten we terug naar 1966, het laatste jaar dat lsd in de VS nog legaal was. Kary wilde het verbod niet afwachten en was benieuwd naar de ervaring van lsd, het was nu of nooit. Zijn vriend Brad, de enige langharige jongen uit zijn werkgroep, kon er wel aan komen.

Voice-over autobiografie Mullis:

Bladzijde 75… Brad was een slimme jongen. Hij waardeerde het feit dat ik een berekening kon maken hoe lang het zou duren voordat de maan naar de aarde zou vallen. Brad had eerder geëxperimenteerd met psychedelische drugs en beloofde me te begeleiden door mijn eerste reis.

Hij gaf me 1000 microgram lsd, omdat hij wilde dat ik helemaal uit m’n plaat zou gaan. Hij zei: als je 100 microgram neemt weet je dat je aan de lsd zit, maar bij 1000 microgram weet je niet meer dat je iets hebt ingenomen. Je zou kunnen denken dat je naar bootjes op de Nijl aan het kijken bent in het oude Egypte van 3000 jaar geleden.

 

Tijdens het avondeten kon ik m’n bord niet leegeten. Ik moest alleen maar heel hard lachen. Ik ging van tafel en onderweg naar de bank realiseerde ik me dat alles wat ik tot nu toe wist gebaseerd was op een verkeerde veronderstelling. Ik viel door de bank naar een andere wereld, de volgende wereld.

Brad zette Mysterious Mountain van Hobhannes op en bleef het steeds opnieuw spelen. Het was de perfecte achtergrond voor mijn reis. Ik zag ineens dat alle geloofsovertuigingen irrelevant werden. Kary Mullis van het technische instituut Georgia. Wie was dat personage eigenlijk? Ik was niet bang. Ik was niets. Ik merkte dat de tijd niet soepel meer ging, maar dat het telkens werd onderbroken door momenten. Ik viel tussen twee momenten diep neer in de bank en ik verdween.

 

Mijn lichaam lag bijna vier uur op de bank. Ik voelde alsof ik overal was. Ik voelde me gelukzalig. Waar ik eerder vast zat in mijn eigen ervaringen, was ik nu vrij. De wereld was gevuld met allemaal kleine ruimtes waar niemand mij kon vinden of weten wat ik aan het doen was. Ik was alleen. Mijn geest kon zichzelf zien.

Rond vijf uur in de ochtend begon ik terug te keren naar de aarde. Het meest verbazingwekkende aspect van de hele ervaring was dat ik weer midden in mijn normale leven belandde. Het was zo fijn om de vogels te horen, om de zon te zien opkomen en te kijken naar m’n dochtertje die net wakker was geworden.

De volgende maandag ging ik naar de universiteit. Ik herinner me dat ik op een bankje zat te wachten tot de les begon, denkend: dit was het meest ongelooflijke wat ik ooit heb gedaan.

Archiefmateriaal:

Zuchtje, het klinkt als een life changing experience. Maar heeft de lsd-ervaring nou ook echt te maken met zijn ontdekking? Is deze man niet gewoon al geniaal van zichzelf? Op het moment dat hij in 1983 zijn ontdekking van PCR doet, zit hij helemaal niet aan de lsd, hij rijdt rond in z’n auto! Op ’n uitvinders gala legt ‘ie dat moment uit.

Voice over Volkan:

In ’n ander interview gaat die echter dieper in op het verband tussen z’n ontdekking en lsd. Hij voelde zich een met de moleculen toen ‘ie de ontdekking deed.

Archiefmateriaal:

PCR is another place where I was down with the molecules when I discovered it. And I wasn’t stoned on LSD but in my mind by then it learned how to get down there. I could sit down and watch the molecules go by. You know, I didn’t feel dumb about that. That’s just the way I think. Put myself in all different spots. And I’ve learned that, partially I would think this is again my opinion through psychedelic drugs.

I don’t do experiments often, in big things. What would if I would not take lsd ever would I still invented PCR, I don’t know, I doubt it, I seriously doubt it…

Voice over Volkan:

Mullis is overtuigd dat hij zonder lsd niet tot z’n ontdekking zou komen. Wat denk jij? Een scepticus of Clairy Polak zou kunnen zeggen dat het veel te makkelijk is om het toe schrijven aan drugs. Je weet niet wat er was gebeurd als hij de lsd niet had gebruikt. Misschien had ie ’t dan ook ontdekt.

Ik geloof Kary Mullis, ook al heb ik zelf geen lsd gebruikt, ik ben bekend met de ervaring dat er door drugsgebruik luikjes in mijn hoofd opengingen die nooit open waren geweest. Vertel me in de app wat jij denkt! Kunnen drugs nieuwe inzichten geven en de mensheid vooruithelpen?

Download de app

Trees is een journalistieke zoektocht, waarbij journalisten Meike, Volkan en Tessa met jou uitzoeken wat jij wilt weten. Reageer op de vragen en verhalen van de makers en draag actief bij aan lopende onderzoeken via de app. Trees luistert naar je.



Get it on Google Play