hoe dit Engelse stadje ontgroening tegengaat

Maak kennis met propaganda gardening – en schroom niet vervolgens zelf aan de slag te gaan.

Tekst Tara Vierbergen Beeld Nova van Campen

Wie dan toch doelloos op Instagram scrollen moet, bezoekt het onvolprezen account Onderhoudsarmoe, waar de scroller een prachtige ‘bloemlezing op de ontgroening van Nederland’ treft, en dus: bijzonder veel twijfelachtige tuin make-overs waar weelderig groen plaatsmaakt voor eindeloos grijs. De comment sections onder de posts zijn bovendien goed voor urenlang leesplezier (onder een foto van een van top tot teen spiegelglad betegelde tuin: ‘Dit is toch super. In de winter een schaatsbaan en in de zomer 40m2 steengrill’).

De keerzijde: te veel op Onderhoudsarmoe rondscrollen en je gaat je afvragen of er überhaupt nog tuinen zijn waar tegeltjes worden gewipt. Die zijn er. Soms zijn er zelfs heel schattige stadjes waar mensen en masse de straten vergroenen en daarmee hele generaties inspireren groen voorrang te geven op grijs.

Hier volgt het hartverwarmende verhaal van burgerinitiatief Incredible Edible en z’n razendsuccesvolle ‘propaganda gardening’.

dit is... propaganda gardening

Met de tamelijk inclusieve slogan ‘if you eat, you’re in’ zijn de vrijwilligers achter Incredible Edible hard op weg de wereld te veroveren. Incredibe Edible is het uit de hand gelopen resultaat van Pam en Mary uit het Engelse stadje Todmorden die zich in 2008 hardop afvragen of er niet een taal bestaat die onbenulligheden als leeftijd, afkomst, inkomen en religie zou kunnen overstijgen.

Een taal die iedereen spreekt en mensen zou kunnen inspireren anders na te denken over de ruimte en grondstoffen om hen heen. En ja hoor, die taal is er: voedsel. Daarop trekken Pam, Mary en wat vrienden de stoute schoenen aan. Zonder vergunningen of ingewikkelde strategieën begint het gezelschap hun Todmorden onder te dompelen in eetbare planten. Elk stukje grond waar verder weinig nuttigs op groeit, voorzien ze van groente, fruit en kruiden.

Plots verrijzen er moestuintjes op parkeerplaatsen, voor het politiebureau, het gezondheidscentrum en op de begraafplaats (‘erg vruchtbare grond’ grapt Pam er later over in een TEDTalk). Het eens zo grauwe Todmorden groeit uit tot een vrolijke tuin waarvan iedereen de vruchten mag plukken. Propaganda gardening, noemen de vrijwilligers hun praktijken gniffelend. Het wordt een daverend succes.

Van lieverlee ontstonden er toeristische groene routes die mensen al plukkend, etend en kletsend door de Engelse stad navigeerden, hopten scholen on the bandwagon door leerlingen mee te laten helpen bij het aanleggen en onderhouden van al dat groen, en werden inwoners op ludieke wijze (met campagnes als ‘Every Egg Matters’ of ‘Eggciting’) en met succes aangemoedigd lokaal te kopen.

Als Incredible Edible iets heeft bewezen, is het wel dat kleine acties grote gevolgen kunnen hebben: het Verenigd Koninkrijk telt inmiddels meer dan honderd Incredible Edible-locaties en ook wereldwijd groeit het aantal.

Kijktip: in documentaire Demain krijgen tal van hoopgevende (burger)initiatieven een podium – waaronder Incredible Edible.