'Mijn naam is Mikhail Fishman, ik ben een Russische journalist, onderdeel van Dozhd, ook wel TV Rain, het enige onafhankelijke netwerk van Rusland. Of eigenlijk moet ik zeggen 'ik was' – ik was een Russische journalist. Meer dan twintig jaar deed ik verslag van het politieke regime van Poetin – hoe het ontstond, hoe het zich begon te verspreiden, hoe het stolde en hoe het veranderde in een tirannie. Ik heb er zelfs een boek over geschreven.

Meer dan twintig jaar was ik journalist. Ik schreef, redigeerde, sprak over Rusland - vanuit Rusland, omdat ik altijd in het land bleef waar ik van hou en waar ik om geef. Ik maakte altijd deel uit van mijn eigen verhaal. In mijn werk had ik het zowel over de Russische natie die gevangen zat in de dictatuur van Poetin, als over mezelf.

Op 2 maart, een week nadat Poetin zijn gruwelijke oorlog tegen Oekraïne begon, was ik in de Dozhd-studio's in Moskou. Ik sprak live over wat er op het slagveld in Oekraïne gebeurde en over wat er met mijn eigen land gebeurde. Ik wist: deze oorlog is niet het einde van Oekraïne maar het einde van Rusland. Het is een dodelijke wond waarvan Rusland hoogstwaarschijnlijk nooit zal herstellen. Het was die dag tijdens een live-uitzending, rond 20.00 in Moskou, dat de officiële mediawaakhond van Rusland, Roskomnadzor, de website van TV Rain blokkeerde. Op dat moment werd in het Russische parlement de nieuwe wetgeving ingevoerd die het mogelijk maakt dat er nu een gevangenisstraf staat op het benoemen van de oorlog als oorlog.

Ik wist dat het eraan zat te komen. We wisten het allemaal. De aanval op de Russische media begon in het jaar 2000, de dag nadat Poetin aan de macht kwam. Veertien jaar later, aan de vooravond van wat later de beginfase van deze oorlog bleek te zijn, toen het Russische leger voor het eerst de Oekraïense grens zou oversteken, werd TV Rain afgesloten van de Russische kabelnetwerken. We schakelden over naar internet en vervolgens naar YouTube. Daar kreeg de zender opnieuw miljoenen kijkers. Het waren mensen die niet vast wilden zitten in de informatiegetto van Poetins propaganda. En het bleef journalistiek zoals het hoort: vrij, open, kritisch, eerlijk, boeiend, onbevreesd. Samen met andere Russische vrije pers – zoals Novaya Gazeta, Meduza, Echo Moskvy en enkele anderen – creëerde TV Rain een universum van normaliteit binnen de dystopische wereld van Poetins propaganda.

Tyrannieën voeden zich met oorlogen. En met oorlogen komt altijd meer censuur. Nadat Poetin op 24 februari een grootschalige invasie van Oekraïne begon, werden alle Russische onafhankelijke media in een korte tijdspanne van een paar weken stilgelegd. En het was die dinsdagavond, 2 maart, toen ik live was, dat ik wist: het is voorbij. TV Rain is geblokkeerd. De volgende ochtend verliet ik Rusland samen met mijn familie.

Dus laat me herhalen wat ik aan het begin al zei: ik was een Russische journalist. Maar wie ben ik vandaag? Ik ben weer aan het werk gegaan. Ik doe verslag van deze vreselijke oorlog. Ik doe wat ik eerder ook deed, met het verschil dat alles wat ik nu doe de impact draagt van mijn ballingschap. Wie ben ik? Ben ik nog steeds onderdeel van Rusland? Wat zijn mijn rechten? Wat zijn mijn verantwoordelijkheden? Doet mijn stem er nog toe? Dit zijn vragen waar andere Russische journalisten en ik nu over nadenken. We begrijpen dat we te maken hebben met een nieuwe realiteit en dat we onszelf opnieuw moeten uitvinden. TV Rain moet zichzelf opnieuw uitvinden. Een ding weet ik zeker: ik maak er nog steeds deel van uit.'