VPRO Tegenlicht

greed is green

Wat gebeurt er als klimaat en natuur beleggingsobjecten worden? Tegenlicht verkent de groei van groen kapitaal en onderzoekt wat dit betekent voor de economie van de toekomst.

vanaf 1 december online | zondag 1 december 22:08 NPO 2

We verdienen miljarden door de natuur uit te putten, maar geld verdienen aan het beschermen van natuur is nog moeilijk. Wanneer we denken aan de financiële wereld, denken we al gauw aan Wall Street of de Zuidas. Maar waarom denken we bij investeren niet aan de natuur en onze biodiversiteit? 

Omdat de natuur schaars wordt, stijgt haar waarde. Je kunt nu al investeren in zaken zoals emissierechten, bossen en zelfs neushoorns. Ook zijn er verzekeringen voor koraalriffen en groene obligaties. Wat gebeurt er als we de natuur een prijs geven? Wordt het milieu niet langer een kwestie van ethiek, maar ook van rendement? 
 
Tegenlicht verkent de groei van groen kapitaal en volgt verschillende pioniers en hoofdrolspelers:
 
de koolstofboer  
De koolstofboer houdt CO2 vast in zijn grond. De carboncredits die dit oplevert kan hij verkopen op de vrijwillige koolstofmarkt. Zo draagt hij bij aan de staat van de natuur én verdient er een centje bij. De vraag rijst wel: wie controleert of de CO2 echt wordt opgeslagen? En in hoeverre kunnen we ons klimaat aan de vrijwillige markt overlaten?  

de emissiehandelaar 
De emissiehandelaar laat zien hoe bedrijven winst maken door vervuilingsrechten te kopen en te verkopen, door de verhandeling van zogeheten EU ETS. Maar is deze handel wel een effectief middel om CO2-uitstoot te verminderen, of spelen we met vuur door van het klimaat een speeltuin voor speculanten te maken?  

bos-obligaties 
Bossen en natuurbeheer worden via de beurs gefinancierd. Waarbij omwonenden, bedrijven en overheidsdiensten samen een steentje bijdragen aan het onderhoud. Een flink deel van het geld komt van externe investeerders, die rendement krijgen terwijl de natuur wordt beschermd. Is dit het soort oplossingen waar we het van moeten hebben? 

biodiversiteitscredits 
Een nieuwe markt die nog in de kinderschoenen staat, terend op financiële producten die investeren in de bescherming en herstel van de natuur - en daarmee het behoud van de biodiversiteit. Maar hoe meet je biodiversiteit? En moeten we onze natuur überhaupt in ons kapitalistisch systeem onderbrengen?  
 
de centrale bankier 
De Europese Centrale Bank speelt als toezichthouder een rol in het verduurzamen van het mondiale financiële systeem. Volgens de ECB zijn de klimaatrisico’s zo groot dat banken er niet meer omheen kunnen. Zijn centrale bankiers de nieuwe helden van de klimaatcrisis?  

Sjoerd Miedema
Sjoerd Miedema is koolstofboer. Door zijn grondwaterpeil hoger te zetten houdt hij CO2 vast in veengebieden. Hij is de eerste boer die gecompenseerd wordt voor het vernatten van zijn weilanden.

Frank Elderson
Frank Elderson is voorzitter van de Raad van Toezicht en directielid van de Europese Centrale bank.

Wouter Alblas 
Wouter Alblas is emissiehandelaar en handelt in koolstof volgens het Europese Emissiehandelssysteem.

Zoë Balmforth 
Zoe Balmforth is biodiversiteitsmeetkundige en heeft een app ontwikkeld die gebruikers laat meehelpen om biodiversiteitsdata te verzamelen.

Zack Knight 
Zack Knight was voormalig Wall-street WizzKidd en uitvinder van de ‘Forest Resilience Bond’: een financieel model dat het mogelijk maakt om privékapitaal te gebruiken om bosherstel te financieren.

Vince van ‘t Hoff 
Vince van ‘t Hoff is natuurtaxateur en wordt ingehuurd om berekeningen te maken over
ecosyteemdiensten.  


over de maker

Stephane Kaas
Stephane regisseerde onder andere Tegenlichts ‘Stem van de Natuur’ over dierentalen en ethiek, en ‘Planeetkoelers’ over geo-engineering. Zijn werk wordt gekenmerkt door zijn vermogen complexe onderwerpen toegankelijk te maken voor een breed publiek, vaak met een creatieve en speelse twist. 


regie
Stephane Kaas

research
Arnout Arends

camera
Thomas van Krugten  
Pim Hawinkels  
Hans Bouma 
Maya Craig​​​​​​​

geluid
Pepijn Aben 
Eric Leek 
Greg Miller ​​​​​​​

montage
​​​​​​​
Rémi van der Heiden

dramaturg
Jurjen Blick

beeldresearch
Paula Witkamp

vormgeving
Fien Leeflang

productie
Marie Schutgens 

productie-assistent
Amber Wilmsen

uitvoerend producent
Elleke Claessen

eindredactie
Julia Veldman, Katinka Baehr

VPRO 2024 ©


verhalen bij dit thema