"Tijdens het naoorlogs kapitalisme en in een vijandige omgeving een coöperatief sociaal model ontwikkelen: dat is een wonder."

Terwijl in de wereld om ons heen de crisis onverbiddelijk blijft toeslaan, en het neoliberale model wordt overstelpt met kritiek, roept de VN 2012 uit als “Het jaar van de coöperatie”. Directies, overheden en economen zijn naarstig op zoek naar de juiste voorwaarden voor een goed functionerend en vooral internationaal concurrerend model.

Mondragon dient telkens als voorbeeld en wordt overspoeld met internationaal bezoek. De Amerikaanse regering staat op dit moment voor de keuze General Motors weer te verzelfstandigen na de redding in 2008. Over het lot van GM wordt fel gediscussieerd. Zo wordt er over gedacht om het niet naar de beurs te brengen, maar het bedrijf om te vormen tot een coöperatie. Het model van Mondragon zou dan als uitgangspunt kunnen dienen, en GM-werknemers namen er alvast een kijkje.

Tegenlicht onderzoekt dit coöperatieve model in tijden van crisis. “1 werknemer = 1 stem”, en zo beslisten de koelkastenfabrieksarbeiders vorig jaar democratisch om 8% van hun loon af te staan en zo de harde klappen samen op te vangen. Maar hoe diep is dit model verankerd in de samenleving? Zijn begrippen als solidariteit, medezeggenschap en zelfredzaamheid er gemeengoed? Tegenlicht volgt sleutelfiguren uit alle lagen van deze gemeenschap zoals de politieagent, de bankdirecteur, de burgemeester, de pastoor, de bandmedewerker die, ieder vanuit hun positie, het zout en zoet van het model laten zien.

Welkom in het alternatieve economische model van de 21ste eeuw: Mondragon co-op.

Regie: Kees Brouwer
Co-regie: Maren Merckx
Research: Maren Merckx/Maialen Arratibel Garcia
Productie: Mariska Schneider
Eindredactie: Henneke Hagen / Jos de Putter

Met dank aan: Merijn de Waal (NRC-Handelsblad)