OVT
OVT 1 mei 2022
De bewoners van het Stokstraatkwartier in Maastricht werden het ‘crapuul’ genoemd: het uitschot. De voormalige volkswijk is tegenwoordig een mondain winkelgebied. Frank Bokern schreef een boek over de buurt die ontstond als tragisch nevenproduct van de vroege industriële revolutie in Maastricht.
Verder: een Hollywoodserie als nieuw perpectief op Watergate, de deur van de Hagia Sophia wordt langzaam opgegeten, Historische Boeken met Wim Berkelaar, de column van Abdelkader Benali en in Het Spoor Terug: Posttraumatisch Stresssyndroom #1
'Crapuul, kroniek van een krottenwijk'
De bewoners van het Stokstraatkwartier in Maastricht werden het ‘crapuul’ genoemd: het uitschot. De voormalige volkswijk - ooit De Jordaan van de stad aan de Maas - is tegenwoordig een mondain winkelbuurtje, zonder ziel en zonder hart.
Frank Bokern beschreef in Crapuul, kroniek van een krottenwijk de geschiedenis van de buurt die ontstond als tragisch nevenproduct van de vroege industriële revolutie in Maastricht. De auteur is samen met oud buurtbewoner Jo Voorst te gast.
Martha Mitchell, de Cassandra van Watergate
‘Zonder Martha zou er geen Watergate zijn geweest,’ zo verzuchtte Richard Nixon ooit, een paar jaar nadat Watergate hem ertoe dwong af te treden als president van Amerika. Die Martha was Martha Mitchell: de vrouw van een van de belangrijkste adviseurs van Nixon.
Mitchell speelde een essentiële rol in het aan het licht brengen van Watergate, maar toch is ze nagenoeg vergeten. Tot nu, want de nieuwe tv-serie Gaslit vertelt haar verhaal, met Julia Roberts in de hoofdrol. Amerikanist Sara Polak is te gast over de ‘Cassandra van Watergate.’
Neutraliteit onder de loep
De Duitse Bondsdag heeft de regering opgeroepen tot meer en snellere wapenleveranties aan Oekraïne. Daarbij volgt het aarzelende Duitsland de rest van Europa. Maar onderlinge afhankelijkheid tussen landen creëert problemen. Zo kunnen er geen Duitse Marder-gevechtsvoertuigen aan Oekraïne worden geleverd, omdat de benodigde munitie van Zwitserse makelij is. En Zwitserland verbiedt de doorverkoop naar conflictgebieden omdat het in strijd zou zijn met de eigen neutraliteit.
Maar hoe kan het dan, dat datzelfde Zwitserland in de jaren dertig en veertig het beroemde Oerlikon-kanon heeft geleverd aan zowel de geallieerden als Duitsland en Japan? Te gast is Zwitserland-correspondent Renske Heddema voor uitleg.
Stukjes deur van de Hagia Sophia opgegeten
Er lijken happen uit een deur van de Hagia Sophia-moskee in Istanboel genomen te zijn, zo meldt de Turkse Kunsthistorische Unie. Letterlijk. Er wordt vermoed dat gelovigen stukjes van de houten Keizersdeur hebben gehaald om op te eten.
De Hagia Sophia, een van oorsprong Christelijk Orthodox gebedshuis en UNESCO-werelderfgoed, is al langer onderwerp van discussie. Na decennialang gebruik als museum is het sinds 2020 een moskee. Waarom maakt deze deur zo hongerig, en wat zegt deze affaire over de Turkse omgang met erfgoed? We praten met kunsthistorica Sanne Frequin.
Historische Boeken
Onze recensent Wim Berkelaar bespreekt de volgende vier historische boeken:
- Soli Deo. Wouter Lutkie (1887-1968) van Willem Huberts
- Truus van Lier van Jessica van Geel
- De metamorfose van de wereld van Jürgen Osterhammel
- Leven in de verbeelding. Hella S. Haasse van Aleid Truijens
Natuurlijk kiest Wim ook één favoriet boek uit de selectie en is dat aanleiding voor een winactie! Luister zondag mee en houd onze sociale media in de gaten om kans te maken op historisch verantwoord leesvoer.
Blog 'De geschiedenis van nu': interview met regisseur Sergej Loznitsa
Vorige week bespraken we in OVT de documentaire Babi Yar. Context met historicus Karel Berkhoff. Afgelopen donderdag interviewde OVT-stagiair Sophie Polm de regisseur van de film, Sergej Loznitsa, en schreef erover in haar blog 'De geschiedenis van nu'.
De Oekraïense filmmaker Sergej Loznitsa wil met zijn documentaires zelfkritiek en historische nuance bevorderen, maar vanwege die houding is hij inmiddels uit de Oekraïense filmbond gezet. Waarom verzet de regisseur zich tegen de zogenaamde ‘annulering’ van Russische cultuur? En waarom is zijn streven naar historische nuance nu zo omstreden?
Karel Lanser over PTSS
Afgelopen donderdag organiseerde de stichting Help Ze Thuiskomen een symposium over PTSS, een thema dat ook ter sprake kwam tijdens de Invictus Games. Wat zijn de nieuwste inzichten rond PTSS? En kan de opgedane kennis nog van nut zijn voor de oorlog in Oekraine? We spreken met de voorzitter van de stichting en ex-marinier Karel Lanser, als introductie op de aflevering ‘Mannen huilen niet’ in Het Spoor Terug.
Het Spoor Terug: PTSS #1, Mannen huilen niet
Een documentaire van Laura Stek en Eefje Blankevoort
De oorlog in Oekraïne duurt voort. In Het Spoor Terug herhalen we een tweeluik uit 2013 over psychische trauma’s na oorlog.
De Griekse held Ajax pleegde zelfmoord nadat hij in een flashback aan de oorlog een kudde schapen had aangevallen. Tegenwoordig had hij wellicht gediagnosticeerd kunnen worden met PTSS: posttraumatisch stresssyndroom. Eeuwenlang werd er geen enkele aandacht besteed aan oorlogstrauma's. Tijdens de Amerikaanse burgeroorlog verschenen de eerste medische teksten over het zogenaamde soldier’s heart en in de eerste wereldoorlog werd de term shellshock gebruikt; maar van een redelijke behandeling was nog lang geen sprake. Pas in 1980 werd de nieuwe term PTSS opgenomen in het DSM.
Deel 1 van een tweeluik over oorlogstrauma's en de behandeling daarvan.
In samenwerking met productiebureau Prospektor, maker van de interactieve videoclip Hidden Wounds met de Vlaamse band dEUS.
Samenstelling: Laura Stek en Eefje Blankevoort.