nieuws

OVT in de Maand van de Geschiedenis 2024

Tijdens de Maand van de Geschiedenis reist OVT door Nederland. Het thema van de Maand is: Echt nep! Dus reken op verrassende historische onthullingen op mooie plekken.

50 jaar Blijf van m'n lijf

In 1974 opende het eerste Blijf van m'n lijf-huis. De eerste plek waar vrouwen met hun kinderen heen konden vluchten, weg van hun gewelddadige mannen. Dat is nu 50 jaar geleden, en daarom maakte Christianne Alvarado de radiodocumentaire 'Het probleem de wereld in'. Die is hieronder te beluisteren, samen met bijzondere verhalen uit het VPRO-archief over Blijf van m'n Lijf en Amsterdams feminisme in de jaren '70.

Maria Montessori

Sinds deze week draait de gelijknamige film over het leven van Maria Montessori – bedenkster van het Montessori onderwijs - in Nederlandse bioscopen. Eerder maakte Michal Citroen een tweeluik over deze bijzondere onderwijsvorm, die nergens populairder is dan in Nederland.

Jan Cremer overleden

Deze week is schrijver en beeldend kunstenaar Jan Cremer overleden. Zijn bekendste werk maakte veel los in Nederland. Luister naar de audiodocumentaire over 'Ik, Jan Cremer'.

De Groningse gaskraan dicht

Na jaren van discussie en bezorgdheid stemde de Eerste Kamer dinsdagavond in met de wet die definitief een eind maakt aan de gaswinning in Groningen. Begin deze maand leek het er nog op dat de senaat de behandeling van de wet zou uitstellen vanwege vragen over de leveringszekerheid. Dat leidde tot ongeloof en boze reacties in Groningen. Maar 65 jaar geleden had niemand zich voorgesteld dat het zo zou eindigen. Journalist Lejo Siepe maakte een radiodocumentaire voor OVT over de gaswinning in Groningen. Van de ontdekking van het gas en de vreugde die daarbij kwam kijken naar het protest en de gevolgen voor de Groningers.

Het regeerakkoord en de boer

Ze zijn er uit. De PVV, NSC, VVD en BBB zijn na maanden formeren samen tot een regeerakkoord gekomen. Naast migratie en bestaanszekerheid is ook landbouw een groot thema. Zo staat er dat boeren gekoesterd moeten worden omdat ze belangrijk zijn voor het Nederlandse cultuurlandschap en onlosmakelijk onderdeel zijn van onze Nederlandse cultuur. Kortom, boeren horen bij Nederland. Maar klopt het romantische beeld dat we van de Nederlandse boeren hebben nog wel? Eerder spraken we hierover met cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers en literatuurwetenschapper Esther Peeren.

4 mei en het Homomonument

Mogelijk zullen er dit jaar tijdens de Dodenherdenking op 4 mei weer protesten plaatsvinden. Het is niet de eerste keer dat dit moment wordt gekozen om te protesteren, zo zagen we in het verleden bijvoorbeeld protesten waarbij aandacht werd gevraagd voor de vervolging van queer mensen tijdens de holocaust. Deze beweging leidde tot de plaatsing van het Homomonument in Amsterdam. Opmerkelijk is dat tijdens de Tweede Wereldoorlog homo's wel vervolgd werden, maar niet in Nederland. Wij hadden in 2017 historica Anna Tijsseling te gast om het te hebben over dit monument en de homovervolging in de periode '40-'45.

Het einde van de autonomie in Hongkong

Het parlement van Hongkong stemde afgelopen dinsdag unaniem vóór een nieuwe veiligheidswet. Zo kun je nu een levenslange gevangenisstraf krijgen voor “verraad” of “opruiing”. Daarmee lijkt er een definitief einde te zijn gekomen aan de democratische zelfbeschikking van Hongkong. De nieuwe wet is een aanscherping van de veiligheidswet die in 2020 door China aan Honkong werd opgelegd na massale protesten tegen de Chinese inmenging.

Boekenweek 2024: Tips uit het OVT-archief

We zitten middenin de Boekenweek 2024 met het thema: Bij ons in de familie. Veel schrijvers onderzoeken via familiegeschiedenissen het verleden, en daar zijn veel prachtige historische verhalen uit voortgekomen. Hieronder een kleine selectie uit het archief met gesprekken die ons zijn bijgebleven.

Pacifisme, Oekraïne en de paus

Deze week deed een uitspraak van paus Franciscus de wenkbrauwen fronsen in Oekraïne. In een interview zei de paus dat Oekraïne ‘de witte vlag moet hijsen.' Het antwoord uit Kyiv was helder: ‘onze vlag is geel-blauw. Dat is de enige vlag die we hijsen.' Deze uitspraak van de paus getuigt van een pacifistisch wereldbeeld. Is die houding nog wel te rechtvaardigen vandaag de dag? Twee jaar geleden deelde columnist John Jansen van Galen hier zijn twijfels al over. Luister hier de column terug.

Amitav Ghosh wint Erasmusprijs 2024

Vandaag is bekend geworden dat de Erasmusprijs 2024 toegekend wordt aan de Indiase schrijver Amitav Ghosh voor zijn ‘bevlogen bijdrage aan het thema ‘de verbeelding van het ondenkbare’, waarbij klimaatverandering, een wereldcrisis zonder weerga, via het geschreven woord gestalte krijgt.’ Wij bespraken eerder zijn boeken ‘De vloek van nootmuskaat’ en 'Gun Island'. Luister hieronder de gesprekken terug.

De Oscaruitreiking 2024

Zondag 10 maart zal voor de 96ste keer de Oscaruitreiking plaatsvinden. Onder andere Barbie, The Zone of Interest en Killers of the Flower Moon maken kans op de meest prestigieuze onderscheiding in de filmindustrie; de Academy Award voor beste film. In OVT bespraken we in de afgelopen maanden deze drie films. Luister de gesprekken hieronder terug.

Martin Bossenbroek wint de Libris Geschiedenis Prijs 2023

Martin Bossenbroek wint de Libris Geschiedenis Prijs 2023

Eerherstel van Tula

De regering rehabiliteert verzetsheld Tula

Het Eureka! moment van John Wilkins

Maand van de Geschiedenis: Eureka!

Eerherstel voor Jan Zwartendijk

Shortlist Libris Geschiedenis Prijs 2023

Aardbeving trof het historische hart van Marokko

Invasieve exoten bedreigen ecosysteem

OVT in de Maand van de Geschiedenis 2023

Tijdens de Maand van de Geschiedenis reist OVT door Nederland. De stops op onze route zijn: Arnhem, Middelburg, Leiden, Eindhoven en we eindigen met de uitreiking van de Libris Geschiedenis Prijs in Amsterdam. Het thema van de Maand is: Eureka! Dus reken op historische ontdekkingen op mooie plekken.