Wat bezielde toch die Nederlanders van de VOC, Jan Pieterszoon Coen voorop, om vier eeuwen geleden de gehele bevolking van de Banda-eilanden uit te moorden? Die vraag stelt de Indiase schrijver Amitav Ghosh zich in het boek The Nutmeg’s Curse, oftewel De vloek van de nootmuskaat. Niet uit interesse in wat wij in Nederland beschouwen als het absolute dieptepunt in onze koloniale geschiedenis, maar omdat hij denkt dat die VOC-mentaliteit van 400 jaar terug ons nog altijd drijft, en ons bovendien linea recta in de klimaatcrisis heeft gestort.
Het verhaal van genocide op de Banda-eilanden is kortom een parabel voor onze tijden, een verhaal waar veel van te leren valt, zo meent Ghosh. We bespreken het boek met socioloog en emeritus-hoogleraar Jan Breman.
Vandaag is bekend geworden dat de Erasmusprijs 2024 toegekend wordt aan de Indiase schrijver Amitav Ghosh voor zijn ‘bevlogen bijdrage aan het thema ‘de verbeelding van het ondenkbare’, waarbij klimaatverandering, een wereldcrisis zonder weerga, via het geschreven woord gestalte krijgt.’ Wij bespraken eerder zijn boeken ‘De vloek van nootmuskaat’ en 'Gun Island'. Luister hieronder de gesprekken terug.
Jan Breman over ‘De vloek van nootmuskaat’
De menselijke natuur #8: De bovennatuurlijke natuur
Waar is het toch ooit zo misgegaan, tussen mens en natuur? In de 8-delige serie 'De menselijke natuur' onderzoeken Jos Palm en Julie Blussé met filosoof Thomas Muntz en 8 uitgelezen gasten 8 teksten die ons natuurbeeld bepaalden. Vandaag de laatste aflevering: kunstenares en klimaatactivist Chihiro Geuzebroek over Gun Island van Amitav Ghosh.
Deen Dalta wil zich niet voegen naar de stereotypen die er over Indiërs bestaan. 'Ik ben niet religieus en ik geloof niet in het bovennatuurlijke', benadrukt hij aan het begin van Gun Island. Maar al snelt tuimelt Deen Dalta als een Alice in Wonderland door een eigenaardige wereld die zijn denken op losse schroeven zet. Een wereld vol plotseling oprukkende bosbranden, dolfijnen op drift, en een wegzinkend Venetië. Het is in feite de verwarde wereld waar wij ook in leven: een wereld in klimaatcrisis.