De woordvoerder van God

‘Wat ik me herinner van mijn jeugd in Iran is de soberheid en somberheid. Toen ik jong was, kreeg ik koranles op school, veel later ontdekte ik dat de informatie heel erg gekleurd was. Je hebt in Iran ook veel rouwdagen, daarop wordt uitgebreid stilgestaan bij de dood van de profeten die zijn omgekomen en het centraal stellen van pijn die de profeten hebben geleden voor ons en het belang van martelaarschap. Het was voor mij in Iran routinematig, maar achteraf is het wel gek.

Er is geen oorlog in Iran, daardoor duurde het erg lang voor we hier een verblijfsvergunning kregen. We leefden constant in angst over wat er zou gebeuren. Als je in een AZC woont, leer je wel veel culturen kennen, je ontwikkelt een voelspriet voor wie je wel en niet kunt vertrouwen. Om de onzekerheid over de asielprocedure te vergeten ging ik veel stappen. Tot ik bijdehand werd en zelf ben gaan draaien.

In Iran liggen mijn roots, vier jaar geleden was ik er op reis en dan voel je dat je toch sterk verbonden bent met het land. Ik heb gezien dat Iran vooruit gegaan is. Het leek alsof de regering makkelijker is geworden omdat ze ook realiseren dat er meer vrijheden moeten worden toegestaan. Door internet is de hele wereld open gegaan voor heel veel mensen. Ze zien wat vrijheden met de mensen doen. Daar willen ze zich aan spiegelen.

Ik was echt een fan van de eerste serie. Deze heeft veel in perspectief geplaatst. Mensen kenden Iran wel, maar er was toch een vaag beeld bij het land, gekleurd door de berichtgeving. Na afloop heb ik in Iran contact gezocht met Thomas en hem verteld wat de serie betekende voor mij. Het was ook fijn dat mijn vrienden een ander beeld van het land zagen. Het zijn dezelfde mensen, met dezelfde dromen. Bijkomend gevolg is wel dat steeds meer mensen naar Iran op reis willen en ik als de gratis reisgids wordt geraadpleegd.’

Dat er mensen zijn die alles willen geven voor het geloof, is te zien in de rest van de aflevering. Sociale media worden door Iran en de geestelijken uitgebuit om de strijd tegen het Westen, en het martelaarschap te propageren. Het land investeert vele miljoenen in de oorlog in Syrië en Irak. ‘Iran wil zijn invloed in het Midden-Oosten vergroten. In die zin snap ik het ook wel. Het is een heel moeilijke omgeving om te begrijpen als je in Nederland bent geboren en opgegroeid; maar het is vaak eten of gegeten worden.’

Thomas gaat op bezoek bij ‘kleine Ali’, een reus met baard, die ervan droomt om martelaar te worden. Athar is onder de indruk: ‘Moet je kijken hoe groot die vent is! Hij is echt een fenomeen in Iran.’ Maar wie gaan er nu eigenlijk naar het front? ‘Ik hoor van mijn familie dat weinig mensen uit Teheran zich aansluiten. Het zijn vooral de armen en de Afghaanse mensen zonder status die als kanonnenvoer worden gebruikt. Veel mensen begrijpen de oorlog in Syrië niet. Ze zien dat veel geld dat na het opheffen van de sancties is vrijgekomen is gegaan naar de strijd. Dit is wat je veel hoort; mijn neef is werkloos, waarom wordt daar niks aan gedaan? Rouw is een heel belangrijk wapen van de islamitische revolutie; je wordt een held als je sterft en er zullen veel mensen om je rouwen.

Na afloop is Athar enthousiast: ‘Deze aflevering brengt mooi in beeld hoe er vaak vanuit religie en ideologie wordt gedacht. Hoe je zou moeten leven en hoe je aan je dood zou moeten komen als man. Maar mijn generatiegenoten zijn niet dom en geloven niet alles wat ze wordt voorgeschoteld.’

door Erik van den Berg