In 2020 hadden ruim een miljoen Nederlanders last van burn-outklachten. Een constant hoge werkdruk, meerdere ballen tegelijk in de lucht en dan de coronacrisis er nog bij: het maakt staande blijven steeds moeilijker. In dit artikel vind je VPRO-documentaires die je helpen burn-outs bij jezelf en bij anderen beter te begrijpen.

de burn-outindustrie

Leonie (35) werkte als inkoopassistente voor een kledingbedrijf. Voor haar werk moest ze voldoen aan extreme eisen met betrekking tot haar uiterlijk. Ze ging daarin mee totdat ze zichzelf niet meer herkende: ‘Ik ben daar mijzelf ontzettend in kwijtgeraakt,’ vertelt ze.

Leonie is een van de geportretteerden in De burn-outindustrie (2013) een documentaire van Britta Hossman over jonge mensen die tegen de klippen op werken en dan op een dag helemaal niets meer kunnen.

Hossman onderzoekt ook welke behandelingen daarvoor mogelijk zijn en de groeiende industrie rondom deze ziekte. Marcel (32) en Leonie vertellen in onderstaand fragment over hun ervaringen met burn-outklachten.

Kijk de hele documentaire hier op NPO Start

trees: opgebrand

We leven in een veeleisende samenleving. We moeten productief, altijd bereikbaar en flexibel zijn. Volgens psychiater Witte Hoogendijk van het Erasmus MC, die al 25 jaar onderzoek doet naar burn-outs, leiden deze eisen bij een deel van de mensen tot langdurige overspannenheid, mentale belasting en vermoeidheid.

Een deel van de mensen die langdurig overspannen raken, krijgen uiteindelijk een burn-out. Podcast Trees onderzocht in 2018 samen met Hoogendijk wat de diagnose burn-out nu precies is. In deze aflevering geeft de psychiater toelichting op meerdere aspecten van het werk die tot een burn-out kunnen leiden. Je kunt de uitzending direct hieronder luisteren.

Inmiddels is er een hele industrie ontstaan rondom de burn-out, met een bonte verzameling aan alternatieve therapieën – van MindTuning tot kleurentherapie en nog veel meer. Hoe effectief deze therapieën zijn is niet duidelijk.

Hoogleraar gezondheidseconomie Wim Groot vertelt tegen Trees dat de effectiviteit van de meeste van deze therapieën nooit wetenschappelijk is bewezen: 'Er zijn ook mensen in de industrie die proberen door frauduleuze handelingen zich te bevoordelen,' voegt hij toe. Je hoort er meer over in deze aflevering – en klik ook zeker hier om alle afleveringen van de miniserie 'Opgebrand' te vinden.

tegenlicht: mijn bullshitbaan

Burn-outs zijn complex. Ze hebben lang niet altijd te maken met te veel werk. Neem Emmie als voorbeeld. Zij werkte voor een overleggroep van vijf verschillende gemeentes. Toen de overleggroep niet meer nodig was, werd ze ingezet voor andere werkzaamheden waar ze niet voor had gesolliciteerd. Daardoor voelde ze dat ze nutteloos werk deed, en daar kreeg ze dan nog voor betaald ook. Hoe ze dat heeft ervaren, vertelt ze in dit fragment van de VPRO Tegenlicht-aflevering 'Mijn bullshitbaan' (2019).

sunny side of spirit

Voorop staat dat we iets anders moeten gaan doen. En dat begint op kantoor. Een ontspannen werksfeer waarin werkstress en -drukte verminderd zijn, kunnen een burn-out in de kiem smoren. Zo'n werksfeer zou iedereen willen, maar is het mogelijk? In Sunny Side of Spirit reist Sunny Bergman naar Taiwan om te onderzoeken hoe ze daar omgaan met stress- en burn-outklachten.

Zo bezoekt ze een bedrijf waar van alles wordt gedaan om de stress op het werk tegen te gaan. Zo zijn er massagestoelen, slaaphoekjes voor een middagdutje, bergwandelingen en kunnen werknemers hun eigen groenten verbouwen. ‘Een sprookje made in Taiwan,’ zo beschrijft Sunny het.

Kijk de hele aflevering hier op NPO Start

meer artikelen voor jou