Polyamorie - of het hebben van intieme banden met meer dan één persoon - is niet langer taboe in Nederland. We swingen erop los, gooien onze relatie ‘open’ of hebben zelfs meerdere liefdes tegelijkertijd. Met instemming van de ander natuurlijk, anders is het gewoon vreemdgaan.

In moderne relaties is liefde het allerbelangrijkste, maar liefde wordt niet gemakkelijk gevonden. Potentiële partners moeten voldoen aan een hoop eisen en dan moeten we diegene ook nog eens vinden in het enorme aanbod dat door datingsapps continu aan onze vingertoppen hangt.

Nadat we onze partner gevonden hebben, blijkt dat weleens tegen te vallen. En wat doe je dan? Psychotherapeut Esther Perel schoof in 2018 aan bij Zomergasten en besprak daarin menselijke relaties, waaronder overspel. Perel schreef daarover al het boek Liefde in verhouding.

Vroeger deed ontrouw minder pijn, vertelt Perel, omdat liefde een kleinere rol speelde in huwelijken. Tegenwoordig zoeken we iemand die alles behelst wat we zoeken: een minnaar, een beste vriend, een vader of moeder van onze kinderen. 'Dat maakt overspel nog meer het bedrog van de liefde,' vertelt Perel.

Maar waarom gaan we dan vreemd? Hoewel we veiligheid zoeken in onze relaties met anderen, stelt Perel, streven we tegelijkertijd naar vrijheid. Wanneer de een vreemdgaat, gaat dat vaak niet eens om het willen verlaten van de ander, 'maar soms moet je met iemand anders zijn, om iemand anders te kunnen zijn'. Vreemdgaan is dus eigenlijk een wanhopige poging die nieuwe ‘ik’ te vinden, maar het leidt doorgaans tot het einde van de relatie.

In onderstaand fragment bespreekt Esther Perel overspel aan de hand van een fragment uit de film A Walk on the Moon (1999), waarin Pearl (Diane Lane) eerlijk aan Marty (Liev Schreiber) toe moet geven dat ze vreemd is gegaan.

hoe besteed je je tijd?

Polyamorie geeft sommigen die ruimte om zichzelf te ontwikkelen zonder dat hun relatie op de klippen loopt. Met instemming van de partner en duidelijke afspraken kun je doen wat Esther Perel in Zomergasten benoemt: een nieuwe ‘ik’ vinden.

In deze aflevering van Café de Liefde zien we koppels voor wie een open relatie goed werkt. Maar dat betekent niet dat het geen moeite kost. Met meerdere relaties moet je je tijd extra goed inplannen. Zo houdt het echtpaar Hilde en Frank er beiden meerdere liefdesrelaties op na.

Als Hilde wil logeren bij een ander, moeten de agenda’s erbij getrokken worden. Dan wil Frank uiteraard ook met zijn ‘liefdesvriendin’ afspreken. Het balanceren van tijd en aandacht blijkt het allerbelangrijkst te zijn om polyamorie te laten werken.

hoe meer zielen, hoe meer vreugd

Terwijl het in Nederland nog ongebruikelijk is, laat Metropolis zien dat polyamorie in andere culturen juist normaal is. Lokale correspondenten spreken in hun land met mensen voor wie monogamie niet de norm is.

Bij polyamorie denk je misschien al snel aan mannen die meerdere vrouwen hebben, zoals de bekende TLC-serie Sister Wives. In verschillende Zuid-Amerikaanse en Aziatische landen is dat ook zeker het geval.

Zo woont er in Maleisië een man met zijn vier vrouwen samen. En in delen van Nepal wordt de traditie waarbij een vrouw met alle zonen van een gezin trouwt in stand gehouden. Maar het hebben van intieme banden met meer dan één persoon kan ook in andere vormen voorkomen.

In Brazilië is polygamie wettelijk verboden, maar staan Brazilianen tegelijkertijd wereldwijd bekend als een volk dat ontrouw is in de liefde. Het koppel Jorge en Fabiana wil bedrog voorkomen en kiest er daarom voor om te swingen: seks hebben met andere koppels, met goedkeuring van de ander.

Of het natuurlijk is om monogaam te zijn? Zeker, antwoorden ze. Jorge en Fabiana zijn enkel trouw aan elkaar en willen hun hele leven bij elkaar blijven. De uitstapjes naar de parenclub zijn puur voor hun seksuele bevrediging.

durf jij het?

Een open relatie is dus zo gek nog niet. En uitstapjes naar de parenclub zijn ook niet raar. Polyamorie kan mensen de ruimte geven die ze nodig hebben en tegelijkertijd de stabiliteit en veiligheid van een vaste relatie bieden. Het werkt uiteraard niet voor iedereen en kan de nodige (logistieke) problemen met zich meebrengen, maar biedt mogelijk bescherming tegen de pijn van ontrouw. Zou jij het een kans durven te geven?

Wijziging 22 december 2021: In een eerdere versie van dit artikel werden abusievelijk polyamorie (openstaan voor meerdere liefdesrelaties) en polygamie (met meerdere partners getrouwd zijn) met elkaar verward. Dit is gecorrigeerd.

artikelen in deze reeks