Het eerste jaar van Trump zit erop: was het nou echt zo slecht? Ja, zegt Chris Kijne.

Fuck, wat een film is dat, Three Billboards Outside Ebbing, Missouri.

And pardon my French, maar in Ebbing kijken ze ook niet op een krachtterm meer of minder.

Regisseur Martin McDonagh vertelt een bloedstollend verhaal van woede en verdriet, van schuld en wraak, van vergeving en liefde. Ieder kwartier zet hij de kijker op het andere been en verandert zo je kijk op het leven.

Maar daar wil ik het niet over hebben.

Want meer nog dan die diepe inzichten, gaf Three Bilboards mij iets terug dat ik het laatste jaar wel eens dreigde kwijt te raken: het besef hoe veel ik van Amerika hou. Precies van het Amerika dat hier het decor vormt en de personages levert: small town USA in het midden van het land, de biotoop van de vergeten burgers die bij de afgelopen verkiezingen in opstand kwamen.

Trump won Missouri in 2016 met 56,4 tegen 35,9 procent.

ruwe bolster, blanke pit

Ik hou van de mensen in Ebbing. Van hun ruwe bolster-blanke pitkarakters. Van hun can do-mentaliteit. Van hun eerlijkheid. Van hun stadjes, van hun landschappen en van hun muziek. Van het heroïsche en naïeve gevecht dat ze nu, met elkaar en tegen elkaar, al ruim tweehonderd jaar voeren om van hun land het beste van de wereld  te maken.

From California to the New York Islands, maar vooral daar tussenin.

En daarom ben ik zo kwaad. Zo kwaad op al die kletsmeiers die ons bij de eerste verjaardag van President Trump wijsmaakten dat het zo langzamerhand tijd werd om te erkennen dat die in zijn eerste jaar heel wat bereikt hheeft.

Van Leon de Winter tot Derk-Jan Eppink en alles daar tussenin.

De roeptoeters die de florerende economie aanhalen om te benadrukken dat Trump er in is geslaagd de boel weer op gang te krijgen voor de gewone, vergeten Amerikaan. Die naar het Republikeinse belastingplan wijzen en durven te beweren dat Trump daarmee een verkiezingsbelofte inlost. Die alle kritiek op Trump weg-ideologiseren in  een cultuurstrijd tussen stad en platteland, tussen elite en ‘het volk’.

Ebbing zal lang moeten wachten tot de opleving van de economie ook daar zichtbaar wordt.

Chris Kijne

'Which side are you on?', om weer met Woody Guthrie te spreken.

Als er een constante is in dat gevecht in die kleine stadjes in dat immense land, is het wel de manier waarop precies die Amerikanen altijd weer belazerd worden door handige wonderdrankverkopers. Door politieke oplichters die gouden bergen beloven en daarna hun zakken vullen.

En als er een tijd is waarin dit voortdurende bedrog in de Amerikaanse democratie een dieptepunt bereikt, is het deze.

nadelen

Nog even afgezien van het feit dat de opleving van de Amerikaanse economie onderdeel is van een wereldwijde trend, zal Ebbing lang moeten wachten tot de voordelen daarvan in Missouri zichtbaar worden. Het is niet uitgesloten dat Trumps oorlog tegen de regelgeving ook iets heeft bijgedragen aan hernieuwde economische activiteit. Maar de voordelen belanden niet bij zijn kiezers, maar aan de oost- en westkust.

En ze belanden vooral bij de superrijken die via hun marionetten in de politiek al decennia bezig zijn een libertaire agenda door te voeren. De mannen en de vrouwen die het establishment van de Republikeinse Partij in hun zak hebben. Het establishment dat Donald Trump gebruikt en gedoogt zolang hij levert.

Meer dan waar ook leverde hij met het belastingplan, een windfall voor die rijken en de superrijken. De kwijnende middenklasse en iedereen daaronder wordt door het belastingplan aan alle kanten gepakt.

Waarom blijven die kiezers maar tegen hun economische belang in stemmen?

Chris Kijne

En dus wordt Trump zelfs in zijn levensgevaarlijke, autocratische aanvallen op het Ministerie van Justitie en de FBI – vitale instituties in de Amerikaanse democratie – gesteund door dat Republikeinse partijkader. Het establishment van een partij die al sinds de jaren zestig redelijk succesvol zijn blanke small town-kiezers paait met cultuurstrijd. Want ondanks de economische werkelijkheid hierboven, steunt een groot deel van dat electoraat steeds weer de Republikeinen.

'What’s the matter with Kansas?' vroeg Thomas Frank zich in dat verband ooit af. Waarom blijven die kiezers maar tegen hun economische belang in stemmen? Wat maakt de cultuurstrijd zo aantrekkelijk? Tot nu toe was het algemeen bekend dat met name de racistische dog whistles die er onderdeel van uitmaken, en die nu het schrilst klinken in het immigratiedebat, alleen psychologisch en cultureel aantrekkelijk waren  

Het blijkt nog venijniger: blank zijn heeft, zoals hier in een kraakheldere analyse wordt uitgelegd, ook altijd economisch een profijtelijke kant gehad.

ongelijkheid

Maar zelfs dat minieme voordeeltje voor de blanke onder- en middenklasse, zal weinig goedmaken van de manier waarop precies die kiezers waarvoor Trump zegt op te komen, nu opnieuw het slachtoffer worden van de al tientallen jaren groeiende ongelijkheid in Amerika. En van de manier waarop er niets gedaan wordt aan hun meest acute crisis: de vernietigende opioïde-epidemie die tienduizenden slachtoffers maakt.

Het enige dat deze regering daar aan doet: hij pakt die kiezers hun gezondheidszorg af.

Dat is allemaal de verdienste van een jaar Trump.

Fucked again, in Ebbing, Missouri.