Mubin Shaikh

Wanneer twee vliegtuigen op elf september zich in de Twin Towers boren is het eerste wat Mubin Shaikh - in de auto op weg naar zijn baan bij een klantenservice - denkt: "Allahu Akhbar". Al een tijdje is hij dan geradicaliseerd en ziet hij het Westen als de vijand. Op zijn werk aangekomen lopen zijn bazen echter direct op hem af: "Als iemand iets tegen je zegt, laat het ons alsjeblieft onmiddellijk weten", zeggen ze.

De opmerking raakt Shaikh. "Ondanks de chaos van die dag en alle dingen waar ze bang om zouden kunnen zijn, maakten ze zich zorgen dat iemand iets vervelends tegen mij zei", zegt hij later in een interview met een Canadese talkshow.

Het moment is het begin van de deradicalisatie van Shaikh. Vrienden en kenissen bellen hem op om te vragen of dit het geloof is dat hij ook aanhangt. Voorheen was dat zo. Na een jeugd vol drank en drugs (hoewel hij in opleiding was bij het Canadese leger) verdiept Shaikh zich in de islam. Hij wil geen schande meer zijn voor zijn vader die bekendheid geniet in hun Islamitische gemeenschap.
 

Shaikh vertrekt in 1995 - hij is dan twintig - naar Pakistan om beter bekend te raken met de islam. Daar raakt hij onder de indruk van de Taliban die hij ontmoet. Ze hebben lange baarden, grote gewaden en dragen hun wapens gewichtig om hun schouders. "De manier om de wereld te veranderen is via jihad", vertellen ze hem. Dit idee blijft kleven bij Shaikh. Terug in Toronto hangt hij rond met gelijkgestemde vrienden. Het Westen - dat via stromannen delen van het Midden-Oosten bezet - is voor Shaikh de vijand geworden.
 

De aanval van elf september vormt het kantelpunt en brengt Shaikh aanvankelijk in verwarring. Dit is niet de jihad zoals hij hem zich had voorgesteld, vechtend tegen andere soldaten. Shaikh besluit opnieuw te vertrekken, ditmaal naar Syrië voor een uitgebreide studie van de Koran.

Regel voor regel leest en interpreteert hij de teksten van het heilige boek. Met behulp van een Islamgeleerde weet Shaik het boek in context te plaatsen. Bovendien wordt hij - als Indiër van oorsprong - gediscrimineerd in Syrië. Hij deradicaliseert compleet - a full cognitive shift, zoals hij het zelf noemt.

Terug in Toronto ziet Shaikh op het nieuws dat een oude bekende vastzit voor betrokkenheid bij geplande aanslagen in Londen. Hij belt de Canadese veiligheidsdienst (Canadian Security Intelligence Service) op om in te staan voor de verdachte en de familie van de verdachte. Daarop wordt Shaikh gevraagd regelmatig inlichtingen te geven aan CSIS.

In 2004 gaat Shaikh een stap verder. Hij inflitreert in een terreurcel genaamde de 'Toronto 18', die hij dankzij zijn militaire ervaring leiding gaat geven. De achttien mannen en minderjarigen worden dankzij Shaikh's getuigenissen ingerekend. De getuigenis wordt hem door veel moslims niet in dank afgenomen. CSIS adviseert om onder te duiken maar Shaikh wil een normaal leven leiden in Toronto.
 

In plaats van schuilen, zoekt Shaikh de publiciteit. Hij verschijnt regelmatig in talkshows om uitleg te geven over de 'Toronto 18'. In 2014 schrijft de voormalig extremist een boek: Undercover Jihadi, waarin hij over zijn ervaringen schrijft. Ook behaalt Shaikh een PhD in psychologie aan de universiteit van Liverpool.