Afgelopen vrijdag velde het Internationaal Gerechtshof in Den Haag een tussenoordeel in de genocidezaak van Zuid-Afrika tegen Israël. Dat luidde kortweg: Israël moet maatregelen treffen om genocide in Gaza te voorkomen. De uitspraak over of Israel ook daadwerkelijk genocide pleegt, kan nog jaren op zich laten wachten.

Waar komt die term genocide eigenlijk vandaan? En hoe is die in het verleden toegepast? Hoe past de actuele situatie Israel en Palestina daarin? Daarover Thijs Bouwknegt, als historicus verbonden aan het NIOD en voorheen onderzoeker bij onder andere het Rwandatribunaal.  

De Indiase premier Modi heeft afgelopen maandag de langverwachte tempel voor de hindoegod Ram geopend. Via een livestream konden hindoes van over de hele wereld de bombastische opening volgen. Maar de tempel is ook zeer omstreden; op dezelfde plek stond meer dan 500 jaar lang de Babri Moskee, die in 1992 werd verwoest werd door hindoe-nationalisten.

Wat gebeurde er destijds precies? En wat vertelt de tempel over de roerige geschiedenis van India? India-kenner en journalist Devi Boerema is te gast.

In februari zal de opera Het pand der Goden voor het eerst te horen zijn op Nederlandse bodem, uitgevoerd door het concertgebouworkest. Na de eerste uitvoering in 1906 werd de componist Johannes Helstone door een uitzinnig publiek door de Surinaamse straten gedragen. Toch is zijn werk in de vergetelheid geraakt. Wat is het verhaal achter Helstone, die op een afgelegen plantage in slavernij werd geboren en toch cum laude afstudeerde aan het conservatorium in Leipzig? En wat is de nalatenschap van de man die als de grondlegger wordt gezien van de Surinaamse klassieke muziek?

Diederik Burgersdijk schreef het boek Een opera voor Suriname en is te gast, samen met Astrid Helstone.

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. 

Deze week is de beurt aan sinoloog Fresco Sam-Sin. Hij bespreekt:

• Pierre Jacques Benoit - Reis door Suriname
• Veerle de Vos - Alles onder de hemel
• Rick Honings - De ontdekking van insulinde

'De ontdekking van de Insulinde' van Rick Honings is te winnen – stuur om kans te maken een mail naar ovtboek@vpro.nl.

In de geschiedenisboeken worden vrouwen vaak gereduceerd tot een voetnoot en het Nederlandse verzet is daarbij geen uitzondering. We weten dat er vrouwen voor het verzet werkten, maar hoeveel precies en wat hun namen waren, dat weten we niet. Ze blijven toch vaak het ‘meisje van’ of ‘de vrouw achter’ een mannelijke verzetsstrijder. Historicus en journalist Rianne Oosterom probeert nu een deel van deze vrouwen een gezicht te geven. Ze kwam veel van de vrouwen die werkzaam waren voor de verzetsgroep Trouw op het spoor en publiceert zaterdag haar onderzoek in de Trouw. Ze is te gast om over ‘de vrouwen van Trouw’ te vertellen.