OVT is terug te luisteren op alle podcastplatforms. Klik hier voor de link naar jouw favoriete podcastapp.
OVT
OVT 21 juli 2024
De historicus en de romanschrijver lijken tegenpolen: de één verdiept zich in de feiten, de ander verliest zich in fictie. In de vijfdelige serie Verzonnen verleden gaan journalisten Pieter van Os en Julie Blussé in gesprek over vijf beeldbepalende historische romans. Met deze week deel 3: 'Gejaagd door de wind' met Gustaaf Peek en Dominique van Varsseveld. Volgens Peek een voorbeeld van een historische roman die bol staat van “nostalgie die politieke doelen in het heden dient”.
Verder in OVT: dik zijn als medisch probleem, op reis met Daniël Soliman naar het oude Egypte, en in Het Spoor Terug 'Luciana, huisvrouw in verzet'.
Dik zijn als medisch probleem
Deze week adviseerde het Nederlandse Zorginstituut de minister om medicijn Wegovy niet te gaan vergoeden bij obesitas. De kosten zouden maatschappelijk niet te verantwoorden zijn. Critici zeggen, hiermee wordt obesitas bestrijden iets voor de rijken. Anderen zeggen: deze medicijnen maken een verdienmodel van een probleem dat maatschappelijk moet worden opgelost.
Sinds wanneer is dik zijn een medisch probleem? Dat weet Jon Verriet, cultuurhistoricus, gespecialiseerd in de geschiedenis van dieetcultuur.
OVT op Reis: Daniel Soliman in Egypte
OVT op Reis gaat naar het oude Egypte. Deir el-Medina werd gesticht tussen 1500 en 1100 v.Chr. De arbeiders aan de koninklijke graven woonden met hun families in de nederzetting vlakbij het dal der koningen. Wat zegt deze bijzondere archeologische hotspot over het dagelijkse leven in het oude Egypte?
Daniel Soliman vertelt over zijn onderzoek naar Deir el-Medina. Hij is egyptoloog en conservator bij het Rijksmuseum van Oudheden.
Kijk hier voor al onze historische reistips.
Verzonnen Verleden #3: Gejaagd door de wind
“Het Noorden won de oorlog, maar het Zuiden won de strijd om de geschiedenis,” zo zegt men in Amerika over de burgeroorlog die daar van 1861 tot 1865 woedde. Daarmee wordt bedoeld, dat veel Amerikanen de zaak van het Zuiden inmiddels bezien als nobel en rechtvaardig; de zogeheten Lost cause. In deze interpretatie ging de oorlog niet over slavernij maar over ‘states’ rights’, over een manier van leven.
Het belangrijkste wapen in deze cultuurstrijd is misschien wel Gejaagd door de wind, de roman die Margaret Mitchell schreef in 1936. Heel Amerika, in zuid én noord, genoot ervan. En als niet van het boek, dan wel van de film, tot op de dag van vandaag de best bezochte bioscoopfilm aller tijden. Wat verklaart toch de verleiding van deze geïdealiseerde geschiedenis over het leven van slavenhouders in Georgia, “waar galanterie zijn laatste buiging maakte”? Daarover zijn te gast OVT-redacteur Dominique van Varsseveld en Gustaaf Peek, schrijver van onder andere de historische roman A.D..
Het Spoor Terug: Luciana, huisvrouw in het verzet
Voor de familie was het duidelijk: Jan Bokma was de verzetsheld en echtgenote Luciana de huisvrouw. Of zoals hun kleindochter het verwoordt: “Jan was de intellectueel. Hij las de boeken en zij stofte ze af.” Een onverwachte e-mail van de Italiaanse journaliste Daniela Tasca, gericht aan Noémi Prent, de achterkleindochter van Jan Bokma en Luciana Bokma-Rescia, veroorzaakt een eerste barst in dat beeld. Het verborgen verhaal van een Italiaanse in het Nederlandse verzet komt langzamerhand naar boven en laat zien hoe individuele keuzes de koers van de geschiedenis mede kunnen bepalen.
Een documentaire van Noémi Prent en Daniela Tasca. Montage en advies: Sylvana van den Braak. Eindmix en souddesign: Pepijn Buitenhuis. Stemregie: Tom Klaassen en Remy van den Brand. Productie: Marleen Nieuwenhuijse. Eindredactie: Remy van den Brand.
Deze documentaire werd oorspronkelijk gemaakt voor DOCS, de documentaire-podcast van de publieke omroep onder eindredactie van NTR en VPRO. Met dank aan het Vfonds, het Noord-Hollands Archief & stichting Culturissima.