Aan de hand van 5 historische romans gaan Julie Blussé en Pieter van Os in gesprek met onder anderen Nelleke Noordervliet, Vamba Sherif en Gustaaf Peek.
In iedere aflevering staat één boek centraal, besproken met een schrijver van historische romans én een kenner van de tijd waarin de roman zich afspeelt. Zo vertelt Vamba Sherif over het door hem bewonderde Een wereld valt uiteen van Chinua Achebe. “Achebe was een van de eersten die de gekoloniseerde Afrikaan liet terugpraten,” aldus Sherif. Deze Nigeriaanse roman toont hoe de komst van Britse missionarissen het leven in een Igbo-dorp voorgoed verandert. Sherif: “Bij Achebe zijn Afrikanen barbaren noch nobele wilden. Ze zijn echt. Mensen.”
Achebe’s roman vormt een welkome aanvulling op de geschiedschrijving, door een perspectief dat in de geschiedenisboeken grotendeels ontbreekt. Maar historische romans kunnen onze blik op het verleden ook verdraaien: neem Gejaagd door de wind, over het leven op een slavernijplantage in het Zuiden van Amerika. Volgens Gustaaf Peek een voorbeeld van een historische roman die bol staat van “nostalgie die politieke doelen in het heden dient”.
Kán je eigenlijk wel een historische roman schrijven zonder de geschiedenis geweld aan te doen? W.F. Hermans vond van niet, en noemde het genre “een gasfornuis dat is aangesloten op de waterleiding”. Schrijver Nelleke Noordervliet, te gast over Hella Haase’s Heren van de thee, gelooft van wel. Je moet alleen beseffen, zegt zij, dat sterke historische romans niet zozeer de geschiedenis op de staart trappen, maar juist de eigen tijd. Noordervliet: “Vragen die nu spelen, stellen we aan het verleden.”