OVT is terug te luisteren op alle podcastplatforms. Klik hier voor de link naar jouw favoriete podcastapp.
OVT
OVT 7 januari 2024
Vladimir Lenin is deze maand 100 jaar dood. Zijn gebalsemde lichaam, dat een intensieve peperdure behandeling nodig heeft, ligt nog altijd opgebaard in Moskou. En dat terwijl Poetin een lastige verhouding heeft met Lenin. Hoe kijken ze in Rusland naar Lenin? En op welke manier wordt Lenin nog altijd politiek ingezet?
Verder in OVT: De discussie over de aanschaf van De Vaandeldrager van Rembrandt, Taiwan en de wereld, de bloederige geschiedenis van de walvisjacht, de comeback van de zeppelin, boeken en meer.
Taiwan en de wereld
De wereld kijkt gespannen naar de aankomende verkiezingen in Taiwan, op 13 januari 2024. De strijd gaat tussen twee grote partijen: de zittende partij DPP die streeft naar meer autonomie, en de meer China-vriendelijke KMT. Ondertussen probeert China, die Taiwan als afvallige provincie beschouwt, de verkiezingen op allerlei manieren te beïnvloeden. Wat staat er nu op het spel? En wat is de roerige geschiedenis van het kleine eiland dat zo’n grote geopolitieke betekenis kreeg? Historicus Ivo van de Wijdeven, schrijver van Alle rafelranden van Europa, is te gast.
De veel bediscussieerde aanschaf van De Vaandeldrager van Rembrandt
In 2021 en 2022 besloot maker Oeke Hoogendijk 'De Vereniging Rembrandt' intensief te volgen. In die periode was de vereniging druk met de aankoop van Rembrandts schilderij De Vaandeldrager. Maar het torenhoge benodigde bedrag van 175 miljoen leidde tot de nodige maatschappelijke discussie. Was het wel gerechtvaardigd tegen het licht van alle culturele bezuinigingen? Hoogendijk registreerde het proces van de aankoop in de documentaire De Vereniging Rembrandt: een uitzonderlijk jaar en is te gast.
De bloederige geschiedenis van de walvisjacht
Op walvissen jagen is iets van een vervlogen tijd. Als je eraan denkt dan doemt een beeld op van walvisjagers die in een houten bootje dat gevaarlijk heen en weer schommelt door de staartbewegingen van het beest met harpoenen een walvis proberen te doden. Toen technologie ervoor zorgde dat de walvisjagers van een betere uitrusting werden voorzien, betekende dat ook de ondergang van het beest.
In Noorwegen en Japan wordt er nog op de met uitsterven bedreigde diersoort gejaagd. In IJsland was het tot verkort ook toegestaan; het is immers traditie. Sinds deze week niet meer. Wat heeft voor deze kanteling gezorgd? En wat is de geschiedenis van de relatie tussen de mens en de walvis?
Boeken met Bart Funnekotter
Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Lotfi El Hamidi.
Deze week is de beurt aan historicus Bart Funnekotter. Hij bespreekt:
- Jos Gabriëls - De man met de witte tulband
- Uwe Neumahr - Het schrijverskasteel
- Louis Ferrante - Borgata: De start van een imperium
Het gebalsemde lichaam van Vladimir Lenin
Vladimir Lenin is deze maand 100 jaar dood. Zijn gebalsemde lichaam, dat een intensieve peperdure behandeling nodig heeft, ligt nog altijd opgebaard in Moskou. En dat terwijl Poetin een lastige verhouding heeft met Lenin. Hoe keek men in Rusland, in de periode dat zijn persoonlijkheidscultus vlak na zijn dood opbloeide tot nu, naar Lenin? En op welke manier wordt Lenin nog altijd politiek ingezet?
Michel Krielaars, oud-Ruslandcorrespondent voor NRC, vertelt meer.
De comeback van de zeppelin
Ooit leek het de toekomst van de luchtvaart. Zeppelins vlogen hoger, langer en verder dan vliegtuigen konden. Maar na een aantal dramatische ongelukken, waarvan die met de Hindenburg de bekendste is, leek ‘de vliegende sigaar’ afgeschreven. Toch is de zeppelin vandaag de dag aan een stevige comeback bezig. Een hele nieuwe bedrijfstak heeft al voor honderden miljoenen aan investeringen opgehaald. Journalist Maarten van Gestel schreef erover voor Trouw en komt vertellen.
Het Spoor Terug: De Spanjestrijders en ik #1: cassettebandjes
Laura ontdekt tijdens een saaie coronawinter in het archief van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis een enorme collectie cassettebandjes. Op die cassettebandjes staan de stemmen van ‘Spanjestrijders’: Nederlandse mannen en vrouwen die in de jaren dertig naar Spanje vertrokken om daar tijdens burgeroorlog tegen het fascisme te vechten.
Wie waren deze mensen? En waarom deden ze mee aan een oorlog zo ver van huis? Twee stemmen blijven het meest in Laura’s hoofd hangen: de stemmen van Jaap Gons en Jenny Schaddelee. Ze leert ze steeds beter kennen, en Jaap en Jenny laten Laura ook nadenken over haar eigen idealen. Wat doet zij eigenlijk voor de dingen waar ze in gelooft?