Je kan van alles van de methodes van Extinction Rebellion vinden: gerechtvaardigd, irritant, zinloos. Maar één ding is zeker: de klimaatactivisten van XR kiezen er welbewust en consequent voor om geweldloos te blijven. Zelfs als de politie ze hardhandig van de snelweg veegt, vechten ze niet terug, maar blijven ze als slappe theedoeken hangen. 

Die keuze voor een pacifistische aanpak komt voort uit de overtuiging dat – zoals XR stelt – het ‘de meest effectieve manier [is] om fundamentele verandering te bewerkstelligen’. Dat zou de geschiedenis van protest aantonen, zo meent XR. Maar klopt dat wel? En welke lessen kunnen activisten van nu eigenlijk uit het verleden trekken? Te gast daarover zijn historicus en journalist Teun Dominicus, en historicus Maartje Janse.

Gamers hebben er smachtend op gewacht: de nieuwe game Atomic Heart, die zich afspeelt in een gefictionaliseerde versie van de Sovjet-Unie in de jaren vijftig. Maar sinds de lancering van afgelopen maand ligt Atomic Heart onder vuur. De makers van de game hebben namelijk mogelijke banden met het Kremlin.

En zo rees de vraag: is Atomic Heart nou pro-Rusland of gewoon Russisch? Historicus aan de Erasmus Universiteit Pieter van den Heede, gespecialiseerd in de geschiedenis van games, schijnt zijn licht op het computerspel.

Terwijl ze bezig was met onderzoek naar haar eigen familiegeschiedenis, stuitte journalist Nina Siegal op de bijzondere collectie van meer dan 2100 oorlogsdagboeken die liggen opgeslagen in het archief van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie. Ze raakte gefascineerd door deze dagboeken, waaruit een heel ander beeld van Nederland in oorlogstijd opdoemde dan uit dat ene, zo bekende, dagboek van Anne Frank.

Met als resultaat, een boek waarin we de oorlog kunnen meebeleven vanuit verschillende gezichtspunten, niet ingekleurd door de kennis van nu, maar zoals die toen ervaren werd. Door NSB-ers, Joden en verzetsmensen, maar ook door een gewoon fabrieksmeisje. Nina Siegal, auteur van De Vergeten Dagboeken, is te gast.

'Trots op de boer' is er ongetwijfeld weer te lezen op de spandoeken bij de demonstratie van de agrariërs in Den Haag. Maar trots op welke boer eigenlijk? Op de eenvoudige boer uit de tijd van Ot en Sien die van het land en de dieren houdt? Het heeft er alle schijn van. Want het romantische beeld van de boer als onbedorven eerlijke sterveling, die overvraagd en gepiepeld door de machthebbers dapper voortploegt, wordt telkens ingezet. Door de agrarische sector zelf en door haar politieke vrienden als de BBB. 

Maar waar komt dat romantische beeld van de boer vandaan? En waarom voelen juist nu, vlak voor de verkiezingen, zoveel mensen in de provincie er zich door aangesproken. Cultuurhistoricus Gerard Rooijakkers en literatuurwetenschapper Esther Peeren zijn te gast.

De namen Umm Kulthum, Asmahan, Warda en Fairuz brengen vrijwel elke Arabier in vervoering. Zij groeiden op met deze diva’s als soundtrack. De gemiddelde Nederlander zeggen deze namen waarschijnlijk niets. Daar komt nu verandering in, want in het Tropenmuseum worden deze iconen geëerd in de tentoonstelling ‘Diva’s: bezieling en beleving in Arabische muziek en cinema’. 

De tentoonstelling geeft een kijkje in een geschiedenis van de Arabische wereld die vaak vergeten wordt: die van Nile-wood (Hollywood aan de Nijl) en het activisme van deze supersterren. Hoe ontstond deze diva-cultuur en bestaat die nog steeds? Historicus Nadia Bouras bezocht voor ons de tentoonstelling en vertelt.

Lineker