OVT

OVT 5 februari 2023

'Gansch het raderwerk staat stil, als uw machtige arm het wil', zo klonk het bij de fameuze spoorwegstaking in 1903. Ruim een eeuw later wordt er in ons land weer gestaakt. Volgende week ligt namelijk het streekvervoer plat. Keren oude tijden terug en wordt Nederland net als in de jaren zeventig weer overspoeld door stakingsgolven? Te gast is stakingshistorica Rosa Kösters.

Verder in OVT: erfenis van Sovjet-dissidenten verdwijnt, Couperus en de islamitische cultuur en in Het Spoor Terug: De geur van geschiedenis, van Marten Minkema.

Luister mee

Luister en kijk live mee door hier te klikken, of abonneer je op de podcast.

De podcast van OVT is te beluisteren via iTunes, Spotify, RSS-feed en meer. Lees hier hoe je OVT als podcast terug kan luisteren op smartphone of computer.

Couperus-jaar: vergeet ‘De ongelukkige’ niet!

Het is Couperus-jaar! 100 jaar geleden stierf de dandy van de Nederlandse literatuur. En aandacht komt hij niet tekort, nu een gedurfde tentoonstelling in het Haagse Louis Couperus Museum zich afvraagt of de schrijver non-binair was.

Onze columnist en schrijver Abdelkader Benali wil de aandacht vestigen op een andere onderbelichte kant van de schrijver: Couperus' bewondering voor de islamitische cultuur, te lezen in de ten onrechte vergeten roman De ongelukkige, aldus Benali. Op 30 maart geeft hij hierover een lezing bij Platform C in Amstelveen.

De slavenhuisjes op Bonaire

De beelden van een heupwiegende Maxima en een meehobbelende Willem Alexander op bezoek in het Caribisch gebied staan inmiddels bij iedereen op het netvlies. Op de eerste dag van hun 14-daagse bezoek gingen het koninklijk echtpaar en de kroonprinses ook kijken bij zogenoemde slavenhuisjes op Bonaire.

Wat is het verhaal achter deze schijnbaar keurige huisjes, die bijna in een vakantiepark zouden kunnen staan? We spreken Bòi Antoin, die de koninklijke familie afgelopen zaterdag heeft rondgeleid.

Erfenis Sovjet-dissidenten verdwijnt

In 2021 werd de mensenrechtenorganisatie Memorial in Rusland verboden. Vorige week gebeurde hetzelfde met de Moskou Helsinki Groep en deze week werd het Sacharov-centrum uit het gebouw gezet waar ze gehuisvest zijn. Van de erfenis van dissidenten uit de Sovjettijd blijft steeds minder over. Zijn we weer terug bij af? Is het in Rusland weer even slecht met de vrijheid gesteld als in de tijd van de Sovjet-Unie? En is het boek De Goelag Archipel weer actueel? 

Daarover Ruslandkenner Hella Rottenberg, van wie onlangs het boek Z - hoe Poetin Rusland weer groot wilde maken verscheen.

Nederland staakt weer

'Gansch het raderwerk staat stilals uw machtige arm het wil', zo klonk het bij de fameuze spoorwegstaking in 1903. Ruim een eeuw later wordt in ons land weer gestaakt. Volgende week ligt namelijk het streekvervoer plat, want de bonden en de werkgevers komen er in overleg niet uit. Keren oude tijden terug en wordt Nederland net als in de jaren zeventig straks weer overspoeld door stakingsgolven?

Te gast is Rosa Kösters, historica verbonden aan het IISG, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, die alles van staken weet.

De column van John Jansen van Galen

Wolk

Historische boeken met Wim Berkelaar

Elke maand bespreken we de nieuwste historische boeken met afwisselend Wim Berkelaar, Bart Funnekotter en Nadia Bouras.

Ditmaal is het de beurt aan historicus Wim Berkelaar. Hij bespreekt:

  • De marxistische erfenis van het Aggiornamento. Socialistische Uitgeverij Nijmegen 1969–1983 van Cees Willemsen
  • Heersende verwachtingen. Romeins keizerschap in een veranderende samenleving van Olivier Hekster
  • Storm op den Staat! Arnold Meijer (1905-1965) van Andre van Noort
  • Vrijheid en duisternis. Hoe Dialectiek van de Verlichting het boek van de eeuw werd van Martin Middelmeier

Eén van deze boeken wordt verkozen tot Boek van de Maand - en dat kunt u winnen! Houd tijdens de uitzending onze Facebook of Twitter in de gaten.

Het Spoor Terug: De geur van geschiedenis

Een documentaire van Marten Minkema

Is het tijd voor een geurenmuseum? Niets brengt het verleden zo dichtbij als de neus. 'Geurlandschappen' zijn steeds beter na te maken, van de Slag bij Waterloo - met buskruit, angstzweet en de eau de cologne van Napoleon - tot de straten van Amsterdam rond 1900 - met paardenvijgen, Boldoot en grachtenstank.

Sommige geuren zijn nog niet weg, maar wel ernstig bedreigd. Bijvoorbeeld die van de fabrieken langs de Zaan voor zetmeel, biscuit en chocolade, die je steeds minder ruikt vanwege strengere regelgeving. Een groep Zaankanters wil nu een plaatselijk geurenmuseum oprichten, zodat hun jeugdherinneringen niet vervliegen.

In De geur van geschiedenis onderzoekt documentairemaker Marten Minkema de mogelijkheden voor dit soort musea. Dit is een verkorte versie van de documentaire die Minkema maakte voor de podcast DOCS.