Hilary Mantel, geliefd schrijver van historische boeken, is overleden. Mathijs Deen sprak haar in 2020 voor een Het Spoor Terug-documentaire over de vraag wat ons meer over het verleden leert: de geschiedschrijving of de literatuur. Beluister het hiernaast.

Sigrid Kaag had gestudeerd aan het zogeheten Spy College in Oxford, dus ze zou waarschijnlijk ook wel een spion zijn geweest. Zo was de suggestie van het warrige verhaal van Thierry Baudet dat het kabinet de Tweede Kamer uit deed lopen. Een rel in ons parlement. Maar waarover eigenlijk, want was het St Antony's College in Oxford werkelijk een poel voor geheim agenten?

Spionagehistoricus Ben de Jong is te gast. 

Het is 1963 wanneer de vorige week overleden astronoom Maarten Schmidt de astronomie verandert. Hij ontdekte dat een ster, die goed te zien is, tegen de verwachting in, heel ver buiten ons sterrenstelsel ligt. Een zogenaamde quasar. De uitvinding leidt tot een nieuwe tak binnen de astronomie. Wat maakt het werk van deze Schmidt zo belangrijk?

Natuurkundige Jaco de Swart eert deze ten onrechte onbekende Nederlandse astronoom.

Op de een of andere manier moest Hans Niemann wel hulp gehad hebben van een computer. Hoe was het anders te verklaren dat de Amerikaanse tiener uit het niets de wereldkampioen schaken Magnus Carlsen had verslagen? Zo dachten veel mensen uit de schaakwereld in ieder geval over de opmerkelijke overwinning, waarschijnlijk inclusief Carlsen, die zich terugtrok uit het toernooi. Sinds die wedstrijd eerder deze maand, is de schaakwereld verwikkeld in een hevig debat over het toenemende gevaar van valsspelen met computers, dat de 1500-jaar oude denksport lijkt te bedreigen. 

Is het echt zo dat computers het schaken dreigen te verpesten? Te gast hierover is filosoof en fervent schaker Florian Jacobs.

In de aanloop naar de Libris Geschiedenis Prijs 2022 die op 30 oktober live in OVT wordt uitgereikt, bespreekt een van onze boekrecensenten elke week een kanshebber op de prijs.

Deze week werpt Wim Berkelaar een blik op De Zwijger: Het leven van Willem van Oranje van René van Stripriaan.

Deze zondag zijn er verkiezingen in Italië. Verkiezingen die volgens velen een historische uitslag gaan krijgen: Fratelli d'Italia, een partij gelieerd aan het fascistische verleden van het land, gaat de grootste worden. Giorgia Meloni, de leider van die partij, wordt dan de eerste vrouwelijke premier in de geschiedenis van Italië.

Een gesprek met correspondent Rosa van Gool over de actuele situatie en hoe het zit met de historische wortels van de partij Fratelli d'Italia.

De column is deze week van Nelleke Noordervliet.

Het blijft gevoelig liggen in Nederland: de omgang met het koloniale verleden. Met name de oorlog van '45 tot '49 zorgt voor felle discussies. Zo bleek ook begin dit jaar weer toen de eerste publicaties verschenen van het grote onderzoek naar die periode, en premier Rutte, naar aanleiding daarvan, een soort van excuses aanbood. Voor de een ging het te ver, voor de ander niet ver genoeg. Ook België worstelt met het koloniale verleden, doet onderzoek en maakt excuses. Kunnen België en Nederland wat van elkaar leren als het gaat om de omgang met het koloniale verleden?

We spreken Anne-Lot Hoek, schrijfster van De strijd om Bali en auteur van een recent verschenen artikel op de site De Lage Landen, waarin ze de Nederlandse en Belgische aanpak met elkaar vergelijkt. En Nadia Nsayi, Belgische van Congolese komaf en auteur van Dochter van de dekolonisatie.