In de oorlog met Oekraïne is Rusland overgestapt op een nieuwe tactiek: het bestookt het front van afstand met artillerie en luchtbombardementen. Die inzet van artillerie, en het Oekraïense antwoord daarop, is nu beslissend voor het verloop van de oorlog in de Donbas. Rusland heeft een lange traditie in het gebruik van dit soort vuurwapens, Stalin noemde artillerie ooit ‘The God of War’.

Wat is artillerie precies en hoe heeft het gebruik zich ontwikkeld? Te gast is Randy Noorman, stafofficier militaire geschiedenis aan het Nederlands Instituut voor Militaire Historie.

Dat de witte Europese beschaving superieur zou zijn, is een geluid dat we nu vaak horen uit extreemrechtse hoek. Maar het idee dat de witte mens, en dan met name de man van Germaanse oorsprong, de beste versie is van de menselijke soort, is al veel ouder. 

Onze voorouders liepen er al mee rond in de 18^e eeuw. Over hun verheerlijking van de ‘welgeschapen’ en ‘onverschrokken’ Germaan - en zijn nazaten - houdt historicus Dorothee Sturkenboom op 13 juni in het Amsterdamse Debatcentrum de Balie een lezing getiteld 'De boreale Bataaf'.  Ze komt vertellen over het superioriteitsdenken van toen.

De stad Halabja wordt ook wel het ‘Hiroshima van Koerdistan’ genoemd. In 1988 voerde de Iraakse regering hier een gifgasaanval uit, met gruwelijke gevolgen. Het is een voorbeeld van het extreme geweld dat de overheid tegen Koerden in het Noorden van Irak gebruikte.

Sinds 2003 is het rustiger in het gebied, maar trauma uit de jaren 80 ligt vlak onder de oppervlakte. Hoe krijgt dat oorlogsverleden een plaats in de gemeenschap? Bareez Majid promoveerde vorige maand in Leiden op een proefschrift over de Iraaks-Koerdische herinneringscultuur en is te gast om over haar onderzoek te vertellen.

Waarom moesten hun ouders toch zo huilen bij het afscheid? Dat vroegen de jonge Joegoslavische handbalsters zich af toen ze in de bus stapten voor een sporttoernooi in Nederland, in het voorjaar van 1992. Eenmaal in Nederland begrepen ze het pas: hun ouders hadden het toernooi aangegrepen als excuus om hun dochters Joegoslavië uit te smokkelen, weg van het rap toenemende geweld. 

Omdat de Joegoslavische burgeroorlogen verder escaleerden, duurde het nog jaren voor de meisjes terug konden. Bijna de helft van het handbalteam woont zelfs nog steeds in Nederland. Zo ook Tea Elezovic. Zij is zondag te gast, samen met GerBen van 't Hek en Rens Lieman, die over deze geschiedenis het boek De bus uit Mostar schreven.

De column is deze week van Sana Valiulina.