Het 'Oranjegevoel' in de Canon
OVT 28 juni 2020
Het vormt het laatste van de vijftig vensters, die de Canon van Nederland vormen: ‘het Oranjegevoel’. Een van de weinige vrolijke thema's. Wordt met ‘het Oranjegevoel’ geprobeerd om na deemoedig stemmende vensters over VOC, slavernij en Srebrenica toch nog wat vaderlandstrots te kweken? We praten erover met Abdelkader Benali, een van de leden van de Commissie van de Canon.
Verder in OVT: Korea-veteraan Klaas Schuitemaker en Korea-kenner Casper van der Veen over 70 jaar Korea-oorlog, een Russische oorlogskathedraal, Bart Funnekotter met historische boeken, Stefan van de Poel over zijn eerbetoon aan Herman Verbeek, de column is van Nelleke Noordervliet en in Het Spoor Terug: de plantage van onze voorouders - deel 5.
Waarom staat 'het Oranjegevoel' in de canon?
Het vormt het laatste van de vijftig vensters, die de Canon van Nederland vormen: ‘het Oranjegevoel’. Een venster over oranje mutsjes bij de Elfstedentocht, ‘onze’ Leeuwinnen, en een emotie die volgens de commissie de laatste jaren ‘vooral een niet-politieke, verbindende rol’ speelt. Het vormt een van de weinige vrolijke thema’s van de Canon, die de leidraad vormt voor de geschiedenisles op de lagere en middelbare school. Maar is het niet wat al te triviaal? En wordt met ‘het Oranjegevoel’ geprobeerd om na deemoedig stemmende vensters over VOC, slavernij en Srebrenica toch nog wat vaderlandstrots te kweken?
We bespreken het met Abdelkader Benali, een van de leden van de commissie van de Canon van Nederland.
Russische oorlogskathedraal
Op 23 juni is Ruslands nieuwste kathedraal geopend en het is een opmerkelijke: een camouflagegroene oorlogskathedraal. De trappen zijn gemaakt van omgesmolten nazi-tanks en de muren worden niet alleen gesierd door Bijbelse taferelen maar vooral door schilderingen van slagen uit de Tweede Wereldoorlog, of zoals deze in Rusland wordt genoemd, de Grote Vaderlandse Oorlog.
Wat zegt deze zeer atypische kathedraal over de (niet-bestaande?) scheiding tussen kerk en staat in Rusland en over het gebruik van de Tweede Wereldoorlog als katalysator voor het patriottisme?
Te gast hierover is historicus en schrijver Hubert Smeets.
Historische boeken met Bart Funnekotter
Elke maand worden de nieuwste historische boeken besproken door afwisselend Wim Berkelaar en Bart Funnekotter. Deze week is Funnekotter aan de beurt. Hij las voor ons:
- Operatie Chastise van Max Hastings (Hollands Diep)
- Vergeten volkeren van Philip Matyszak (Omniboek)
- De reis van onze genen van Johannes Krause & Thomas Krappe (Nieuw-Amsterdam)
- Het rijk van de Habsburgers van Martyn Rady (Omniboek)
Na de bekendmaking van het Boek van de Maand kunt u kans maken op een exemplaar, like het bericht op onze facebook-pagina of stuur een mailtje naar boekvandemaand@vpro.nl.
Solidaire priester
Hij was een priester zoals er wel meer waren in de jaren zeventig. Minstens zo begaan met de medemens dan met God. Het geloof was iets dat je in 'de praktijk' bracht, niet zozeer door woorden maar door de juiste solidaire daden. Dat was de levensregel van priester en politicus Herman Verbeek, een van de grondleggers van Groen Links.
Historicus Stefan van der Poel schreef een klein portret van hem, getiteld, 'priester, politicus en publicist', en is te gast.
Korea-oorlog
Afgelopen donderdag was het precies 70 jaar geleden dat de Korea-oorlog begon. Het noorden viel het zuiden binnen. Het begin van wat al snel een internationaal conflict werd, waarbij aan de kant van het zuiden veel westerse landen meevochten onder leiding van de Amerikanen, en aan de kant van het noorden Chinese troepen en Russische luchtsteun. Drie jaar later eindigde het in een wapenstilstand zonder dat een van beide partijen er veel mee was opgeschoten. Ook een kleine 5.000 Nederlandse vrijwilligers vochten mee destijds.
En om daarop terug te blikken hebben we een van die oud strijders te gast: de nu 92-jarige Klaas Schuitemaker. En daarnaast Casper van der Veen, kenner van de Koreaanse geschiedenis en schrijver van het boek De Kim-dynastie.
Het Spoor Terug: de plantage van onze voorouders - deel 5
Zwart op wit
Hoe gaan we om met wat niet staat geschreven? Is iets pas waar als het zwart op wit staat op papier? En in hoeverre kunnen we de geschiedenis herschrijven?
Peggy en Maartje stuiten bij hun onderzoek steeds op hetzelfde probleem: over de plantage-eigenaren zijn veel geschreven bronnen, over de tot slaafgemaakten bijna niets. Hun naam en identiteit werd ze afgenomen bij de verscheping vanuit Afrika. Kan Peggy er ooit achter komen tot welk volk haar voorouders behoorden? Een wandeling door Den Haag en een bezoek aan het Nationaal Archief leveren verrassende nieuwe inzichten op.
Een Prospektor / VPRO / NPO Radio 1 productie van Maartje Duin i.s.m. Peggy Bouva, met ondersteuning van het NPO-fonds en het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.
Reageren? Stuur een whatsapp of voicemailbericht naar: 06 83 48 42 78. Meer weten over de serie? Klik hier.