Dit is de meest hoopvolle periode uit de geschiedenis van Colombia: de vrede is getekend en het land wil vooruit kijken. De Colombianen zien uit naar de aanleg van nieuwe wegen en bruggen. Tegelijkertijd betekent de Magdalena-rivier, ook wel de moeder van het land genoemd, nog altijd veel voor de inwoners. Wat zal de vooruitgang allemaal kapot maken?
Stef Biemans reist over de rug van de Andes en vraagt zich af hoe het nu gaat met de Zuid-Amerikaan. In de laatste aflevering van deze serie maakt hij een reis over de belangrijkste waterweg van Colombia: de Magdalena rivier, die ontspringt in de Andes en uitmondt in de Caribische Zee.
bij deze aflevering
wat vind jij?
extra's
de mooiste Andesfoto's
Een panoramafoto van de zoutvlakte van Uyuni, de bevervangst bij Ushuaia op de korrel, of een selfie met een 104-jarige Ecuadoriaan: wat is jouw unieke Andes-foto? Plaats je foto, liefst met verrassende anekdote, op Facebook, Instagram of Twitter en maak kans op een DVD-pakket met reisseries en een eersterangs plekje op deze website.
Lees hier hoe het werkt en bekijk de foto's
interview
‘Het maken van de serie heeft me veel geleerd over de wereld, over mezelf en over het land waar ik vandaan kom.' Stef Biemans en researcher Barbara Smit vertellen over het maken van deze serie in dit interview uit de VPRO Gids.
researcher Barbara Smit over deze aflevering
Hoe komt zo'n serie tot stand? Researcher Barbara Smit vertelt over haar werk. In haar eentje op verhalenjacht, dat gaat bijna altijd goed. Maar in Colombia was er een probleem.
- klik hieronder op 'OPEN' om verder te lezen
Barbara Smit: ‘Ik kan best veel van achter mijn bureau uitzoeken, maar het kan natuurlijk niet zonder research ter plekke, in de week voor de opnamen. Het persoonlijke contact dat ik dan maak is essentieel. Ik bouw met sommige mensen echt een band op in een paar dagen. Stef zegt wel eens: de helft van de mensen doet mee voor jou. Vaak heb ik van tevoren contact met iemand van daar, met een fixer. Dat gaat niet altijd even goed. Maar het kómt uiteindelijk wel goed. Toevallig ging het nu net in Colombia niet helemaal zoals gepland. De fixer die we hadden geregeld begon stalkerig gedrag te vertonen. We zouden eigenlijk tien dagen met hem werken, hij zou ook voor vervoer zorgen enzo, maar ik heb na een dag gezegd: we willen niet meer met je verder. Dus dat vergde wat extra geregel. Is allemaal goed gekomen hoor.’
Een jonge vrouw die in haar eentje naar allerlei afgelegen oorden in Latijns-Amerika gaat waar ze niemand kent, is dat niet vragen om problemen? Nee hoor, zegt Smit. ‘Het klinkt misschien gek, maar dit was echt de eerste keer dat me zoiets is overkomen. Het helpt dat ik nooit bang ben. Of bijna nooit. En ik let natuurlijk ook op. We zoeken soms wel rauwe plekken op - dat vind ik eigenlijk de leukste plekken – maar als je weet dat je naar een problematische wijk gaat, dan zorg je dat je ook weet met wie je daar naartoe moet. Het is een kwestie van goed aanvoelen. Op tijd weg zijn. Weten wat je wel en niet kunt doen. We zijn voor deze serie bijvoorbeeld niet naar Venezuela geweest, waar de samenleving op instorten staat. Veel te gevaarlijk, en trouwens ook te veranderlijk. We maken geen actualiteitenrubriek.'
muziek uit de aflevering
Naar verwachting zal het aantal Venezolanen in Colombia voor de zomer oplopen tot 1 miljoen.
RADIO | BUREAU BUITENLAND
Dagelijks trekken tienduizenden Venezolanen de brug van grensstad Cúcuta over. Ze zijn bepakt met tassen, koffers en karretjes en hopen in het buurland werk te vinden, inkopen te doen of de ellende in het eigen land permanent te ontvluchten.
tien weetjes over Colombia
► rivier
De Rio Magdalena is een de belangrijkste rivier van Colombia. Hij stroomt ruim 1500 kilometer lang noordwaarts en heeft een delta die ongeveer een kwart van het land beslaat.
► grillig
Hoewel de Magdalena grillig is, met steeds veranderende zandbanken, is de rivier bevaarbaar tot de stad Honda, tussen de grote steden Medellín en Bogotá. Tot ongeveer honderd jaar geleden was dit de enige manier om het binnenland te bereiken.
► gewapend conflict
Colombia was sinds de jaren zestig van de vorige eeuw verwikkeld in een ingewikkeld gewapend conflict waarin het leger, paramilitaire groepen, drugssyndicaten en twee rebellengroepen het tegen elkaar opnamen.
► vredesakkoord
In 2016 sloot de regering een vredesakkoord met de belangrijkste rebellengroep FARC. Dat werd aanvankelijk in een referendum verworpen, maar een gewijzigde versie werd aan het eind van dat jaar unaniem door het parlement bekrachtigd. Nu is het dus relatief rustig, maar volgens deskundige Edwin Koopman is de situatie erg instabiel.
► Pablo Escobar
Drugsbaron Pablo Escobar heeft, tot hij in 1993 bij zijn arrestatie gedood werd, en zwaar stempel op Colombia gedrukt. Hij werd miljardair door cocaïnehandel, was verantwoordelijk voor veel corruptie, moorden en bomaanslagen en vocht een bloedige strijd uit met een concurrerend drugskartel. Toch was hij onder de arme bevolking van Medellín erg populair.
► nijlpaarden
Escobar was een dierenliefhebber, die allerlei exotische beesten naar zijn uitgestrekte landgoed Hacienda Napoles heeft laten brengen. Die zijn al lang weg, op de nijlpaarden na. De populatie is van vier naar omstreeks vijftig gegroeid.
► sekswerkers
De economische crisis in Venezuela drijft steeds meer vrouwen de grens over en de prostitutie in. In juni vorig jaar waren naar schatting 4500 Venezolaanse vrouwen als sekswerker actief in Colombia, en waarschijnlijk is dat aantal sindsdien nog flink toegenomen.
► staatsgeleide economie
Venezuela heeft, sinds de communist Hugo Chavez in 1999 tot president werd verkozen, een staatsgeleide economie. Dat leidde aanvankelijk tot meer gelijkheid, maar heeft uiteindelijk geleid tot een ongekende economische instorting. Basisproducten zijn nu zo schaars dat kinderen sterven van de honger.
Omayra Sanchez werd wereldnieuws, maar daar kreeg ze niets van mee
► weggevaagd
De modderstroom die het stadje Armero in 1985 wegvaagde, kostte 20 van de 23 duizend inwoners het leven, waaronder het dertienjarige meisje Omayra Sánchez Garzón. Het feit dat tegelijkertijd een aardbeving had toegeslagen in Mexico stad, bemoeilijkte de internationale hulp.