Hoe vind je outsiders?

Waar moet je aan voldoen om een outsider te zijn?
Aisha: Wanneer iemand kritisch kijkt naar zijn leven en buiten een bepaald maatschappelijk systeem stapt. In het eerste seizoen was het vaak letterlijk, in het tweede seizoen zit het meer in de manier van denken. Maar het gaat ook om je leven erop inrichten.
Jody: Het ligt ook aan de mensen eromheen. We zijn als mensen geprogrammeerd om hetzelfde te doen, denk ik. De outsiders die wij hebben geportretteerd lopen er tegenaan dat het lastig is om anders te denken.
A: Het moet ergens schuren.
J: Het is voor ons ook een voorwaarde dat je krachtig moet zijn. Je strijdt ergens tegen.
A: En een outsider moet sympathie opwekken. De mensen moeten inspirerend zijn, ook al ben je het niet met ze eens.

De hamvraag: hoe vind je deze mensen?
A: We hebben een groot netwerk. Ik heb veertien jaar ervaring in human interest en ik houd ook veel contact met mensen. Uit seizoen 1 kan ik iedereen wel opbellen. Op de redactie word ik uitgelachen dat ik het Algemeen Dagblad veel lees. Dat is persoonlijk niet mijn krant, maar zij hebben bepaalde invalshoeken en schrijven over mensen die ik zelf niet snel zou tegenkomen in het dagelijks leven.
J: Regionaal nieuws werkt ook heel goed. Soms moet je eerst vertrouwen winnen voordat ze mee willen doen. We gaan altijd eerst bij ze langs, soms een hele dag. Je moet elkaar leren kennen, ik deel ook veel van mezelf.

Jullie hebben inmiddels minstens 36 outsiders gesproken. Wie is je het meest bijgebleven?
J: De drie outsiders in de aflevering ‘mentaal’. Ze durven zo kwetsbaar te zijn, daar bewonder ik ze voor.
A: Dat vind ik ook zo moedig. Die aflevering komt heel dicht bij jezelf.
J: Met Sioejeng heb ik een heel goed gesprek gehad over racisme. Ik ben me dingen gaan realiseren die ik nog niet wist, zoals de impact van het liedje dat je op school zingt “Hanky Panky Shanghai”.
A: De scène waarin Gil en Wes dansen in het kader van Black Lives Matter, dat raakte mij zo erg. Misschien juist omdat ik een zwarte vrouw ben die zich druk maakt om ongelijkheid en racisme. Maar sommigen hebben ook tegen ons gewerkt. Flat earth is me het meest bijgebleven omdat het zo extreem is en de nodige discussie oplevert. Ik hou van onze flat-earther Bastiaan maar er zijn sinds dat seizoen veel mensen geweest die niet mee wilden doen aan ons programma. Het is wel opvallend dat onderling outsiders andere outsiders te ver vinden gaan. Dan denk ik: dus jullie doen eigenlijk hetzelfde als de rest van de maatschappij doet.
J: Wij begrijpen het misschien ook niet helemaal, omdat we voor iedereen open willen staan. Je zou verwachten dat outsiders dat ook doen maar dat is blijkbaar niet altijd zo.

Ben je zelf veranderd door het contact met de outsiders?
A: Ik sprak een man die niet eet en drinkt. Dat is heel controversieel en ik heb in mijn privéleven veel discussies gehad over de geloofwaardigheid ervan, maar toch heeft hij me op een bepaalde manier geïnspireerd. Ik heb vorige week nog een paar dagen gevast, dat komt onder andere door hem. Je gaat toch anders denken over dingen die we voor lief nemen. Ik ben ook meer hippie-achtig geworden, Jody meer conspiracy-achtig. Daarin zijn we naar elkaar toegegroeid.
J: Die verandering komt ook door hun lef. Doordat zij alles durven te zeggen en zichzelf te zijn ga je bij jezelf ook nadenken: waar doe ik eigenlijk moeilijk over?
A: Je leert authentieker in het leven te staan en minder schaamte te hebben.
J: Dat is ook een psychologische theorie, dat we iemand die de andere kant op kijkt in eerste instantie zien als een gevaar.

Buiten de groep staan is natuurlijk ook de kern van de serie: een outsider zijn. Iemand buiten de groep is anders of gevaarlijk.
A: De naam van de serie is nog best controversieel. Veel mensen zeggen dat ze geen outsiders zijn maar juist de echte insiders. Anderen zien het als een geuzennaam, anderen zijn er weer trots op. Het was moeilijk om een titel te bedenken die iedereen omvat.
J: De titel is ook vaak veranderd.
A: We wilden eerst een Nederlandse titel, iets van ‘buitenbeentjes’, maar dat klinkt als een kinderprogramma.
J: De outsiders heeft nog wel iets stoers. Iets om trots op te zijn.

De productie van dit seizoen heeft grotendeels tijdens de corona-epidemie plaatsgevonden. Hoe heeft dat jullie werk beïnvloed?
A: Bepaalde scènes konden niet doorgaan omdat groepsevenementen waren afgelast.
J: Normaal gesproken vraag je iemand wat die persoon op een dag doet, daar kan je dan een scène van maken. Maar nu zat iedereen maar thuis niets te doen. Een voordeel was wel dat mensen veel tijd hadden, je kon urenlang met iemand bellen.
A: Ook een voordeel van de outsiders is dat ze sowieso al out of the box denken. Er was niemand die panisch deed over geen mensen willen ontvangen. Corona schrikte hun niet af om mee te doen.

Waarom moet iedereen naar De outsiders kijken?
A: Het is essentieel om je horizon te verbreden. Dat kan ook in kleine dingen zitten, zoals welke kleding je draagt. Zoveel mensen zijn ongelukkig omdat ze vastzitten in structuren en systemen, omdat dat van ze wordt verwacht. Het leven is zo kort. Wat mensen kunnen meekrijgen van De outsiders is: wees jezelf en durf die stappen te zetten.
J: In deze tijd zijn veel mensen aan het twijfelen over oude systemen die al eeuwen draaien. Juist nu kan het inspirerend zijn om De outsiders te kijken om te zien hoe het ook zou kunnen. Als zij het op hun manier kunnen doen, waarom zou jij het niet op jouw manier doen.