Zonder kinderopvang geen emancipatie

Op de werkvloer is Nederland nog altijd geen toonbeeld van emancipatie. Niet alleen in bestuurskamers laten vrouwen het afweten, ook in de lagen daaronder blijven ze in de minderheid. Dat eerste is maatschappelijk gezien ongunstig. En dat tweede is een heus economisch probleem, becijferde de EU vorig jaar. In de toekomst dreigt een gebrek aan gekwalificeerd personeel en het concurrentievermogen van Nederland lijdt eronder.

De Scandinavische landen hebben dat probleem niet. In Denemarken is de arbeidsparticipatie van vrouwen 73 procent (tegen 43 procent in Nederland). Die van mannen is 80 procent. De succesfactoren? Royale ouderschapsregelingen voor beide ouders, maar vooral de traditie van kwalitatieve kinderopvang maakt het verschil, zo becijferde het Ministerie van Gelijkheid.

Waar veel Nederlandse vrouwen na het krijgen van kinderen parttime gaan werken, of soms zelfs helemaal stoppen met werken en daarmee financieel afhankelijk worden van hun man, werkt de meerderheid van de Deense vrouwen fulltime. Dat begon in de jaren ‘60, toen vrouwen nodig waren op de arbeidsmarkt. 'Als je een interessante baan wilt, is parttime werken na je ouderschapsverlof gewoon niet realistisch,' aldus Regin Møller-Sørensen. 'Niet alleen werkgevers hebben die mening, maar werknemers vinden dat ook logisch.' Regin is vader van Andreas (5) en Emilie (1) en werkt fulltime als ingenieur. Zijn vriendin is fulltime vertaler. 'Een deeltijdbaan voor één van ons is niet in ons opgekomen. Als je echt wilt, zou het kunnen, in het onderwijs bijvoorbeeld, maar je levert er veel voor in. Economisch, en vooral in je persoonlijke ontwikkeling. De meeste hoogopgeleide vrouwen -of mannen- willen dat gewoon niet.'

Terwijl de ouders werken, gaan Regin’s beide kinderen voltijds naar de kinderopvang. De ene ouder brengt, de andere ouder haalt. Zo kunnen ze beide hun uren maken zonder de kinderen 9 uur per dag op de opvang te laten. 'Dat is teveel voor jonge kinderen. Opvang vergt veel van ze.'

Ouders betalen naar inkomen, maximaal 25 procent van de werkelijke kosten. In Kopenhagen is dat voor een gezin met twee inkomens ongeveer 400 euro per maand. Een broertje of zusje mag voor de helft. 'Natuurlijk is het weleens lastig je kind bij anderen onder te brengen. Vooral bij de eerste, toen hij nog zo klein was. Maar we hebben nooit overwogen het anders te doen. Je ontzegt je kind heel veel, als je het niet doet.'

97 procent van de kinderen tussen 3 en 5 jaar en 91 procent tussen 1 en 2 jaar maakt gebruik van kinderopvang. Deense kinderdagverblijven werken met uitgebreide pedagogische plannen en de meerderheid van het personeel is hoogopgeleid. Deelname in kinderopvang wordt gezien als een essentieel onderdeel van de sociale, taalkundige en culturele ontwikkeling van het kind. Niet als een gebrek aan toewijding. 'Die toewijding, die komt na vijven, als ik mijn kind ophaal van de opvang. Niemand die er vreemd van opkijkt als ik om half 5 van mijn werk wegga,' aldus Regin. 'Belangrijke mails wachten wel tot na het eet- en bedritueel.'