De pruimentaart bij koffiebar Jim’s Coffee in het centrum van de Oost-Oekraïense stad Donetsk ziet er verleidelijk uit. Met echte pruimen. De vriendelijke Sveta achter de bar raadt ook de gembertaart aan. ‘We maken alles zelf. Niets komt uit de fabriek.’ Buiten drinken mannen hun koffie op. Jim’s Coffee is zo’n adres dat in menig reisgids over Donetsk niet zou misstaan.
Zo lijkt er er niets aan de hand in Donetsk. Maar schijn bedriegt. Pro-Russische separatisten hebben hier de Volksrepubliek Donetsk uitgeroepen (en die gisteren met de naburige opstandige regio Lugansk samengevoegd tot “Novorossiya”). De strijd met het Oekraïense leger kan elk moment losbarsten. Zoals bij het vliegveld van Donetsk, dat vandaag in handen dreigt te vallen van de separatisten.
De inwoners van het slaperige stadje Volnovacha, zestig kilometer ten zuidwesten van Donetsk, weten er alles van. Vorige week kwamen in de buurt zestien Oekraïense soldaten om het leven. Wie erachter zit en waarom is onduidelijk, maar de burgers voelen zich geïntimideerd.
De schrik zit er goed in, zegt Nadezjda Pavlovna, hoofd van een stembureau in Volnovacha, tijdens de gisteren gehouden presidentsverkiezingen die met overmacht gewonnen zijn door "chocoladekoning" Petro Porosjenko. ‘Leden van mijn stembureau haakten af door deze gebeurtenis, schreven ze aan mij.’
De strijdende partijen zijn zich bewust van elkaars dreiging. Bij een pro-Russisch protest weten de sprekers zich omringd door een team van bewapende en gemaskerde mannen. Onderweg van Donetsk naar Volnovacha hebben op dertig minuten rijden van elkaar beide strijdende kampen controleposten geplaatst. De machinegeweren wijzen naar de richting van de tegenstander. De strijders hebben zich verschanst achter betonblokken.