Het is een bijzonder gesprek in de treincoupé van de hoofdstad Kiev naar Donetsk in Oost-Oekraïne. Want ruim anderhalf uur praat Natasja (streng: 'vrouwen vraag je niet naar hun leeftijd') in het Russisch en luistert ze naar het Oekraïens van Svetlana. Natasja is op weg naar haar woonplaats Donetsk en Svetlana, uit West-Oekraïne, reist naar Mirgorod (Stad van de vrede). Ze willen niet op de foto.
Het gesprek gaat vooral over de politieke situatie in Oekraïne, zoals over de presidentsverkiezingen van aanstaande zondag. Maar ook puur over de taal. Over de verschillen tussen het Russisch, dat vooral wordt gesproken in Oost-Oekraïne, en het Oekraïens, populair in het westen.
Ze begrijpen elkaar uitstekend. Tijdens de Sovjet-Unie, waarin beide vrouwen opgroeiden, leerden ze verplicht Russisch op school. Daar kwam een tweede taal bij die aansloot bij de bijbehorende Sovjetrepubliek, zoals het Oezbeeks of Oekraïens, legt Natasja uit.
Taal ligt momenteel extra gevoelig. Ze ontstak de Oekraïense lont. Eerst was er de revolutie in Kiev, die uitmondde in de vlucht van president Viktor Janoekovitsj. Het schiereiland de Krim en het oosten trokken zich hier weinig van aan.
Maar Janoekovitsj was nog niet vertrokken of het parlement maakte gebruik van de nieuwe situatie en nam een risicovolle beslissing. Het ontnam het Russisch de status van regionale taal, die het onder Janoekovitsj had gekregen. Interim-president Oleksandr Toertsjinov zag het gevaar en draaide de beslissing terug.
Te laat. De etnische Russen op de Krim en in Oost-Oekraïne voelden zich weggezet door de nieuwe regering, waarin West-Oekraïne in hun ogen de agenda bepaalt. Wat begon met protesten ontaardde in verstrekkende gevolgen: Rusland lijfde de Krim in, Kiev verloor de macht in de oosterse regio Donbass en een burgeroorlog dreigt - of is al begonnen, net hoe je het wilt zien.
In de trein bewijzen Natasja en Svetlana dat de twee talen naast elkaar kunnen bestaan. 'Het maakt ons in het westen niet uit dat ze in het oosten alleen Russisch praten,' zegt Svetlana, voordat ze uitstapt in Mirgorod.