In 2011 vertrok de Belgische jazzsaxofonist Guillaume Van Parys naar Burkina Faso en raakte bevangen door wat er op cultureel gebied gebeurde in het West-Afrikaanse land. Hij ontmoette drummer Moïse Quattara, die hem wegwijs maakte in de traditionele ritmes. Het project dat al een tijdje door zijn hoofd spookte, kreeg opeens handen en voeten. Van Parys richtte samen met Quattara de band Afrikän Protoköl op, waarbij traditionele ritmes (op drumstel) uit Burkina Faso samengaan met jazzy riffs, groove en improvisatie. Voor Van Parys is dit project niet multicultureel maar transcultureel. Naast Van Parys en Quattara zijn er Frédéric Becker uit België op sax, uit Burkina Faso Achille Ouattara op bas en Zouratie Kone op percussie (en balafoon); en de Ivoriaan Yizih Yode op tenorsax. Na Call for Transformation (live EP in 2013), en Freedom from the known (2014) is deze plaat Beyond the Grid verschenen. In de verte doet het denken aan Fela Kuti’s afrobeat, maar dit is toch wel even heel anders. De boodschap die achter de muziek zit is minder woest (vóór verbinden, tegen verdeeldheid) en de muziek is gevarieerder en meer ontspannen. CC

Baritonsaxofoniste Tiny Thomsen is een soort vriendin van Vrije Geluiden, maar toch hadden we op een of andere manier gemist dat haar langverwachte tweede cd inmiddels is verschenen. Tiny Thomsen komt uit Duitsland en woont en werkt vanuit in Nederland. Thomsen is een veelgevraagd muzikant voor studio-opnames en live-optredens en brengt ook onder eigen naam muziek uit. Voor de nieuwe cd The Long Ride breidde ze haar ensemble uit met de Britse saxofonist Nigel Hitchcock die prettige melodieën blaast terwijl Tiny zelf de lekkerste grooves neerlegt. De muziek is jazz, met invloeden uit rock en pop en sommige nummers, zoals Chicago, dingen je de dansvloer op. Say it Quietly is een mooie ballad die vanwege de saxsolo doet denken aan de jaren negentig - volstrekt niet vreemd: Nigel Hitchcock was in die jaren een veelgevraagd studiomuzikant die speelde met ondere andere Tom Jones, Wet Wet Wet en ook Robbie Williams. De arrangementen zijn smaakvol en intelligent, maar de productie is helaas iets aan de doffe kant. MvH

Normaal gesproken zouden we in deze rubriek niet zo geneigd zijn om een ‘best of’-CD onder de aandacht te brengen, maar het recente overlijden (15 april j.l.) van de Britse gitarist Allan Holdsworth maakt deze uitgave - die al langer gepland stond trouwens - onverwacht, en op een spijtige manier, actueel. Tegelijk met deze sampler verschijnt ook een box met maar liefst 12 CD’s onder de titel ‘The Man Who Changed Guitar Forever’. Bij zo’n titel denkt men wellicht eerder aan Les Paul of Jimi Hendrix, maar de bescheiden, teruggetrokken en publiciteitsschuwe Holdsworth heeft tijdens zijn leven een wel degelijk zeer belangrijke rol gespeeld in met name de fusion. Vanaf de late jaren ‘60 speelde hij in bands als Soft Machine, Gong en UK; de laatste paar decennia bracht hij CD’s uit onder eigen naam. Hoewel autodidact stond Holdsworth bekend om zijn fenomenale kennis van ongebruikelijke toonladders en buitenissige akkoorden. Zijn gebruik daarvan, in combinatie met een virtuoze techniek, gaf aan zijn solo’s een heel eigen en herkenbaar karakter. Op de sampler 28 opnamen uit de jaren ‘80, ‘90 en ‘00, en voor wie niet met de muziek van Holdsworth bekend is geeft het album een behoorlijke eerste kennismaking. AvN

Componist/producer Jowee Omicil is een typisch voorbeeld van de world community die in de loop van de 20e eeuw in grote delen van de wereld is gegroeid: geboren in Canada uit Haïtiaanse ouders en gezegend met een muzikale erfenis die je Afro-Haïtiaans, Afro-Cubaans, Caribisch, Amerikaans, en internationaal mag noemen, in willekeurige volgorde. Hij werkte met Kenny Garrett, Roy Hargrove, Richard Bona, Wyclef Jean, Branford Marsalis, Marcus Miller, Pharoah Sanders, om slechts enkele voorbeelden te noemen. Let’s Bash! is zijn eerste ‘eigen’ album, en dat verrast met een jazzy-funky amalgaam van ritmes, melodieën en sferen waarin al die genoemde invloeden opduiken en elkaar in soms adembenemend tempo afwisselen. Het gevaar ligt op de loer dat het een ratjetoe van stijlcitaten wordt, maar het geheel heeft toch ruimschoots eigen gezicht om dat te voorkomen. Een lekker plaatje voor de niet-purist! AvN

Howard Skempton is in Nederland meen ik niet zo bekend maar in zijn thuisland Engeland heeft hij een naam opgebouwd als componist van meestal kleine, korte stukken, miniatuurtjes. Op deze CD van de BCMG staan echter twee substantiële stukken van Skempton, elk meer dan een half uur in lengte. The Rime of the Ancient Mariner is een opdrachtwerk op een gedicht van Samuel Coleridge. Het andere stuk heet ’Only the Sound Remains’ en daarvan is in elk geval de titel afkomstig uit de dichtkunst - een regel uit een gedicht van Edward Thomas over de afbraak van een oude molen. Thema’s dus die intuïtief goed passen bij de enigszins pastorale composities van Howard Skempton: een beperkte bezetting, mooi uitgewerkte melodieën, meer op sfeer gericht dan op virtuositeit. Geduldige muziek, muziek die - niet alleen letterlijk - de tijd lijkt te nemen. Met in ‘Only the sound remains’ een solo-rol voor de altviool, die mooi uitgesponnen lijnen speelt tegen de omfloerste klanken van strijkers, blazers, harp, vibrafoon en gitaar. Ouderwets goeie muziek dit. AvN

Kamermuziek van de Amerikaanse componist John Adams, en dan op dezelfde CD twee bijbehorende podcasts met een uitvoerige uitleg van, en gesprekken over, de stukken die op de CD te vinden zijn. Ingeblikte radio, zou je kunnen zeggen, met als eminent voordeel dat je de podcast natuurlijk ook gewoon kan overslaan als je geen zin hebt in de toelichting en gewoon de muziek wilt horen: Chamber Symphony (1992) en Son of Chamber Symphony (2007). Commentaar in de podcasts door onder meer altvioliste Nadia Sirota, host van de prijswinnende podcastserie Meet The Composer. Ik vind het een vondst, want waar je bij een ‘gewoon’ CD-boekje geneigd bent te gaan zitten lezen terwijl je naar de CD luistert (en dat doe je dan natuurlijk toch minder geconcentreerd) heb je hier geen keus: je luistert of naar het een, of naar het ander. Alles op zijn tijd. En die muziek van Adams vergt echt alle concentratie: als een krankzinnige droom razen de ideeën, thema’s, motieven, klanken aan je oor voorbij. Prachtig, maar met zoveel muziek tegelijk moet je wel effe je kop erbij houden (maar dan hèb je ook wat!). AvN

Ben je toe aan een compleet andere omgeving? Beluister dit album met je koptelefoon. Want je gaat het donkere oerwoud betreden van Zuid-Amerika. Verschillende inheemse volkeren (indianen) passeren de revue. Je hoort Sjamanen die rituelen uitoefenen, zingen of fluiten, de rammelaar bespelen of de trommel beslaan. Maar ook vogelgefluit, stromend water, hanen die kraaien, het geruis van de bladeren, gekwaak van kikkers, menselijk gerochel of geknor van beesten. En intussen kun je het omvangrijke cd-boekje lezen, want achter de geluiden zitten mooie verhalen. Het album is gemaakt naar aanleiding van de geluidsinstallatie tijdens de exhibitie Amazonia, The Shaman and the mind of the Forest in het Etnografisch Museum in Geneve in Zwitserland. Het concept en de uitvoering van de installatie, een ruimtelijke 24-kanaals installatie gecompleteerd met visuele en materiële objecten, is van Nicolas Field en de verhalen zijn van Barnd Brabec de Mori en Matthias Lewy. De dertien tracks of verhalen zijn opgenomen door drie generaties veldwerkonderzoekers. Het is een prachtig document waar je een levendig geluidsbeeld krijgt van de oorspronkelijke bewoners van Zuid-Amerika. CC