Het Franse Ensemble Intercontemporain staat al jaren bekend als een van de aller-, allerbeste ensembles voor avant-garde muziek. Niet in de laatste plaats natuurlijk door de charismatische leiding van Pierre Boulez, maar ook na het verscheiden van de maestro blijft het gezelschap overtuigen - met bijvoorbeeld het optreden tijdens de BBC Proms afgelopen zomer. Een fraaie dubbel-CD met als titel en thema ‘New York’ ligt nu in de winkel, en ook dat is sterk staaltje moderne, ‘moeilijke’, maar ook weergaloos goed gespeelde composities van o.a. John Cage, Steve Reich en Morton Feldman. Op Radio 4 lieten we al een stukje van Reichs ‘WTC 9/11’ horen, het aangrijpende stuk voor de slachtoffers van de terroristische aanval op de Twin Towers. Waar ik helemaal weg van ben is Feldman, Instruments I - er gebeurt, zoals vaak in zijn muziek, bijna niks, en toch is het retespannend. Zelfs mijn jongste zoon, die vandaag 15 wordt, is onder de indruk. Prachtig. AvN
Alsarah & The Nubatones, Ensemble Intercontemporain, Kuhn Fu, Mokoomba, Albert Marcoeur & Quatuor Béla, Lijbaart/Rambags/Stadhouders
opmerkelijke nieuwe releases
CD New York (Alpha Classics) - Ensemble Intercontemporain
Manara (Wonderwheel Recordings) – Alsarah & The Nubatones
Het eerste album van Alsarah & The Nubatones uit 2014 heb ik zo'n beetje grijsgedraaid. Heerlijk vond ik die coole Arabische stem van Alsarah en die swingende Oost-Afrikaanse retropop. Alsarah komt uit Khartoem, de hoofdstad van Soedan. Na haar achtste is haar familie vanwege de instabiele toestand in haar land geëmigreerd naar Yemen. Toen ook daar een burgeroorlog uitbrak, vertrokken ze naar Amerika. Als etnomusicoloog en singer-songwriter maakte Alsarah later deel uit van diverse projecten, zoals the Nile Project waarvan we het tweede album vorige week nog bespraken. De band is ontstaan omdat Alsarah en Rami el Aasser iets wilden doen met moderne migratiepatronen en culturele uitwisselingen tussen Soedan en Egypte. Samen met de udspeler Haig Manouki (die helaas gestorven is) en de bassist Muwuena Kodjovi hebben ze deze retropopband opgericht. Met twee nieuwe leden Brandon Terzic (ud) en Nahid (backing vocals) is het tweede album tot stand gekomen. Manara betekent vuurtoren en gaat weer over migratie. Zelf zegt ze: “Sometimes we leave home willingly, sometimes we are forced out, sometimes we plan to go back, and sometimes we don’t know if we will ever see our loved ones again. But one thing we always know is that we don’t want to forget, or be forgotten. As the sea takes us, Manara is the lighthouse anchoring our journey, and the keeper of our secrets. Not a destination, but rather a marker along the way.” Hoewel ik het eerste album sterker vond, is dit zeker ook een geen slechte plaat. Ze treedt trouwens op in Korzo (Den Haag) op vrijdag 17 maart. CC
Luyando (Outhere records) - Mokoomba
Uit Zimbabwe komt de groep Mokoomba, een gezelschap van zes mannen rond de -zo op het oog- dertig. De groep draait al een paar jaar mee, maar brengt nu het tweede eigen album uit. In eigen land is Mokoomba ongelooflijk populair en ook hier in West-Europa slaat de band aan, en heeft het op verschillende festivals opgetreden. Mokoomba brengt uiterst dansbare muziek, met groovy ritmes en prettige vraag- en antwoordzang. In de teksten brengt Mokoomba een eerbetoon aan het rijke erfgoed rond de vallei van de Zambezi-rivier. De muziek van de lokale culturen wordt vertaald naar het nu, en in de zang wordt ingegaan op vaak oude tradities en gebruiken (zoals: wat doet een jager als hij een leeuw tegenkomt?). Ondertussen geeft de band ook kritiek op de enorme armoede en corruptie in modern Zimbabwe. De muziek blijft gelukkig licht en verteerbaar. Een geweldige en diverse plaat, met een glansrol voor zanger Mathias Muzaza. MvH
Kuhnspiracy (Unit Records) - Kuhn Fu
Als programma voor nieuwe muziek krijgen we vaak releases binnen die nog niet officieel uit zijn. Zo ook deze Kuhnspiricy van jazzgroep Kuhn Fu. Verschijnt officieel 31 maart, maar we brengen deze plaat die naar eigen zeggen over “mislukken, dood en menselijkheidheid” gaat, bij deze alvast onder de aandacht. Grootse thema’s op een instrumentaal album, in een ongebruikelijke bezetting van gitaar, basklarinet, contrabas en drums. De bandleden, spelend onder leiding van gitarist Christian Kuhn - vandaag de woordspeling in de bandnaam, leerden elkaar kennen op het Prins Claus Conservatorium in Groningen. De muziek schippert tussen jazz en rock, en is uitdagende dynamische extremen. De de cd is zoveel mogelijk live opgenomen zonder al teveel te willen monteren. Mooi illustraties ook op de cover van de cd en in het bijgaande YouTube-filmpje. MvH
Under the Surface (Challenge) - Joost Lijbaart, Sanne Rambags, Bram Stadhouders
Wat zou er gebeuren in onze geest als we iets maken uit louter ijle lucht? Die vraag intrigeerde drummer Joost Lijbaart al een hele tijd - als formulering van de groeiende wens om de structuur waarbinnen jazz-improvisatie zich afspeelt eens te kunnen loslaten, en volledig spontaan en vrij te kunnen spelen. Met Bram Stadhouders - wiens gitaaklanken soms zo ijl als lucht kunnen zijn - en vocaliste Sanne Rambags had Lijbaart al eens een paar keer gespeeld en een volledig vrij geïmproviseerd album was een logische volgende stap in hun samenwerking. Het resultaat is ijle, soms dromerige muziek waarin de ingetogen stem van Sanne Rambags naadloos samenvalt met de klanken van gitaar en slagwerk, die lijken rond te dolen in een oneindige ruimte. Zelden klonk vrije impro zo dichtbij, toegankelijk, troostrijk ook en toch raadselachtig. Wat een mooie plaat. Om je in alle rust aan over te geven. Officiële CD-presentatie op 17 maart in het Orgelpark in Amsterdam. AvN
CD Si oui, oui Sinon, non (Label Frères) - Albert Marcoeur & Quatuor Béla
De Franse zanger, componist en muzikant Albert Marcoeur is in Nederland helaas niet al te bekend. Dat zal veel te maken hebben met dat voor veel Nederlanders zo verduiveld lastige Frans waarin Marcoeur zijn soms hilarische, soms venijnig-scherpe, en soms ontroerende teksten schrijft en zingt - of eigenlijk veeleer voordraagt. Al in 1974 verscheen zijn eerste plaat, waarop de voor hem zo kenmerkende mix van rock, geluidsexperimenten, malle liedjes, grappen en grollen en jazzy arrangementen te horen was. De ‘Franse Frank Zappa’, zo werd hij wel genoemd. De laatste jaren - ook al op zijn vorige CD Travaux Pratiques - werkt hij nauw samen met het Quatuor Béla, een jong strijkkwartet dat ook in de klassieke wereld internationaal steeds meer erkenning krijgt. Op de nieuwe CD Si oui, oui Sinon non hebben alle rock- en popelementen in de instrumentatie plaats gemaakt voor het strijkkwartet en hier en daar ‘table sonore’ - letterlijk met de handen op tafel roffelen. OK, en een enkel stukje met wat samples van een fanfare. En zo eenvoudig kan het zijn: met zulke schijnbaar minimale middelen negen juweeltjes creëren waarin de rolkoffertjesterreur wordt gefileerd, een door wolkenlucht verknalde zonsverduistering gelukkig wel op de tv te zien was, en twee oudjes zich in een laatste helder levensogenblik hun liefde herinneren. Je zou er ondertiteling bij moeten hebben - of pak anders een woordenboek. Zeer de moeite waard, ondanks de eventuele taalbarrière, alleen al vanwege de prachtige klank van het Frans. Van harte aanbevolen. Een recent interview met Marcoeur vind je door hiernaast te klikken. AvN