Nieuwe ontdekkingen op de Womex

Charlie Crooijmans ,

vier akoestische sessies en interviews

De reizende muziekbeurs WOMEX (World Music Expo) speelde zich dit jaar af op een industrieterrein dat omgebouwd is tot een wonderbaarlijk mooi cultuurpark in het Poolse Katowice. Nel Koopman en Charlie Crooijmans van VPRO Vrije Geluiden waren er bij. Van de zestig optredens variërend van traditionele en hedendaagse folk, tot energieke festivalbands en cross-overs uit de hele wereld, hebben we drie absolute hoogtepunten meegemaakt: de fantastische Perzische zanger Alireza Ghorbani, de veelzijdige Zuid-Indiase violiste Jyotsna Srikanth en de intrigerende stemartiest Victoria Hanna uit Israel.

Overdag, terwijl iedereen zaken deed op de beurs, namen wij in de radiostudio van de European Broadcast Union (EBU) akoestische sessies en interviews op met singer-songwriter Elkin Robinson uit Providence Island (Colombia), de one-woman-band Maija Kauhanen uit Finland, het virtuoze Vasilis Kostas & Layth Sidiq Duo en Waldemar Bastos met zijn prachtige stem uit Angola.

Maija Kauhanen

Ongelooflijk hoe Maija Kauhanen al haar ledematen gebruikt voor het bespelen van de kantele (citer) met een tandenstoker in haar rechterhand, de baslijn bespeelt ze met haar linkerhand en de drums met haar voeten. Ze is een ware one-woman-band en heeft een heldere en expressieve stem. De kantele is een traditioneel snaarinstrument waar ieder kind in Finland mee begint. Zo ook Maija, maar ze had specifieke wensen en haar vader heeft speciaal voor haar verschillende formaten gebouwd. Ze speelt geen folklore maar moderne intense soundscapes. In de sessie voert ze twee nummers uit: 'Sinisilmä' (Blue Eyes) en 'Raivopyörä' (The Whirl of Rage). In het laatste lied, geschreven naar aanleiding van haar vriendin die door haar echtgenoot werd misbruikt, hoor je haar ingehouden woede. Het gaat je niet in de koude kleren zitten!

Vasilis Kostas & Layth Sidiq

Het duo van Vasilis Kostas op laouto (langehalsluit) en Layth Sidiq op viool was een echte ontdekking. Het zijn bijzonder talentvol en ze komen beide uit een sterke traditie: Vasilis Kostas is geboren in de Griekse regio Epirus, en de Iraakse Layth Sidiq is opgegroeid in Jordanië. Ze hebben elkaar leren kennen op de Berklee College of Music in Boston en proberen een brug te slaan tussen hun culturele identiteit en de traditie van de jazz, maar staan ook open voor invloeden van andere muziekstijlen. In de sessie spelen ze drie eigen werken: 'Black Light(Kostas), 'A Letter to Paco' (Sidiq), de Paco staat voor Paco de Lucía en het nummer 'Next Step' dat Kostas heeft gecomponeerd ter ere van drumster Terri Lyne Carrington. In het interview vertellen ze er meer over.

Elkin Robinson

Bij Colombia denk ik altijd aan cumbia, maar er is zoveel meer! Zoals de heerlijk relaxte Caribische folk van Elkin Robinson van het eiland Providence. In het interview vertelt Elkin over zijn paradijselijk eiland (met een donker randje), de muziek en de instrumenten. Het is jammer dat de band niet bij de sessie kon zijn - ze waren al vertrokken naar Barcelona waar een volgend optreden gepland stond -, want dan zou je hun merkwaardige instrumenten van dichtbij kunnen zien. Zoals de kaak van een paard (inclusief tanden) als percussie-instrument en een dik touw dat vastzit aan een wastobbe als basinstrument. Elkin probeert met zijn band de Creole vibration en het ongecompliceerde leven op het eiland als voorbeeld te stellen voor de rest van de wereld. Maar ja, het leven is toch anders als de zon altijd schijnt. In de sessie zingt hij 'Creole Vibration' en 'Come 'Round'.

Waldemar Bastos

Waldemar Bastos is een oude rot in het vak. Hij komt uit Angola, een land waar hij een problematische relatie mee heeft. In 1982 is hij vanwege de burgeroorlog gevlucht naar Portugal en via West Berlijn in Brazilië terechtgekomen. Daar is zijn debuutalbum Estamos Juntos uitgebracht. In het interview spreek ik met hem over die tijd. Hij heeft daarvoor al wat Braziliaanse musici leren kennen tijdens het Kalunga Project in 1980, toen een vliegtuig vol Braziliaanse artiesten in Angola aankwam. Uiteindelijk is hij gaan settelen in Portugal en Amerika. Door het album Pretaluz (1997) opgenomen op het Luaka Bop label van David Byrne is hij internationaal doorgebroken. Waldemar vindt Afrikaanse ritmes en thema's belangrijk in zijn muziek. In de sessie met onze collega's van BBC Radio zingt Waldemar backstage zijn lied 'Muxima'. In zijn stem hoor je een diepe weltschmerz.

Elkin Robinson op de Womex